Місто Познань

Nowa polska proza z gracją łączy zwrot ku rubieżom ze zwrotem ku śmierci, która potrafi zawładnąć życiem. Udowodniła to Honek w świetnych Białych nocach, udowadnia to Łukasz Barys w równie dobrych i poniekąd podobnych Kościach, które nosisz w kieszeni. Laureat Paszportu "Polityki" 2021 czerpie to, co najciekawsze z XX-wiecznego nurtu literatury "ludzi marginesu", a na dodatek dodaje sporo od siebie. Za pomocą różnych odcieni szarości maluje obraz Pabianic, w którym realizm magiczny nieustannie ściera się z brutalnym realizmem codziennym.

- Czytaliśmy m.in. Rok 1984 Orwella i Małego Księcia. Jak widać, bardzo różne pozycje i to właśnie świetnie się sprawdza podczas rozmów - mówi Ryszard Kupidura* z Zamkowego Klubu Książki Ukraińskiej.

- Każda postać historyczna była człowiekiem z krwi i kości, ale polityka historyczna sprawia, że w zbiorowej świadomości istnieje tyle stereotypów. Bona była piękna, przedsiębiorcza i silna. "Urodziła się, by rządzić mężczyznami", ale polskiej szlachcie się to nie spodobało, dlatego została tłustą trucicielką. Jadwiga z kolei miała pasować do ideału żony, więc jej biografię okrojono z wielu wątków. A to z nią Krzyżacy prowadzili rozmowy dyplomatyczne! Musiała być naprawdę nietuzinkową kobietą... - mówi Agnieszka Jankowiak-Maik*, autorka książki Historia, której nie było.

Jeśli od ponad dwóch lat macie wrażenie, że zawrotną karierę w świecie mody robi dres, to zdaje się, że temu wrażeniu jest całkiem blisko do rzeczywistości. I w tym wymiarze na przestrzeni lat wszystko, co dzieje się w świecie mody, jest fascynującym wręcz obrazem historii.

- Z jakiegoś powodu Handke był tłumaczony rzadziej niż inni czołowi przedstawiciele współczesnej literatury niemieckojęzycznej, co przełożyło się na jego stosunkowo niewielką rozpoznawalność w naszym kraju. Nie uznałem tego jednak za powód do rozpaczy, ale wręcz przeciwnie - za niepowtarzalną okazję - mówi Kamil Idzikowski*, poznański tłumacz debiutujący przekładem książki Petera Handkego Strach bramkarza przed jedenastką.

Każdy, kto choć raz był młody, znajdzie w Hard Land coś z własnych doświadczeń. Czy będzie to poczucie beztroski z czasów, gdy nie trzeba było zabiegać o ubezpieczenie, czy też raczej ból odrzucenia lub pierwsze z wielkich rozczarowań - to już kwestia indywidualna. Benedict Wells zaprasza nas w sentymentalną podróż do prowincjonalnego Grady w Missouri A.D. 1985. Najlepsze w tej książce jest jednak to, co nie stara się być amerykańskie.

- Zacząłem się zastanawiać, dlaczego nie wiemy, że mieliśmy w Poznaniu takiego odkrywcę. Kroniki portugalskie podają, że bez Gaspara zaginęli by na oceanie w drodze powrotnej z Indii. Zasługa Gaspara to także odkrycie Brazylii i przyjęcie jej do grona kolonii portugalskich. Tymczasem u nas ta postać rozpłynęła się w niebycie - mówi Radosław Nawrot*, autor powieści Gaspar da Gama.

Igra z czasem i z ludzką pamięcią Georgi Gospodinow w swojej najnowszej powieści Schron przeciwczasowy. Ale nie jest to igraszka błaha, lecz głęboka, zmuszająca do refleksji zarówno jednostkowej, jak i zbiorowej.

- Kiedyś myślałam, że gdybym miała się gdzieś przenieść za granicę, to może byłby to Berlin. Ale kiedy pojechałam tam w zeszłym roku po dłuższej przerwie, to poczułam się przytłoczona. Wcześniej nie dostrzegałam, jaki jest ogromny, jak dużo czasu spędza się w metrze, przemieszczając się tylko po centrum - mówi Daria Panek-Płókarz*, autorka książki Żyj lokalnie. Dlaczego warto mieszkać z rodziną w mieście.

- Jednym z ważniejszych wątków tej powieści jest bycie Polakiem. To właściwość o charakterze deprywacyjnym, pozbawia cię więcej niż daje. Bycie Polakiem to byciem umniejszonym a priori - powiedział Maks Wolski, autor powieści Nicuś. Spotkanie z pisarzem odbyło się w czwartek w poznańskim Teatrze Polskim.

Urszula Honek, znana z tomików poezji Sporysz, Pod wezwaniem i Zimowanie, zalicza fascynujący prozatorski (lecz nadal poetycki) debiut. Białe noce to powiązane ze sobą opowieści z Beskidu Niskiego, które jak bystre strumienie zasilają rzekę historii. W tym przypadku jest to jednak rzeka Styks. Bohaterów warto więc poznać, lecz lepiej się do nich nie przywiązywać.

Przepływy Macieja Libicha ukazały się właśnie w serii prozatorskiej WBPiCAK. Od niedawna obecne w czytelniczej przestrzeni zachwycają nieustannie przy kolejnych lekturach. Kradną miejsce w rankingach najważniejszych książek, odpowiadają za nowe literackie fascynacje. Ten zbiór to tak udany, wykwintny koncept prozatorski, że wierzę w moc internetowych portali, recenzentów, blogerów i krytyków którzy dostrzegą, że w polskiej literaturze wydarza się Libich.

Dawno nie było w Teatrze Polskim spotkania z twórcą lub twórczynią literacką. Tymczasem w planach jest spotkanie autorskie z Maksem Wolskim, autorem książki Nicuś, która budzi medialne zainteresowanie w środowisku pisarskim. Kim jest tytułowy bohater?

Piotr Oczko tak pisze o Holandii, że można ani razu nie być w tym niewielkim (choć wielkim) europejskim kraju, a i tak zakochać się w nim bez pamięci. Na kartach Pocztówki z Mokum jest wszystko - od fascynacji autora, poprzez anegdotki, do bezcennej uczciwości bacznego obserwatora.

Spotkania autorskie, prelekcje, warsztaty, wystawy, konkursy - to wszystko i wiele więcej znalazło się w programie tegorocznej, piątej już edycji Poznańskiego Festiwalu Sztuki Komiksowej. Choć z uwagi na niesprzyjające okoliczności - będące wynikiem wciąż trwającej pandemii i wojny na Ukrainie - program imprezy został nieco okrojony, to i tym razem miłośnicy komiksów z pewnością nie będą zawiedzeni.

Błyskotliwy, złośliwy, momentami irytujący - taki jest Szczepan Twardoch w zbiorze felietonów Wielkie Księstwo Groteski. Czytanie tych tekstów to nieco masochistyczna przyjemność - wszak cały czas dogryza właśnie nam, Polakom. Ale prawdziwa cnota krytyki się nie boi, prawda?

Czytając Życie niedokończone, słyszałam głos (często śmiech) Lecha Raczaka. Na wywiad rzekę współzałożyciela Ósemek namówił w 2019 roku Jacek Głomb, dyrektor Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, gdzie ten znalazł swój drugi dom.

Są książki, o których słyszał każdy, mało kto jednak po nie sięgał, a jeśli już sięgał - to raczej szybko odkładał na półkę. Należy do nich Ulisses Jamesa Joyce'a. Są jednak również ludzie, którzy robią wiele, by przygoda z klasyką literatury trwała nieco dłużej - jednym z nich jest Maciej Świerkocki, pisarz i tłumacz, autor nowego przekładu nieco niewygodnej perełki literackiego modernizmu. Już we wtorek będzie on gwiazdą kolejnej odsłony cyklu Zamek Czyta.

Choć ta książka to powieść, chwilami czyta się ją jak reportaż - tak bardzo jej akcja i bohaterka nie są oderwane od rzeczywistości. Rzeczywistości, dodajmy od razu, smutnej, chwilami aż trudnej do wyobrażenia dla kobiet żyjących na Zachodzie w XXI wieku.

Edukacja seksualna to szczególnie wybrakowana dyscyplina, zwłaszcza gdy spojrzeć na popularnonaukowe książki na polskim rynku wydawniczym. I chociaż Sprawy łóżkowe zdają się zbyt trudną propozycją dla nastolatków, to i tak lektura może się okazać pożądana i pouczająca.