Kopkiewicz pisze w niepowtarzalny sposób. Delikatny, ulotny, a zarazem wnikliwy i dostępny dla czytelnika. W centrum jej tematycznych zainteresowań stoi pojęcie miłości, przywiązania, budowania relacji. Poetyckim idiomem obserwuje moment zaistnienia. Moment, w którym terminy, słowa, elementy ciała zyskują niepowtarzalne znaczenia. Chwilę, w jakiej stają się jeszcze bardziej delikatne niż skojarzenia, które w sobie niosą. To tak jakby forma wierszy Kopkiewicz tropiła i przyglądała się temu jak rodzi się poetyckość, jak wrażliwość i szczególność choć na chwilę wygrywają mozolną walkę z konwencjonalnością języka.

W tych poszukiwaniach poezja Aldony Kopkiewicz jest osobna, samodzielna, intencjonalnie czysta. Nieśmiałość, a może ostrożność, z jaką buduje frazy i na nowo powołuje do życia słowa to znakomita i pochłaniająca uwagę czytelnika metoda. Wizja lirycznego świata poetki to zamknięta, może nieco utopijna przestrzeń, w której istnieje wystarczający dla wyrażania czas, czystość i pewna pierwotność mówienia.

W całym tomie Na próbę kolejne wiersze, a może fragmenty poematu znajdują się pod czułą opieką poetyckiej siły "uchwytywania". Kopkiewicz konsekwentnie poszukuje formy, w której osobność wiersza byłaby zachowana. Można więc traktować kolejne utwory jak zachowane wypowiedzi, ułamki monologu, cichego lamentu, delikatnego apelu. Co istotne, daleko temu tomikowi do bezradności, czy pisania o niemożliwości. Zmysł kompozycyjny autorki jest wyrazisty. Wiersze pisane są czasem teraźniejszym lub przeszłym, stronią od probabilistyki, nie domagają się nowych okoliczności, poetyckiego niemożliwego spokoju. Dzięki językowej wnikliwości istnieją.

Jeszcze przed publikacją tomiku, autorka opowiedziała o pewnej wskazówce, sposobie czytania jej wierszy. Odkryła przed czytelnikami istotną interpretacyjną fascynację. W radiowej Dwójce wspomniała o Rilkem, o jego wnikliwości, którą odkrywa nieustannym czytaniem: "Rilke jest specjalistą od niezwykle przenikliwych opisów ukrytego życia i świetnie wyłapuje to, co się rozgrywa w naszej najgłębszej odrębności."

Udaje się wyłapać w Na próbę tę technikę spoglądania i analizowania rzeczywistości. Wiersze Kopkiewicz można czytać nakładając na siebie rolę operatora kamery, która dokumentuje i skupia uwagę. Perspektywa stawiania psychologicznych pytań, analitycznych powiązań poszczególnych fraz, szczególnie przydatna może okazać się tam, gdzie autorkę zajmuje postrzeganie kobiecości, cielesności, odkrywanie piękna człowieka. Jak pisze w wierszu bez tytułu, umieszczonym w połowie tomiku:

"spróbuj wybaczyć / jak gdyby boga nie było / i nikt nie patrzył na twoją miłość"

Z tego jak postrzegany jest człowiek wynika wiele zadań, które poetka proponuje, w swoim idiomatycznym delikatnym stylu. To nie tylko formowanie i opisywanie samotności, osobności jednostki. Dzięki używanym konsekwentnie czasownikom wyrażającym zachętę, samo już istnienie daje niebywale wiele możliwości wrażliwego działania, poznawania. Psychologicznie skonstruowana zasada motywacji odzwierciedla gotowość poetki do nieustannego zainteresowania się.

Na próbę to jeden z najciekawszych, najlepiej skonstruowanych i przyjaznych czytelnikowi tomików poetyckich, jakie ostatnio się pojawiły. Aldona Kopkiewicz jest wybitnym głosem opisem świata, czego dowodzi także w coraz chętniej i częściej docenianych próbach dramatycznych. Obserwacja jej drogi literackiej to fascynująca i pouczająca przygoda obfitująca w ważne momenty zatrzymania się czytelnika. To ważne zadanie dla rozwoju i doskonalenia uważności.

Michał Pabian

• Aldona Kopkiewicz, Na próbę
• wyd. WBPiCAK

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021