Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

JA TU TYLKO CZYTAM. Tajemnice pomarańczowej kanapy

Podobno zbliża się Blue Monday, czyli najbardziej przygnębiający dzień w roku. Nawet jeśli w niego nie wierzyć, styczniowa aura sprzyja długim popołudniom, wieczorom i najchętniej porankom pod kocem - najlepiej z nietrudną książką albo przyjemnym serialem. Ewentualnie chciałoby się jeszcze schować w kawiarni, na wygodnej kanapie, z wielkim kubkiem kawy grzejącym dłonie. Tak, tak jak w Przyjaciołach. A jeśli pod kocem, to najlepiej z Przyjaciółmi. A jeśli z książką, to może chociaż o Przyjaciołach?

. - grafika artykułu
rys. Marta Buczkowska

Zdaje się, że nie wszyscy tak mają i nie dla każdego jest to - jak głosi tytuł książki Kelsey Miller - "najlepszy serial na świecie". Jednak kiedy we wrześniu 2019 roku minęło 25 lat od emisji pierwszego odcinka, głosy krytyków i malkontentów zostały w większości zagłuszone przez wiernych fanów sitcomu. Na fali obchodów ćwierćwiecza historii Rachel, Moniki, Phoebe, Joeya Chandlera i Rossa, rynek zalała fala fanowskich produktów, poczynając od koszul nocnych i piżam, a kończąc na różnego rodzaju publikacjach, jak między innymi historia powstania oraz emisji serialu spisana przez Miller. Nie jest to wcale, jak można by się spodziewać po takim jubileuszowym wydawnictwie, laurka wystawiona ulubionym bohaterom autorki ani nawet okołoserialowy wyrób książkopodobny. Nie jest to nawet książka wyłącznie dla fanów, bo i przypadkowy czytelnik nie będzie nią zawiedziony. Wszelkie ciekawostki dotyczące samego serialu, jego bohaterów i odgrywających ich aktorów są oczywiście smakowitymi kąskami dla miłośników filmu, ale najciekawszym aspektem książki Miller jest pokazanie kawałka historii amerykańskiej telewizji. Powinna zatem zainteresować każdego, kto jest ciekaw szeroko pojętych mechanizmów rozwoju kultury popularnej.

Telewizja w ówczesnej formie dziś już praktycznie nie istnieje, bo tamte media, jak się okazuje, działały zupełnie inaczej, niż współczesne. Całe rodziny zasiadające co tydzień o tej samej porze przed odbiornikami tworzyły zupełnie inną grupę odbiorców niż współcześni widzowie z nieograniczonym dostępem do kultury odległej o kilka kliknięć myszki. Pokazując tamtą telewizję Miller próbuje wyjaśnić, co przyczyniło się do - wcale nieoczywistego - sukcesu Przyjaciół wtedy, a także jego nieprzemijającej popularności dziś. Nie prowadzi może szczególnie dogłębnej analizy kulturoznawczej, bo jej książka jest raczej lekką lekturą, ale dla polskiego czytelnika mniej obeznanego z amerykańskimi mediami, jej polskie wydanie może być tym bardziej ciekawe.

Starając się o obiektywną ocenę serialu, Miller nie pomija również niewygodnych tematów, które zdaniem niektórych krytyków powinny wreszcie odesłać ten wiekowy produkt zamierzchłej kultury popularnej do lamusa. Odnosi się do zarzutów o homofobię bohaterów, tłumaczy jak działała wtedy telewizyjna poprawność polityczna, i dlaczego w serialowym Nowym Jorku nie ma prawie czarnoskórych bohaterów. Znów - nie pogłębia tych wątków, ale też ich nie przemilcza, pokazując różnorodność problemów z jakimi mierzyli się dawniej i dziś telewizyjni twórcy.

Obok poważnych tematów pojawia się też oczywiście wiele bardziej trywialnych spraw - w końcu mowa o sitcomie. Kelsey opowiada o początkach kariery każdego z aktorów, o historiach stojących za gościnnymi występami gwiazd, o prywatnych wypadkach, ciążach i romansach. Wszystkie te błahostki tworzą serdeczny klimat, próbujący naśladować atmosferę serialu, i dający czytelnikowi poczucie, że poznaje swoich ulubieńców jeszcze lepiej. A jeśli nie są to wcale świeże informacje? Cóż, w tych dziesięciu sezonach nie dzieje się już nic nowego, a i tak wielu może je oglądać w kółko.

Jeśli zatem ktoś poczuje potrzebę odpoczęcia od wieczornego przysypiania nad serialem, ale Przyjaciele są zbyt wciągający, ta książka zaspokoi większość jego potrzeb. Niestety nie pomoże zwalczyć uzależnienia, raczej wywoła chęć obejrzenia wszystkich sezonów od początku. Na szczęście w końcu przyjdzie kiedyś wiosna i po prostu wygoni nas z domów.

Anna Tomczyk

  • Kelsey Miller, Przyjaciele. Ten o najlepszym serialu na świecie
  • tłum. Magdalena Witkowska
  • Wydawnictwo SQN

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2020