Jest grubaśna, wręcz opasła i - nie ma co kryć - przeciekawa. W sumie - jak każda dobrze napisana historia. Tym razem za przewodnika po dziejach gatunku ludzkiego izraelski historyk Yuval Noah Harari obrał informację. Jak bardzo przez stulecia wpłynęła na losy państw i społeczności? Jak bardzo wciąż wpływa? Wreszcie: czy jest jakieś skuteczne antidotum na rosnący w siłę populizm?

Informacja, że Teatr Polski przygotowuje rapową wersję "Pana Tadeusza", była dla mnie mniejszym zaskoczeniem niż towarzysząca jej refleksja, że nikt w polskim teatrze dotychczas tego nie zrobił. Poemat o randze epopei narodowej, będący kanonicznym odniesieniem dla patriotycznej wyobraźni, który - choćby we fragmentach - znają niemal wszyscy, wydaje się oczywistym zaproszeniem do tworzenia oryginalnych adaptacji, interpretacji i trawestacji.

W drugą sobotę lutego premierę miała nowa płyta poznańskiego gitarzysty Michała Obrębskiego - "Routine". Artysta uczcił ją świetnym koncertem w CK Zamek. Muzyki z krążka można - i warto! - posłuchać zarówno na platformach streamingowych, jak i z fizycznego nośnika. Polecam!

"Avenue Q" w reżyserii Łukasza Brzezińskiego z Teatru Muzycznego ma wszelkie dane, by stać się - podobnie jak broadwayowski oryginał - prawdziwym hitem. Musical zręcznie łączący naiwną nostalgię z postaciami z inspirowanymi "Ulicą Sezamkową", rubaszny humor o emancypacyjnych walorach z wszechobecną dziś "kulturą terapii" wydaje się właśnie tym, czego potrzebowała i na co czekała dorosła musicalowa publiczność. Jak każda dobra rozrywka spektakl ten opiera się na serii interesujących napięć - właściwie nic nie jest w nim jednoznaczne, może poza naprawdę wysoką wartością artystycznego wykonania.

Cieszę się, że żyję w czasach, kiedy tworzy Robert Eggers, bo jest żywym dowodem na to, że mimo iż epoka wielkich reżyserów dawno minęła, to wciąż zdarzają się pojedyncze przypadki filmowych twórców fenomenów. Premiera każdego jego filmu to duże wydarzenie i nie inaczej jest z "Nosferatu".

23 lata niczym nieskrępowanej artystycznej ekspresji zaowocowało kolejną piękną muzyką. "Nie umiem tańczyć" to ósmy album studyjny Mikromusic, jednego z najbardziej wyjątkowych (choć jeśli spytacie mnie - zdecydowanie najbardziej wyjątkowego) zespołów polskiej sceny muzycznej.

Wystawa "SLOW_MO", którą do 28 lutego oglądać można w Baraku Kultury - jej kuratorem jest Ilya Mejumayeu, to nie tylko niewątpliwie miły dla oka pokaz wielokolorowych, interesujących prac Eleny Bereziny, będących współczesną interpretacją iluminowanych inicjałów, ale przede wszystkim doskonała okazja do snucia refleksji na temat zapomnianych wątków tożsamotwórczych białoruskiej kultury i przemyśleń na temat uważności na detale.

"Dźwięki z Ha'Tun" Jana Bliźniaka to literatura na styku science-fiction i fantasy, łącząca znane konwencje filmu oraz prozy gatunkowej z romantyczną pochwałą inności i współczesnym zwrotem ku neuroróżnorodności. Jest nieźle. Ale mogłoby być lepiej.

Tym razem wyjścia były dwa: albo zachwyci albo zażenuje. Akt wandalizmu na epopei narodowej brzmi kusząco, spektakl w formule koncertowo-musicalowej trochę zaczyna niepokoić, ale dopiero z dopisku "...tylko że rapowy" wieje grozą w teorii bardzo słusznej i wartościowej teatralnej misji trafienia do młodych, która w praktyce zbyt często jednak przybiera karykaturalną, cringową formę.

Tomasz Maśląkowski w "Wielkim złym lisie" przeprowadza wiwisekcję na starych i znanych motywach: matki, lisa i wilka. Lawiruje pomiędzy stereotypami, a jego obserwacje dotyczące porozumienia międzygatunkowego są nieocenionym źródłem wiedzy... o nas samych.

Wystawa "Zooom. Personal is political" (czyli "to, co osobiste, jest polityczne") w Galerii Miejskiej Arsenał prezentuje sztukę kobiet zgrupowanych czy - co wydaje się bardziej odpowiadać założeniom pomysłodawczyń i uczestniczek przedsięwzięcia - zsieciowanych w MalerinnenNetzWerk Berlin-Leipzig (MNW). Choć grupę tworzą artystki pochodzące z Niemiec, do udziału w wystawie i poprzedzającej ją inicjatywie zaproszono także twórczynie z Polski.

Diana Spencer, Jackie Kennedy, a teraz Maria Callas. Pablo Larrain kontynuuje swoją filmową serię biografii sławnych kobiet, przedstawiając ostatni etap życia greckiej sopranistki i diwy, która zawojowała największe sceny operowe świata.

A może lektura lekka, łatwa i przyjemna? Tak! Dajmy sobie na to czas i przestrzeń. Inaczej nie sposób przebrnąć przez kolejny już listopad, czwarty z rzędu: po listopadzie - listopadzie, listopadzie - grudniu, listopadzie - styczniu, mamy wszak listopad - luty. Szaro, buro i ponuro, w dodatku zimno i ble. A dobra książka jest dobra na wszystko!

Na wystawie w nieprzypadkowym miejscu, bo w Muzeum Archeologicznym, sztuka współczesna i archeologia po raz kolejny toczą ze sobą dialog. "Arche Archeo Archeologia" powstała dzięki współpracy z Uniwersytetem Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, przynosząc ciekawe efekty.

"Udar" według scenariusza Pawła Demirskiego inspirowany jest chorobą Macieja Nowaka - krytyka kulinarnego i teatralnego, publicysty, od niemal  dekady zastępcy dyrektora do spraw artystycznych w poznańskim Teatrze Polskim. To historia o małej apokalipsie, która może spotkać każdego z nas - tym bardziej dotkliwej, im większe jest nasze osobiste przekonanie o własnej wyjątkowości.

Wojtek, czyli najbardziej znany niedźwiedź w Polsce, koń Grom, który został kapralem, Kasztanka - ulubiona klacz Józefa Piłsudskiego, Łajka - pierwszy pies, który został wysłany w przestrzeń kosmiczną czy niedźwiedzica Baśka Murmańska znana jako "córka regimentu" to zaledwie kilka przykładów przedstawicieli zwierzęcych bohaterów towarzyszących człowiekowi w trudnych momentach. Pamiętamy o nich i przywołujemy ich sylwetki w kontekście wyjątkowych historii, czasami nawet budujemy pomniki. Ale opowieści te często przyjmują formę anegdot i towarzyszy im pewna infantylizacja. Sprowadzamy zwierzęcych bohaterów do roli "maskotek" i skupiamy się na elemencie niesamowitości, odmawiając im tym samym podmiotowości i sprawczości.

Na początku był Polański, którego Claire Dederer nazywa wprost gwałcicielem dziecka. Później pojawił się Woody Allen, który spał z córką partnerki, antysemita Wagner czy geniusz Picasso, który swojej kobiecie gasił na twarzy papierosy. Autorka, namiętna konsumentka popkultury, stanęła przed dylematem fanki (i fana) - czy twórcę można oddzielić od tego, co stworzył? Jeśli nie - czy możemy bez skrupułów "cancelować"? A jeśli tak - czy mamy moralne prawo czerpać radość z obcowania z dziełami splamionymi obrzydliwą biografią?

Z jednej strony - tradycja i awangarda, zachwyt zakorzenieniem w przeszłości, ale i sięganie po dokonania czasów współczesnych. Z drugiej natomiast - trzygłosowa elektro-eksplozja, po której spodziewać się można wszystkiego. Biały głos i beat. Lira korbowa i klawisze. Ying i Yang?

Powiedzieć, że ten spektakl jest bardzo dobry, to mało. Anna Rozmaniec w monodramie "Maryla - ku przestrodze" zmusza widza do współodczuwania. I wprawia w ruch obrazy, które nie zawsze chce się oglądać. Odwrócić głowy jednak się nie da. Nie pozwala na to historia, forma, przestrzeń, no i oczywiście sama Anna.

Trzeba doskonale znać kocią naturę, żeby stworzyć wiarygodny film o tym wspaniałym zwierzęciu. Każdy z nas bowiem w mniejszym czy większym stopniu orientuje się, jak zachowuje się archetypowy kot, i łatwo wyczuje fałsz w jego postępowaniu. Łotewski animator Gints Zilbalodis dorastał z tymi zwierzakami I nigdy nie przestały go fascynować.