W obszarze działań Poznańskiego Centrum Dziedzictwa okres kształtowania się państwa polskiego i powstania grodu na Ostrowie Tumskim zajmuje miejsce ważne, może nawet najważniejsze. Dlaczego?

Od samego początku naszej działalności temat początków państwa i miasta był przedmiotem naszego szczególnego zainteresowania. Przypomnę, że najstarsza marka Poznańskiego Centrum Dziedzictwa: Trakt Królewsko-Cesarski powstała właśnie po to, by popularyzować wydarzenia, postaci i zabytki związane z epoką pierwszych Piastów. W tych okolicznościach wymyśliliśmy także ideę Bramy Poznania: interaktywnej wystawy prezentującej dzieje Ostrowa Tumskiego, będącej wprowadzeniem do jej świadomego zwiedzania. Wiedzieliśmy, że w tym miejscu tkwi niesamowity potencjał. Po wielu latach doświadczeń możemy powiedzieć, że mieliśmy rację.

Będziecie w tym roku kontynuować i pogłębiać opowieść o Ostrowie Tumskim.

Ze względu na jubileusz 1000-lecia królestwa polskiego realizujemy projekt pod nazwą Królewska wyspa. Nie stawiamy w nim wyłącznie na postać Bolesława Chrobrego. Myślimy szerzej - o pozostałych przedstawicielach i przedstawicielkach dynastii piastowskiej, szerokiej prezentacji wydarzeń i zabytków z tej epoki. Ostrów Tumski był i jest nadal królewską wyspą. Zależy nam, żeby w powszechnej świadomości kojarzono to miejsce z życiem i działalnością władców i władczyń, a także z faktem, że to pierwsza, najstarsza nekropolia królewska w Polsce.

Poznań i Gniezno planują wiele wydarzeń z okazji 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II. Poznańskie Centrum Dziedzictwa i Brama odgrywają w nich ważną rolę. Spodziewam się wyjątkowo atrakcyjnego sezonu wiosenno-letniego. Co nas czeka?

W marcu zaprosimy na tematyczne zwiedzanie ekspozycji Bramy Poznania Kobiecy Ostrów Tumski, podczas którego przypomnimy piastowskie księżne i królowe. Od kwietnia aż do końca sezonu turystycznego zaprosimy na cyklicznie odbywające się wycieczki po Ostrowie Tumskim, które będą organizowane w ramach działań Bramy Poznania i Traktu Królewsko-Cesarskiego. Zapraszamy już teraz na piastowską Majówkę do Bramy Poznania. Na tę okoliczność wkrótce ogłosimy konkurs na rezydencję artystyczną. Poza tym w Galerii Śluza otworzymy wystawę czasową dla rodzin z dziećmi Magiczny dywan. Pod tą nazwą realizujemy cykl zajęć i wydaliśmy książkę, która cieszy się dużym zainteresowaniem. Prezentuje ona opowieści z Ostrowa Tumskiego - w tym także te królewskie. Dodatkowo ze Szlakiem Piastowskim planujemy organizację weekendowego eventu.

Przy okazji obchodów 1000-lecia koronacji Chrobrego i Mieszka II zwracacie uwagę na inną ważną datę. 26 czerwca 1295 roku koronowano Przemysła II. Będzie to zatem nie okrągła, ale na pewno znacząca, bo 730. rocznica.

To data zbieżna z imieninami miasta, obchodzonymi tradycyjnie 29 czerwca, w dniu św. Piotra i św. Pawła - patronów Poznania i katedry. Właśnie wtedy planujemy wspólnie z naszymi partnerami organizację dwóch dużych wydarzeń: koncertu w katedrze oraz widowiska plenerowego na Ostrowie Tumskim i w Bramie Poznania. Szczegóły podamy wkrótce.

1000-lecie koronacji to wyjątkowa okazja, by przypomnieć o dziedzictwie Piastów, chyba trochę zapomnianym...

Od ubiegłego roku realizujemy projekt Po poznańsku. Niematerialne dziedzictwo miasta. W jego ramach prezentowaliśmy wówczas wystawę i wydaliśmy publikację online Wianki. Żywe obrazy. W tym roku chcielibyśmy się skupić na tradycji pamięci o pierwszych Piastach i zaprezentować działania kolejnych pokoleń: od kronikarzy, którzy wspominali o katedrze, jako ich miejscu pochówku, poprzez obecność i fundacje kolejnych królów i królowych, rozpoczynających swoją wizytę w Poznaniu od Ostrowa Tumskiego, budowę Złotej Kaplicy, odkrycia archeologiczne - aż po czasy współczesne: jak my dzisiaj - obecne pokolenie pamiętamy o Piastach? Więcej o tym opowie wystawa czasowa na kładce Bramy Poznania w czerwcu.

Z tarasu Bramy Poznania rozpościera się widok na Ostrów Tumski i katedrę poznańską, miejsca niezwykle ważne dla naszej historii. Czy wydarzenia rocznicowe obejmą także wyspę, a może sięgną dalej, całego miasta?

Bardzo zależy nam, by przyciągnąć wszystkich właśnie na Ostrów Tumski, by mogli na miejscu doświadczyć - pośród zabytków i przyrody - wyjątkowego charakteru naszej królewskiej wyspy. Chcemy wykorzystać potencjał miejsca i dlatego będziemy koncentrować naszą działalność związaną z milenijnym jubileuszem właśnie tu. Ciekawą ofertą w programie może być wydarzenie na Trakcie Królewsko-Cesarskim pt. Miastoobraz, które planujemy zorganizować na cyplu wyspy, przy mostach berdychowskich. Idea wydarzenia zakłada obserwację miasta z różnych perspektyw, a cypel ukaże nam mało znaną dotychczas panoramę wyspy.

Czy przygotowujecie wydarzenia w formacie "żywa historia", gdzie można wszystko zobaczyć, dotknąć, doświadczyć?

W szczególny sposób chcemy zaprosić do Eksperymentalnego Ogrodu Dziedzictwa przy Bramie Poznania. W sezonie wiosenno-letnim będziemy organizowali warsztaty inspirowane historycznymi przekazami dotyczącymi kultury wczesnego średniowiecza, m.in. barwienia, tkania czy kuchni. Planujemy wspólne i artystyczne tkanie zapaski, będącej ważnym elementem ówczesnych strojów kobiecych.  

Macie także ofertę dla szkół i przedszkoli.

W kwietniu wspólnie z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli organizujemy konferencję o tematyce piastowskiej dla nauczycielek i nauczycieli. Zaplanowaliśmy także zajęcia dla dzieci i młodzieży na każdym etapie edukacji: od przedszkoli do szkół ponadpodstawowych. Wszystkie zgodne z podstawą programową dostępne są przez cały rok szkolny. Zamówić je można online lub dzwoniąc do Bramy Poznania. Ich tematyka nie skupia się tylko na postaci Chrobrego, ale na panoramie całego ówczesnego świata.

W programie na najbliższe miesiące znalazłem także ofertę dla rodzin z najmłodszymi dziećmi. Są to np. zajęcia Niezwykłe Przygody Odważnego Króla oraz Królewska kraina. Co się będzie na nich działo?

Angażujemy i włączamy całe rodziny w odkrywanie dziedzictwa Ostrowa. Istota tych spotkań tkwi w tym, że robią to wspólnie. To dla nas cenna wartość. Razem poszukujemy odpowiedzi na ważne pytania: co powinien umieć dobry król i królowa? Jak wyglądały przygotowania do koronacji? Poprzez zabawę i sensoryczne doświadczenia przybliżamy historię. Rozbudzają one naturalną ciekawość.

Rozmawiał Szymon Mazur

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2025