Wokół Idiomu

Na pewno warto podejrzeć co ma do zaproponowania laureat Złotego Lwa tegorocznego Biennale w Wenecji, kurator maltańskiego Idiomu - Romeo Catsellucci. Wraz ze swoim włoskim teatrem Socìetas Raffaello Sanzio zaprezentuje na Malcie "The Four Seasons Restaurant". Idiom "Oh Man, Oh Machine/Człowiek Maszyna" wynika przede wszystkim z niepokoju reżysera o przyszłość świata uzależnionego od technologii. Castellucci próbuje zwrócić  uwagę na maszyny, które z jednej strony pomagają człowiekowi, z drugiej zaś czynią jego relacje ze światem zewnętrznym coraz bardziej powierzchownymi. W "The Four Season Restaurant" artysta skupia się na atakujących nas ze wszystkich stron obrazach - zwłaszcza tych będących narzędziami reklamy. Zdaniem artysty, świat mediów więzi nas na co dzień i tylko sztuka pozwala współczesnemu człowiekowi na swobodę percepcji. We wstrząsającej pierwszej scenie aktorki obcinają sobie języki, a następnie w cyklicznym porządku kolejnych pór roku reżyser zderza cytaty z klasycznych dzieł sztuki ze współczesnością. Zainspirowany abstrakcyjnym malarstwem Marka Rothki, poprzez serie chaotycznych i nielogicznych obrazów oraz przy dźwiękach emitowanych z kosmicznej czarnej dziury, zmusza widza do porzucenia utartych sposobów percepcji. Niepokojąc odmiennością i wytrącając ze schematów, podważa ludzką podmiotowość oraz obnaża mechanizmy sterujące naszym sposobem postrzegania świata.

Powroty

Castellucci to jeden z wielu zaproszonych w tym roku artystów goszczących już wcześniej w Poznaniu. Na pewno więc warto będzie przekonać się, jak ewoluują ich koncepcje. Wśród tych powracających pokaże się między innymi belgijska grupa Needcompany, tym razem z projektem "Marketplace 76", czyli historią o wybuchu cysterny z gazem i wiosce odbudowującej się po tragedii. W tak ekstremalnej sytuacji w ludziach budzą się niespotykane na co dzień emocje - to podobno najmroczniejsza z historii napisanych przez założyciela grupy, Jana Lauwersa. Artysta nie unika tu takich tematów jak depresja, przemoc i pedofilia,  stawia też pytania o to, gdzie w XXI wieku podziały się czynniki spajające dawne społeczeństwa. Ta swoista psychoanaliza wioski może być punktem wyjścia dla dyskusji o przekleństwie globalizacji.

Klasyka inaczej

Tym, którzy w natłoku nowoczesnych i alternatywnych festiwalowych wrażeń zapragną odrobiny klasyki, Malta proponuje spektakl grupy TG Stan "Nora". Dramat Ibsena wzbudził ogromne kontrowersje pod koniec XIX wieku, a pomimo ogromnych kulturowych przemian jego tematyka pozostaje wciąż aktualna. Sięganie do klasyki nie musi w dodatku wcale oznaczać powrotu na przetarte już szlaki. Artyści z TG Stan zajmują się bowiem głównie dekonstrukcją iluzji teatru - ujawniają jego drobne oszustwa i odrzucają dogmatyzm. Należy się zatem nastawić na ośmieszenie schematów, w które zwykli popadać interpretatorzy i reżyserzy dramatów Ibsena.

Kobieca zmysłowość

Możliwości teatralnej ekspresji, choć już w zupełnie nieklasyczny sposób, będzie badać także koreańska artystka Geumhyung Jeong. Jej performance "7 Ways" składa się z siedmiu etiud - w każdej z nich tancerka konfrontuje swoje ciało z innym przedmiotem, na przykład odkurzaczem albo manekinem. Tytułowe siedem dróg to siedem sposobów poszukiwania seksualnego zaspokojenia kobiety oraz siedem rodzajów zmysłowości. Performance odbywa się w zupełnej ciszy, dzięki czemu podstawowym środkiem wyrazu na scenie jest tak naprawdę ciało. W ten sposób artystka nie tylko stawia pytanie o granicę między człowiekiem a przedmiotem i protetyczność otaczającego nas świata, ale podkreśla też samotność i wyobcowanie współczesnego człowieka.

Zregenerować siły

Oprócz zagranicznych sław w czasie Malty widzowie będą mogli zobaczyć też spektakle repertuarowe poznańskich teatrów, a Teatr Ósmego Dnia planuje na ten czas premierę stworzonego dokumentalną metodą verbatim spektaklu "Ceglorz." Zmęczonych zaś olbrzymią obfitością sztuki Malta zaprasza codziennie na regenerację sił na Plac Wolności. Tam będzie można spokojnie usiąść i posłuchać słuchowisk przygotowanych wraz z radiową "Trójką", między innymi "Miejskiej powieści odcinkowej", która powstała z krótkich fragmentów napisanych przez polskich dramaturgów i pisarzy, m.in. poznaniaka Bartosza Żurawieckiego.

Anna Rogulska

Teatr na Malcie - szczegóły