Podróż przez zgliszcza Laponii
"Wojna, wojna nigdy się nie zmienia" - ta słynna, pochodząca z serii gier Fallout sentencja powraca jak nieznośne echo także wtedy, gdy zatopimy się w lekturze Powiedziała, że nie żałuje Tommiego Kinnunena. Śledząc złamane życiorysy bohaterek, które w 1945 próbują odnaleźć się w rzeczywistości spalonej przez uciekających żołnierzy Laponii, trudno bowiem nie snuć analogii do terroru tuż za naszą wschodnią granicą i kryzysu uchodźczego. Autor fińskiego bestsellera już w najbliższy czwartek odwiedzi Zamek.
Najnowsza książka Kinnunena to opowieść o fińskich kobietach, które w obliczu rozbicia wojsk Osi utrzymujących się w Laponii w ostatnich dniach II wojny światowej muszą uciekać i - mimo oficjalnego zawieszenia broni - walczyć o przetrwanie i szansę na godne życie w okaleczonym przez wojnę świecie. Szybko okazuje się, że powrót do tego, co było wcześniej, jest niemożliwy, bo tego, co było wcześniej, najzwyczajniej już nie ma. Okoliczności życiowe zmusiły bohaterki do pracy dla Niemców, w charakterze tłumaczek, sekretarek czy kucharek. A teraz, skoro historię od zawsze piszą zwycięzcy, będą musiały dźwigać odium związane ze współpracą z wrogiem, miano kolaborantek, zdrajczyń czy niemieckich prostytutek.
Proza Kinnunena wywołuje czytelnika do tablicy i każe mu odpowiadać na najtrudniejsze pytanie związane z poczuciem odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej, dylematami moralnymi człowieka w obliczu wojny czy w końcu - naturą i możliwością przebaczenia. Pisarz eksploruje tematykę, która w fińskiej beletrystyce do tej pory nie doczekała się wyczerpujących opracowań. Ukazuje przy tym piekło wojny z perspektywy kobiety, umacniając rolę herstorii jako metody opisu i analizy minionych wydarzeń z perspektywy feministycznej. "Powiedziała, że nie żałuje to powieść historyczna i psychologiczna, ale w jakimś sensie też rozliczeniowa - z prawdą o historii, w tym z tak często łatwym zapominaniem o właściwym i uczciwym rozdzielaniu zasług i win" - pisze o nowości wydawniczej Przemysław Poznański, redaktor portalu zupelnieinnaopowiesc.com.
Tommi Kinnunen, urodzony w 1973 roku w Kuusamo, to nauczyciel języka fińskiego i literaturoznawca. Za swoją debiutancką powieść Cztery drogi otrzymał w 2014 roku prestiżową nagrodę Jury Finnish Grand Journalism Prize oraz nagrodę Fińskiego Stowarzyszenia Księgarzy. W Polsce tłumaczenie tej książki ukazało się drukiem w roku 2015, nakładem wydawnictwa W.A.B., podobnie jak jej kontynuacja, Inni niż my. Powieść Powiedziała, że nie żałuje, która w oryginale trafiła na półki księgarń w Finlandii przed trzema laty, w ojczyźnie pisarza uzyskała bardzo dobre wyniki sprzedażowe. Dla Wydawnictwa Poznańskiego przetłumaczył ją Sebastian Musielak.
Jacek Adamiec
- Spotkanie z Tommim Kinnunenem wokół książki Powiedziała, że nie żałuje, z cyklu Zamek czyta
- prowadzenie: Kinga Piotrowiak-Junkiert
- 2.02, g. 18
- Sala Wielka, CK Zamek
- bilety: 5 zł
- Spotkanie transmitowane online na Facebooku CK ZAMEK, Zamek Czyta i Wydawnictwa Poznańskiego
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023