W Sali Ziemi już od wejścia można było wyczuć atmosferę wyczekiwania i święta - w końcu do Poznania zawitała jedna z największych światowych gwiazd dragu. Sasha Velour działa w Nowym Jorku, gdzie występuje i współtworzy występy drag queens. Do tego reżyseruje, pisze, produkuje spektakle, filmy i programy telewizyjne. Zajmuje się też sztukami wizualnymi. Zwycięstwo w RuPaul's Drag Race otworzyło jej drogę do światowej sławy. Daje występy w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie, a jej autorski spektakl Smoke & mirrors, łączący drag, iluzję i sztuki wizualne, zbiera świetne recenzje i czaruje publiczność. Nie inaczej było tym razem.

Wyczekiwana gwiazda dała dwugodzinny popis prawdziwej magii teatru. Na Smoke & mirrors składają się projekcje wideo, olśniewające kostiumy i lip sync. Show pokazało jak wielki potencjał ma wykorzystanie nowoczesnych technologii. Pozwoliły one Sashy Velour przemienić pustą scenę w teatr. Przekształciły "one man show" (czy raczej "one queen show") w rozbudowany spektakl z grupowymi choreografiami, magicznymi sztuczkami i interakcją między artystką na scenie i postaciami wykreowanymi na ekranie. Projekcje tworzyły scenografię, efekty pogodowe, grały kolorami, opowiadały historie. Wizualny aspekt Smoke & mirrors to istny majstersztyk, powalający pomysłowością i wzrokowymi bodźcami. Współpraca z projekcją wymaga od artystki precyzji i perfekcyjnego wyczucia czasu, i ten element zadziałał znakomicie. Dodajmy do tego zjawiskowe, zróżnicowane kostiumy: raz błyszczą czerwonymi cekinami i mnóstwem ozdób, innym razem oślepiają czystą bielą lub elegancją najprostszych wzorów. Wizualnie Smoke & mirrors to upojne show.

Spektakl cieszy nie tylko oczy. Sasha używa w nim sprawdzonych gagów i teatralnych efektów, lecz w przemyślany, pełen suspensu sposób. Nawet jeśli dany gag widziało się już sto razy, u Sashy i tak zaskoczy - pojawi się w niespodziewanym momencie lub w nowym kontekście. Humor show sięga nie tylko do slapsticku i teatru przywodzącego skojarzenia z dawnym kabaretem. Sasha wykorzystuje też iluzjonistyczne sztuczki, gra elementami strojów, unika tłustych żartów i trywialnych skojarzeń. W lip syncu prezentuje zróżnicowane piosenki, a poszczególne numery są żywiołowe lub stonowane, refleksyjne albo komiczne.

Projekcje i lip sync drag queen przeplata monologami skierowanymi do publiczności. Widać w nich najbardziej to, co charakteryzuje dragowy styl nowojorskiej królowej. Dowcip opiera się na intelektualnych nawiązaniach, autoironii i grach słownych, które prowadzą do ciekawych obserwacji na temat współczesnego świata. Z drugiej strony opowieści mają walor edukacyjny i wspierający. Sasha przypomina, czym jest drag, skąd się wziął i co dla niej znaczy. Płynie z tego potężne przesłanie o samoakceptacji i sile, jaką może ona dawać. Jak ważne i ciągle potrzebne to przesłanie niech świadczą żywiołowe reakcje publiczności i przebojowość gwiazdy.

W Smoke & mirrors Sasha Velour pokazuje, że drag może wspiąć się na najwyższy artystyczny poziom. Kojarzona z klubami i podziemiem sztuka w ostatnich latach podbija popkulturę. Zdobywa nową publiczność, a wiele osób próbuje w niej sił. Show amerykańskiej królowej dragu to zdecydowanie więcej niż tylko poruszanie ustami do słów piosenki i krzykliwy strój. Velour zadaje kłam takiemu postrzeganiu tej dziedziny sztuki. Jej drag opowiada historie, niesie przesłanie, staje się pełnowymiarowym teatralnym performancem opartym na szerokim kontekście kulturowym. Bardzo go nam potrzeba, co widać było po ogromnym wyczekiwaniu widowni oraz jej zachwycie w trakcie i po występie. Oby więcej takiej magii! 

Paweł Binek

• Sasha Velour Smoke & mirrors 
• Sala Ziemi
• 18.03

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022