Kultura w Poznaniu

Teatr

opublikowano:

Kafka w Oklahomie

- Gdy czytamy opisy spektakli Teatru Usta Usta, to poza tropami związanymi z odczarowywaniem miejsc, pojawiają się jeszcze te dotyczące przekształcania przestrzeni nieteatralnych w teatralne czy interakcji z widzem. Dodatkowo, w samym obszarze tematyki spektakli ważna jest wizja świata jako pułapki - mówi Ewa Kaczmarek. W piątek artyści zaprezentują nową, internetową wersję spektaklu Geometria, inspirowanego Zamkiem Franza Kafki. Skorzystają w tym celu z wideokonferencji Zoom - a całe działanie zostanie przeprowadzone na żywo.

. - grafika artykułu
"Geometria", fot. Andrzej Majos

Przedstawienie Geometria w swojej oryginalnej formie miało premierę jeszcze w 2018 roku. Można je potraktować jako kontynuację przygody Teatru Usta Usta z twórczością Franza Kafki, gdyż kilka sezonów wcześniej artyści zrealizowali spektakl Procesy, w którym źródłem inspiracji był z kolei Proces.

- Zamek Kafki był dla mnie niezwykle intrygującą lekturą. Uważam zresztą, że ludzie dzielą się na tych, którzy tę książkę przeczytali i całą resztę - bądź na tych, co zaczęli jej lekturę i ją dokończyli oraz tych, co ją jednak przerwali. Tych co skończyli jest oczywiście znacznie mniej, bo Zamek to bardzo wymagające dzieło. Jest to przy tym utwór niedokończony, a więc otwarty na różnego rodzaju interpretacje przebiegu jego historii, polegającej również na dopisywaniu do niej zakończeń. Poza tym, jest to bardzo tajemnicza opowieść, która inspiruje swoim klimatem i perypetiami głównego bohatera - przyznaje Wojciech Wiński, reżyser Geometrii.

- W twórczości Kafki ważna jest duszna i mroczna atmosfera. Człowiek w jego wizji jest spętany czymś, co nie jest oczywiste i przyjmuje różne formy, twarze i symbole. To jeden z powodów, dla których sięgnęliśmy po prozę tego pisarza. Jego powieści są pełne metafor, które można rozszyfrowywać na różne sposoby. Tak jest też w Zamku. Pozwala to na opowiedzenie sobie również zupełnie innej historii, niż ta zawarta w fabule utworu - zagadkowo mówi Ewa Kaczmarek, która w Geometrii gra rolę Friedy.

Akcja powieści rozgrywa się na terenie podzamkowej wsi, a punktem wyjścia jest oberża. To miejsce stało się też pierwszym punktem zaczepienia dla artystów z Teatru Usta Usta Republika. - Oberża pod Zamkiem to przestrzeń metaforyczna, staje się sceną wydarzeń, na której rozgrywać się mogą dramaty całego świata. Myśleliśmy, jakie postacie powinny się na niej pojawić - wyjaśnia Wiński.

W tekście opisującym spektakl artyści zapraszają widzów na udział w castingu - a na plakacie pojawia się wyrażenie "castling" (od castle - zamku). - Kiedy publiczność przychodzi i zaczyna się przedstawienie, to słyszy, że znajduje się w Teatrze z Oklahomy. To informacja kluczowa dla zrozumienia historii. Teatr z Oklahomy pojawił się w powieści Kafki Ameryka. Był to teatr nie posiadający granic, w którym każdy mógł zostać zaangażowany jako aktor, bo... "każdy jest potrzebny". Oferował swoim uczestnikom spełnienie wszystkich społecznych ról. Podobnie jest w naszym teatrze, bo każdy z nas czuje rodzaj powołania, misji do spełnienia - mówi Ewa Kaczmarek.

Akcja spektaklu Geometria rozgrywa się wśród zrujnowanych, słomianych dekoracji. Scena prowincjonalnego Teatru z Oklahomy sprawia wrażenie ubogiej - lecz to właśnie w tej lichej przestrzeni artyści próbują odegrać inscenizację kafkowskiego Zamku. - Garstka desperatów bardzo chce zagrać w przedstawieniu, które w ich wyobrażeniu miałoby odmienić ich los, a wręcz przywrócić im dawną świetność. Na warsztacie znalazł się tym razem Zamek, lecz w obsadzie brakuje aktora do roli Geometry, który jest poszukiwany wśród publiczności - mówi Kaczmarek.

W przeciwieństwie do typowych transmisji spektakli online, w których widownia ma zazwyczaj do czynienia z nagranym uprzednio materiałem, Geometria będzie odbywała się na żywo. - Oczywiście, nie każdy ze spektakli nadaje się do przeniesienia w sferę prezentacji online'owych. Gdy myśleliśmy, które z kolejnych naszych przedstawień moglibyśmy w taki sposób zaadaptować, wybraliśmy Geometrię, ze względu na to, że akcja tego spektaklu rozgrywa się w jednym pomieszczeniu. Widz staje się niejako również uczestnikiem - jako przypadkowy gość oberży, mimowolnie wciągnięty w rozgrywające się wydarzenia - opowiada Wojciech Wiński i dodaje: -Aplikacja Zoom jest dość popularna wśród użytkowników internetu, a Geometrię w miarę naturalnie jesteśmy w stanie przenieść w takie środowisko. W czasie transmisji online wszyscy będziemy się znajdować na tym samym spotkaniu. Każdy będzie mógł oglądać miejsce akcji, naszą scenę przy ul. Gwarnej 11, wybierając jedną z wielu perspektyw. W naszej przestrzeni będzie rozmieszczonych wiele kamer, co pozwoli publiczności na poruszanie się między różnymi punktami widzenia.

Geometria to kolejne działanie teatralne Usta Usta Republika przy wykorzystaniu Zooma. Dotychczas artyści zaprezentowali w ten sposób Ambasadę, 777, a także nanodramy - Narodziny gwiazdy Dominika Złotkowskiego i Światłocenie Barbary Prądzyńskiej i Antonio Gonzalez Rodrigueza.

Marek S. Bochniarz

  • Geometria
  • 26.03, g. 20 oraz 27-28.03, g. 19
  • Teatr Usta Usta Republika/Republika Sztuki Tłusta Langusta
  • online - konieczna wcześniejsza rejestracja mailowa na tlustalangusta.pl@gmail.com

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021