Z okresu Powstania Wielkopolskiego do naszych czasów przetrwało niewiele pamiątek. Wynika to m.in. z faktu, że w czasie II wojny światowej niemieckie służby bezwzględnie tropiły powstańców wielkopolskich i niszczyły wszelkie pamiątki po nich. Szczególnie bolało Niemców, że Powstanie Wielkopolskie było zwycięskie, a więc systemowo, w całej Wielkopolsce, niszczyli powstańcze pomniki.

W latach wojny wiele rodzin powstańczych zniszczyło swoje pamiątki, by nie dostały się w ręce okupantów, inni ukryli je w sobie tylko znanych schowkach, których do dzisiaj nie odnaleziono. Przetrwały przede wszystkim zdjęcia i dokumenty, a pamiątki większych rozmiarów, jak mundury, broń, wyposażenie bojowe czy sprzęt ciężki - niestety nie zachowały się. Jednak m.in. dzięki zapoczątkowanej trzy lata temu akcji społecznej "Podziel się swoją historią", którą zorganizowało Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, udało się pozyskać ponad 800 cennych pamiątek, a kolejne ciągle są zdobywane - wśród nich m.in. cenny album ze zdjęciami Ignacego Jana Paderewskiego kupiony przez muzeum w ubiegłym roku.

Muzeum chce się pochwalić pozyskanymi pamiątkami i podziękować ofiarodawcom za ich przekazanie. Dlatego od dzisiaj (18 maja) do 6 stycznia 2022 roku będą one prezentowane w ramach Wystawy jednego eksponatu. Każdego miesiąca będzie pokazywany inny obiekt, a pierwszym będzie poduszka do odznaczeń Towarzystwa Powstańców i Wojaków im. gen. Józefa Hallera. Ta cenna pamiątka przekazana do Muzeum przez Stanisława Tulińskiego - syna powstańca wielkopolskiego - jest przykładem, jak unikatowe obiekty przechowywane są w rodzinnych archiwach i jak pieczołowicie Wielkopolanie pielęgnują pamięć o przeszłości.

Na inauguracji Wystawy jednego eksponatu zaprezentowany zostanie także dodatkowy, szczególny obiekt, w którego posiadanie Muzeum weszło w ostatnim czasie. Jest to sztandar poznańskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", który w latach 70. ubiegłego wieku został zakupiony przez niemieckiego kolekcjonera na targu staroci. Na przestrzeni kolejnych lat zmieniał właścicieli, by w 2021 r. stać się ostatecznie ozdobą kolekcji Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Jego zakup był możliwy dzięki dodatkowym środkom finansowym przekazanym przez Miasto Poznań.

- Wystawę inaugurujemy w Dniu Muzealnika. Chcemy w tym dniu podziękować publiczności, która nas odwiedza i zaprosić, by odwiedzała nas częściej. Nasze zbiory ciągle się powiększają, dbamy o rozbudowę kolekcji, bo mamy przecież w perspektywie otwarcie nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego, którą chcemy wypełnić ciekawymi i wartościowymi eksponatami, a to, co teraz mamy, to za mało - mówi Przemysław Terlecki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. - Wystawa jednego eksponatu ma też ukryty cel. Jest to kolejna zachęta do przekazywania nam pamiątek, które Poznaniacy i Wielkopolanie mają jeszcze w swoich domowych kolekcjach. Mogą to być nie tylko zdjęcia i dokumenty, ale także meble, stoły i krzesła, fotele, szafy czy inne przedmioty codziennego użytku z okresu Powstania Wielkopolskiego. W muzeum będzie stała pusta gablota, przeznaczona do prezentacji nowych eksponatów. Liczymy, że nie będzie stała pusta. Zapewniam, że będziemy pokazywać ofiarodawców, pisać o nich, opowiadać, by także w ten sposób im podziękować. Przynoście powstańcze pamiątki do nas, na pewno będą należycie wyeksponowane - zachęca Terlecki.

Wystawa jednego eksponatu to nie tylko prezentacja kolekcji, ale również przedsięwzięcie podkreślające rangę i znaczenie każdej pamiątki po Powstaniu Wielkopolskim, jaka trafia do muzealnych zbiorów.

Szymon Mazur

• Wystawa jednego eksponatu. Artefakty ze zbiorów Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919
• 18.05-6.01.2022
• Muzeum Powstania Wielkopolskiego
• bilety: 12 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021