Przestrzeń miejska, także ta kulturalna, zwykle nie jest projektowana z myślą o opiekunach najmłodszych dzieci. Trudne do pokonania schody, ciasne łazienki, głośna muzyka, zbyt wiele lub zbyt mało świateł, oburzone spojrzenia innych dorosłych - to zaledwie kilka przeszkód, z jakimi często mierzą się rodzice najnajów wybierający się do muzeum, na wystawę czy choćby do kawiarni. Trudno zmienić to z dnia na dzień, ale można choć na kilka dni stworzyć dla nich przyjazne warunki do obcowania z kulturą.

Najnajami twórcy Festiwalu Najmłodszych nazywają dzieci w wieku od zera do pięciu lat, czyli te maluchy, które czasami głośno płaczą lub śmieją się tam, gdzie dorośli są cicho. Które słyszą muzykę w nieoczywistych miejscach i w równie nieoczywistych miejscach tańczą. Boją się ciemności w kinie i uwielbiają dotykać eksponatów w muzeum. W teatrze najchętniej siadają na scenie, a na koncertach śpiewają wniebogłosy. Ten festiwal jest właśnie dla nich.

Najciekawsza sztuka

Myślenie o twórczości artystycznej dla najnajmłodszych nie jest w Poznaniu nowe - od lat cyklicznie mają tu swoje miejsce festiwale zachęcające rodziców maluchów do wspólnego doświadczania sztuki. W tym roku już po raz drugi odbywa się to we współpracy z polską odsłoną projektu Mapping. Mapa estetyki sztuk performatywnych dla najmłodszych realizowanego przez Teatr Animacji. I znów na koniec czerwca zrobi się głośno, radośnie i wesoło, bo maluchy przejmą przestrzeń na co dzień przeznaczoną dla starszych uczestników kultury. Otwarte głowy najnajów będą chłonąć sztukę w najróżniejszych formach: warsztatów, spektakli, performatywnych czytań, spotkań i innych twórczych niespodzianek, oczywiście razem z ukochanymi opiekunami.

Najpiękniejsze opowieści

Wśród gościnnych spektakli obejrzymy między innymi Ton i Ton z austriackiego Toihaus Theater, w którym wystąpi tancerka przy muzyce gitarowej na żywo oraz... glina kryjąca w sobie nieskończony potencjał kształtów i opowieści. Będzie też Semilla z belgijskiego Compagnie Tea Tree, przedstawiająca historię drzemiącą w małym nasionku, oraz Przypływ z gdańskiego Miejskiego Teatru Miniatura, który zabierze nas w podróż pod wody Bałtyku. Mój ogon i ja kolektywu Holobiont to taneczna historia kości ogonowej, a InstynktTY Polskiego Teatru Tańca pokażą inne cechy łączące ludzi ze zwierzętami. W ramach festiwalu zobaczymy także Wielki Mały Świat Natalii Levenevej, w którym bez słów spotykają się trzej aktorzy z różnych krajów: Polski, Ukrainy i Białorusi. Wykorzystując światła, dźwięki, gesty i proste rekwizyty, oczarowują oni dzieci historiami o powstaniu Wszechświata. Ta prostota, umowność, otwartość na interpretacje pozwalają najmłodszym odbiorcom na swobodne poznawanie mechanizmów działania teatru, a także na uczestniczenie w budowaniu opowieści.

Najfajniejsi odbiorcy

Maluchy w teatrze zachowują się przeróżnie, dzięki czemu spotkanie najnaja ze sztuką jest przeżyciem zarówno dla niego, jak i dla jego rodzica. To, jak dziecko odbiera artystyczny przekaz, może być dla opiekuna drugim, rozgrywającym się równolegle spektaklem. Do tego bardzo osobistym, bo nikt nie jest w stanie zauważyć tych wszystkich reakcji, które dostrzeże u swojej pociechy najbliższy dorosły. Poprzez wspólne uczestnictwo w sztuce dziecko nie tylko pomaga nam odkryć pominięte i niestandardowe ścieżki interpretacji. Jego emocje wyrażane w odpowiedzi na sztukę pozwalają też lepiej poznać je samo. Mały widz odkrywa przed nami swoje fascynacje i lęki, wrażliwość na różne bodźce, własne upodobania i niechęci. Każdy, niezależnie od wieku, wychodzi z tego doświadczenia z czymś nowym. A gdyby ktoś jeszcze pytał, czy warto zabierać do teatru dziecko, które niczego nie zapamięta... My na pewno zapamiętamy, jak odkryliśmy jego zainteresowanie skrzypcami lub lęk przed szumem morza. To wspólna przygoda.

Dodatkowa dobra wiadomość jest taka, że jeśli w czerwcu najnaje polubią się ze sztuką, nie będą musiały długo czekać na następną okazję do tej niezwykłej zabawy. Festiwal dla Najmłodszych nie jest wydarzeniem jednorazowym, a jego kolejna część odbędzie się już w drugi weekend września (9-10.09).

Anna Tomczyk

• Festiwal Najmłodszych & Mapping Festival
• 28.06-2.07
• Teatr Animacji

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023