Wspomnienia z dzieciństwa żyją dłużej

Ale Kino! to drugi najstarszy festiwal filmowy młodej widowni na świecie, starszy o dwa lata jest tylko czeski Zlín Film Festival. Z Ale Kino! dorastają kolejne pokolenia. To spotkania z twórcami, twórczyniami, aktorkami i aktorami - także tymi młodymi - i dużo rozmów, o tym, jak się robi filmy czy o problemach w nich poruszanych. Emocje konkursowe angażują publiczność i środowisko filmowe. A wydarzenia branżowe: Ale Kino Pro i Inspiration Day naświetlają specyfikę kinematografii przeznaczonej dla młodej widowni. Wielu tytułów nie można obejrzeć nigdzie indziej, a atmosferą festiwalu z łatwością zachłystują się także dorośli.

Festiwal skierowany jest do młodej, ale poważnej widowni, tj. traktowanej podmiotowo. W sztuce dla młodych osób istotne są kategorie wiekowe, tak by prezentowane treści były odpowiednio dobrane do etapu rozwojowego, zarówno pod względem emocjonalnym, jak i percepcyjnym. - Nowością jest wydobycie przez nas sekcji nastolatkowej. Teraz konkurs dziecięcy to filmy do 10. roku życia, wiek 11-13 to jest kategoria filmów dla nastolatków. Sekcja produkcji młodzieżowych i osób dorosłych zaczyna się od lat 14. Nasze badania publiczności bardzo wyraźnie pokazały, że grupa nastoletnia potrzebuje osobnej sekcji. To jest wyjątkowy czas w życiu człowieka, kiedy jeszcze nie jest się w pełni młodzieżą, ale już się nie jest dzieckiem, stąd potrzeba nowej sekcji wiekowej - wyjaśnia Marta Jodko.

Festiwale filmowe, związane z rozwojem kinematografii, w naturalny sposób stanowią platformę rozpoznawania zainteresowań twórców i twórczyń, wytwórni filmowych, wreszcie potrzeb i reakcji publiczności. - Bywały zdecydowanie lepsze lata. Widzimy kryzys w produkcji filmów fabularnych dla młodszych dzieci, czyli takich w wieku 6-7 lat. W tym roku powstała niezwykła liczba wspaniałych filmów animowanych, co nas bardzo cieszy, i w związku z tym stworzyliśmy dodatkową sekcję Animowane Ale Kino!, ponieważ nie wszystkie filmy zmieściły się w konkursie. Część z nich trafi do naszych kin, ale nie wszystkie, a chcemy pokazać obrazy spoza wielkich amerykańskich wytwórni, stworzone w różnych technikach: lalkowej, rysunkowej, czasem łączących 2D z 3D. W Polsce kino familijne zaczyna rozkwitać i też przynosić niezwykłe wyniki box office'u, jak w przypadku filmu "O psie, który jeździł koleją 1" i "2". Ogólnie europejski trend jest niestety taki, że produkcja spada, a w Polsce po olbrzymim zastoju powoli rośnie. Możemy z pełną świadomością powiedzieć, że tegoroczny konkurs jest wysokiej jakości, ale aby taki był, wykonaliśmy dużo więcej pracy niż w poprzednich latach. W ostatniej chwili udało nam się potwierdzić wspaniałą premierę "Słonika w lesie", fabularnego filmu dla 6-7 latków, który opowiada historię dwóch sióstr - opowiada Marta Jodko.

Konkursowe emocje od lat tworzą trzon programu. Platynowe Koziołki wędrują do twórców i twórczyń mających ogromny wkład w rozwój kinematografii dla młodej widowni. W tym roku uhonorowano nimi Magdalenę Nieć i Mariusza Paleja, pracujących zarówno w duecie, jak i na własne konto, autorów takich filmów jak "Czarny młyn", "O psie, który jeździł koleją" czy "Oskar, Patka i Złoto Bałtyku". Wymienione tytuły i dużo więcej będzie można zobaczyć podczas tegorocznej edycji festiwali.

Złote Koziołki z kolei wędrują do autorów i autorek najlepszych filmów, które zostaną nagrodzone aż w trzech kategoriach wiekowych. Neonowe Koziołki zaś przyzna jury dziecięce, nastolatków i młodzieżowe. W konkursach biorą udział filmy pełno- i krótkometrażowe, aktorskie, animacje i dokumentalne. Przyznawanie nagród odbędzie się na bardzo demokratycznych zasadach - jury międzynarodowe przyzna ich tyle samo, co jury złożone z dzieci i młodych osób. Jest oczywiście i Nagroda Publiczności.

Filmy biorące udział w konkursie powstały w głównej mierze w tym roku, ale są też takie, które swoją premierę miały w ciągu ostatnich dwóch lat. Wśród tych polecanych przez Martę Jodko znajdują się tytuły, które w Polsce będzie można zobaczyć po raz pierwszy, a które święciły triumfy na najważniejszych festiwalach europejskich. Będą to dwie animacje, które miały swoje premiery i zdobyły nagrody na festiwalu w Annecy, najważniejszym festiwalu filmów animowanych na świecie. "Mała Amelia" w reżyserii Maïlys Vallade i Liane-Cho Han Jin Kuanga zdobyła nagrodę publiczności, a "Arco", koprodukcja francusko-amerykańska w reżyserii Ugo Bienvenu, okazała się najlepszym filmem pełnometrażowym.

W programie znalazły się też filmy docenione na tegorocznym festiwalu w Cannes: "Tajemnicze spojrzenie flaminga" w reżyserii Diego Céspedes, które dostało nagrodę w sekcji Un Certain Regard jako najlepszy film pełnometrażowy, oraz "Taniec lisów" Valéry Carnoy, który został nagrodzony w kategorii Label Europa Cinema. - Najlepszy film europejski na Ale Kino! zostanie pokazany w sekcji sportowej, w której także znalazły się m.in. dwa dokumenty: "Fantastic", opowiadający historię akrobatyczki, miał swoją premierę w Locarno, i niemiecki film o piłkarkach "Mistrzynie" Soleen Yusef. Wśród sekcji tematycznych można znaleźć na przykład "Książkę w kinie", czyli filmy oparte na znanej literaturze, animacje czy produkcje krótkometrażowe, jeden z tych setów zatytułowano "Hard To Focus", to filmy o tym, jak dzisiaj trudno nam skupić uwagę.

Marta Jodko rekomenduje też shorty: - To kwintesencja pracy artystycznej i podejścia eksperymentalnego, ponieważ krótkie metraże najbardziej rozszczelniają sposoby prowadzenia narracji w filmie. Tworzone są najczęściej przez młodych twórców na początku ich drogi zawodowej. Później często przychodzi rzeczywistość, i cała machina produkcji pełnometrażowego filmu, która często wymaga kompromisów, natomiast na etapie filmów krótkometrażowych twórcy zdają się mieć więcej twórczej wolności.

Premier będzie więcej: "DJ Ahmet", laureat nagrody publiczności na festiwalu w Sundance, i "Decorado" Alberto Vázqueza, który jest pełnometrażową wersją shorta sprzed kilku lat. Na festiwalu w 2023 roku swoją premierę miał też film "Wojna jednorożców" tego reżysera, który cieszył się ogromną popularnością wśród nastolatków.

W sekcji branżowej Ale Kino! Pro nowością jest część otwarta, czyli Inspiration Day, czas wypełniony krótkimi wystąpieniami na wiele tematów związanych z kinem dla młodych. W planach są omówienia strategii komunikacyjnych do takich filmów jak "Flow" czy "100 dni do matury". Będzie też mowa o dobrych praktykach w pracy z dziećmi na planie na przykładzie seriali "Matki pingwinów" czy "Król Maciuś pierwszy". Na festiwalu pojawią się Joanna Kopecka z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę i Marta Puciłowska-Schielmann z Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, które omówią wyniki najnowszych badań związanych z tym, jak dzieci w Polsce konsumują treści w internecie, i o czasie spędzanym przed ekranami.

Warto nadmienić o ważnej zmianie, wymuszonej niejako przez zamknięcie i zburzenie Multikina 51, będącego domem festiwalu przez ponad 20 lat. W tym roku Ale Kino! zagości w kinie Helios w Galerii Posnania. Zapotrzebowanie jest ogromne - festiwal odwiedza ok. 15 tysięcy widzów i widzek wciągu 8 dni. Oprócz kina Helios wydarzenia festiwalowe odbywać się będą także w CK Zamek - w Laboratorium czekać będą na publiczność pokazy filmów VR - przewidziano tytuły dla dwóch grup wiekowych. Na festiwalowe seanse będzie można także wybrać się do Kina Pałacowego.

Jest i nowa identyfikacja graficzna festiwalu - nie kojarzy się z kinem dziecięcym, a z kinem w ogóle. To podkreśla podejście organizatorów do tworzonego wydarzenia jako przestrzeni obcowania z ambitną sztuką filmową przeznaczoną dla młodej widowni, otwartość na nowe doświadczenia, spotkanie z różnymi spojrzeniami na świat, innymi kulturami.

Anna Szamotuła

• 43. Ale Kino!
• 23-30.11
• kino Helios w Galerii Posnania i CK Zamek
• więcej: strona organizatora

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2025