Wiele tytułów prasy zagranicznej wspominało, że dzięki jego literackiej działalności wytworzył się nowy rodzaj kontraktu i zaufania czytelniczego w powieści młodzieżowej. Dzięki imprintowi Wydawnictwa Poznańskiego, którym obecnie kieruje Łukasz Chmara, Silvera od kilku lat obecny jest też w polskich przekładach, o czym chyba niedostatecznie powszechnie jest wiadomo! Bo w debacie publicznej, w tekstach krytycznych w codziennej prasie, a nawet w dodatkach w miesięcznikach literackich częściej pojawiają się utyskiwania na te pozycje, które wciągane są na listy lektur, które tworzą uczniowski obowiązek czytelniczy. A właśnie obecność i popularność Silvery, jednego z najlepiej rozpoznawanych autorów We need YA jest przykładem tego, jak redaktorzy i profesjonalni obserwatorzy ruchu literackiego, także tego bookstagramowego i tiktokowego, wywołali modę na czytanie wśród nastolatków i ułatwili im kontakt z globalnym, nieobarczonym pedagogiką i politycznością światem literatury. Niech kilka tytułów Adama Silvery (także tych we współautorstwie z Becky Albertalli), które czyta się znakomicie w przekładach Agnieszki Brodzik będzie dowodami na to jak warto doceniać, chwalić i propagować to, co Poznańskie robi dla "młodych - dorosłych"" czytelników.

Najnowsza powieść Silvery, na której tłumaczenie pewnie nie trzeba będzie długo czekać, jest opisywana jako prequel Naszego ostatniego dnia. Część pierwsza uzyskała na polskim rynku status bestsellera, jest chętnie polecana przez młodych czytelników w mediach społecznościowych, dyskutowana i rekomendowana w serwisach internetowych. To powieść, która reprezentuje kilka zasad, trendów i metod, jakimi w swoim pisaniu posługuje się autor, który wywarł znaczący wpływ na wielu piszących obecnie książki adresowane do nastolatków.

Można zauważyć, że w budowaniu fabuły i bohaterów nie zdecydował się na charakterystykę postaci i wydarzeń pedagogicznie istotną, ale sięga do strategii z obszaru psychoedukacji. W jego pisaniu nie ma więc miejsca na tworzenie bohatera przez determinację sytuacji społecznej, w jakiej się znajduje, przywiązania do wyznaczników społecznych i obciążeń wynikających z otoczenia. Dramaturgię buduje aktywny stosunek do rzeczywistości i zadanie odnajdywania własnej indywidualności w przestrzeni, jakie autor stawia przed bohaterami. To, co wydawać mogłoby się problemami, bagażami, zadaniami, celami do przezwyciężenia przeniesione zostaje w obszar cech charakteru, wartości, elementów tożsamościowych. Dzięki temu ta literatura wychodzi poza obszar problemowy "jak poradzić sobie z tym, że jestem...", czy "jak na bohatera wpływa to, że...". W psychoedukacyjnym konstrukcie pisania Silvery akceptacja, świadomość, pewna zwyczajność obciążeń, powoduje, że ta literatura nie ulega pokusie reprodukcji mitu Syzyfa, ale oferuje przestrzenie, w których wolność wyboru, sprawczość, otwartość jest treścią nie gorszą i nie mniej interesującą dla autora niż nadzwyczajność i tragizm. W ten sposób do fabuły przenikają formacyjne wydarzenia, refleksje na temat tożsamości. One towarzyszą rozwojowi akcji, obrazują się, objawiają jak najbardziej prawdopodobnie, a nie są programowane. Ten rodzaj komunikacji w znakomity sposób został przyjęty przez czytelników, a Poznańskie między innymi dzięki wydawaniu Silvery stało się liderem na rynku wydawniczym czytelników Young Adults.

Pewnym ryzykiem wydawała się duża odległość geograficzna, dystans kulturowy z amerykańskimi realiami, w których zanurzone są powieści Silvery. Sam autor pochodzi z nowojorskiego Bronxu, o czym chętnie wspomina, jako o przestrzeni społecznej, która wywarła wpływ na jego wybory pisarskie. Wydawnictwo podjęło jednak to wyzwanie i przy pracach nad przekładem nie zdecydowało się na zbytnie polonizowanie świata przedstawionego. Okazało się to doskonałym wyczuciem, bo czytelnicy w opiniach powtarzają, że chętnie sięgają po książki Silvery właśnie dlatego, że dają im poczucie, że w swoich dylematach, rozterkach nie są "tutejszo-samotni", że przy lekturze powieści czują się częścią globalnego pokolenia. Takie pisanie uchroniło też autora przed usilnym ustawianiem korespondencji z bieżącymi wydarzeniami politycznymi, rzeczywistością, debatą społeczną. Udało się za to przenieść komunikację i budowanie zainteresowania czytelnika w obszar uniwersum wieku. A to, co w literaturze polskiej się pojawia i wzbudza zainteresowanie krytyków ciągle tkwi na pograniczu "tutejszości", osadzenia w kontekście dopełnianym publicystyką. Takie są też przykłady tekstów z listy lektur - wymagające kontaktu z wiedzą historyczną, społecznym komentarzem, co utrudnia z kolei możliwości komunikacji czytelników pomiędzy rzeczywistościami geopolitycznymi.

W oczekiwaniu na tłumaczenie najnowszej książki Adama Silvery warto prześledzić hashtagi na Instagramie i profile książek We need Ya na portalach czytelniczych, by wczytać się w fascynacje i reakcje czytelników płynące z tego, że czują się istotnym adresatem tej literatury, a nie oczekiwań moralnych i pedagogicznych wymierzonych w ich stronę.

Michał Pabian 

• Adam Silvera, Nasz ostatni dzień, Zostawiłeś mi tylko przeszłość, Raczej szczęśliwy niż nie, A jeśli to my, To właśnie my (z Becky Albertalli)
• tłum. Agnieszka Brodzik, Piotr Grzegorzewski
• wyd. We need Ya

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022