Na najbliższe trzy lata organizatorzy porzucają format Idiomów, a wprowadzają nowy cykl - Portret, prezentujący twórców ważnych dla współczesnego teatru, muzyki, literatury. Zmianę myślenia o Malcie podyktowała sytuacja pandemii, która już rok temu wymogła na organizatorach rewolucję: festiwal w 2020 roku został rozciągnięty w czasie, a większość wydarzeń odbyła się w plenerze - w parkach, na podwórkach, łące, nad rzeką, a nawet... w rzece. Tegoroczna odsłona, planowana między 18 a 29 czerwca, podąża za tym pomysłem. Większość wydarzeń odbywać się będzie na żywo, w parku Wieniawskiego, który stanie się festiwalowym epicentrum.

Nowy nurt w programie - Portret, prezentujący najważniejszych twórców europejskiego teatru - otworzy w tym roku Milo Rau. Nazywany "najciekawszym, najambitniejszym artystą naszych czasów" szwajcarski reżyser obecnie tworzy w Belgii, jest dyrektorem artystycznym miejskiego teatru w Gandawie, NT Gent. "To jedna z najważniejszych postaci, która wyznacza kierunki i pokazuje, jak dziś robić teatr. Pomysły rodzą się u niego podczas prób, ze zderzania różnych historii i osobowości na scenie" - mówił niedawno w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej" Michał Merczyński, dyrektor Malty.

Wszedł przebojem na światowe sceny dzięki wybitnemu teatrowi politycznemu. Jego prace rekonstruują prawdziwe zdarzenia i bezlitośnie rozprawiają się ze współczesnymi tematami tabu. Do swoich spektakli włącza nieprofesjonalistów wykluczonych społecznie, pochodzących z marginalizowanych środowisk. W Polsce prezentowane były dotąd trzy jego spektakle: Pięć łatwych utworów o Marku Dutroux, Hate Radio o wpływie radia na ludobójstwo w Rwandzie, Orestes w Mosulu z aktorami z Europy i Iraku. Na Malcie Rau pokaże głośne przedstawienie z 2018 roku La Reprise - spektakl o pierwszej w historii Belgii zbrodni na tle homofobicznym. W 2012 roku belgijską opinią publiczną wstrząsnęło wydarzenie opisywane w większości tamtejszych mediów. W centrum Liège, w pobliżu gejowskiego lokalu, ginie młody homoseksualny mężczyzna Ihsane Jarfi. Dwa tygodnie później jego nagie, zmasakrowane ciało zostaje odnalezione na obrzeżach miasta... Sześć lat później Milo Rau rozpoczął pracę w teatrze w Gandawie od przedstawienia La Reprise, które opowiadało o tamtym morderstwie. Reżyser przyjedzie do Poznania, weźmie udział w kilkudniowej konferencji poświęconej jego twórczości i spotkaniu z publicznością. W programie znalazły się także pokazy filmów i rejestracji jego głośnych spektakli.

Teatralna część Malty to także spektakle wyprodukowane przez Komunę Warszawa, które będzie można zobaczyć na plenerowej scenie w parku Wieniawskiego. "Obecność Komuny Warszawa na tegorocznej Malcie nie jest przypadkowa. To teatr, będący, jak mówią jego członkowie, pogrobowcem i spadkobiercą Komuny Otwock, jednej z najciekawszych i najbardziej wyrazistych niezależnych grup artystycznych przełomu XX i XXI wieku, funkcjonującej od 1989 roku na styku sztuki i aktywizmu społecznego" - piszą organizatorzy. Zobaczymy cztery spektakle zrealizowane we współpracy z Komuną Warszawa: Ośrodek wypoczynkowy w reżyserii Anny Smolar, Cezary idzie na wojnę Cezarego Tomaszewskiego, Wojna. The best of w reżyserii Agnieszki Jakimiak oraz O czynach niszczących opowieść zrealizowany przez duet Siksa, tegorocznych laureatów Paszportu Polityki. Spotkanie z Komuną Warszawa na Malcie to również spektakl Morderstwo (w) Utopii wyreżyserowany przez Grzegorza Laszuka w poznańskim Teatrze Polskim. Artyści i artystki z zespołu wezmą udział w konferencji Teatr jako sztuka krytyki.

Teatralną część festiwalu dopełnią poznańskie premiery: Eurydyki Teatru Biuro Podróży w reżyserii Pawła Szkotaka - teatru, który był obecny na festiwalu od jego prapoczątków; Kombinatu - futurystycznego musicalu o Grzegorzu Ciechowskim, który przygotowuje Teatr Muzyczny (więcej na s. 17), a także nowego spektaklu Polskiego Teatru Tańca Romeos & Julias unpagued. Traumstadt.

Wyjątkowym muzycznym wydarzeniem Malty będzie premiera koncertu Projekt Krynicki, który tworzy trzech uznanych kompozytorów - Paweł Mykietyn, Alek Nowak i Paweł Szymański. Każdy z nich na zamówienie Malty komponuje muzykę do wierszy Ryszarda Krynickiego, przez wiele lat związanego z Poznaniem jednego z najważniejszych poetów Nowej Fali. Prawykonanie utworów usłyszymy 24 czerwca na MTP. Jedną z kompozycji wykona Sinfonia Varsovia pod batutą Bassema Akiki. Na zakończenie koncertu orkiestra wykona utwór Boléro Maurice'a Ravela, do którego Mariusz "Wilk" Wilczyński będzie na żywo tworzyć rysunkową opowieść.

W programie muzycznym znalazła się także prezentacja trzech europejskich scen: Berlina (Laura Lee & the Jettes, Jahcoozi), Poznania (Izzy and the Black Trees, Shyness!) i Kijowa (Gurt O, YEYO), koncert Karoliny Czarneckiej z poznańskim chórem Skowronki, Meli Koteluk i Bartka Wąsika z poezją Baczyńskiego i finałowy koncert odwołujący się do tradycji polskich orkiestr jazzowych międzywojnia: Jazz Band Młynarski-Masecki.

Teatr familijny, happeningi uliczne, żonglerka, akrobatyka, koncerty na świeżym powietrzu, działania dla dzieci, joga na trawie, instalacje i interwencje artystyczne, warsztaty, spotkania i debaty - plenerowych wydarzeń sięgających do maltańskich korzeni będzie w tym roku znacznie więcej. Szczególne miejsce w programie zajmą działania w Generatorze Malta, czyli dziewięć wyłonionych w otwartym konkursie projektów z obszaru sztuki i aktywizmu. Wśród nich m.in. duet twórczyń Maria Dutkiewicz i Karolina Wajman w projekcie Mój dom to mój dół zaproszą do debaty o kryzysie mieszkaniowym, którego same doświadczają. Artystka dźwiękowa Edka Jarząb w Uskoki FM zbuduje pirackie radio z audycjami i setami didżejskimi i zainicjuje imprezę rave'ową, a artystka wizualna Anna Kędziora przesiedli rośliny z przestrzeni przeznaczonych pod inwestycje w Poznaniu w bezpieczną oazę - Kwiaciarnię i przekaże je pod opiekę mieszkanek i mieszkańców. A wszystko to w parku Wieniawskiego, w miejscu, gdzie w czasie festiwalu powstanie twierdza z ziemi, czyli projekt artystyczny Iwo Borkowicza i Oli Korbańskiej.

Sylwia Klimek

• Malta Festival Poznań
• 18-29.06
• park Wieniawskiego
• więcej

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021