Nan Goldin to jedna z najbardziej znanych współczesnych fotografek. Jej twórczość krąży wokół tematów takich jak intymność, seksualność, cielesność, społeczności LGBTQ+ czy uzależnienia. Tworzy od nastoletnich lat, mówi, że fotografia dawała i daje jej poczucie bezpieczeństwa, pozwala na odwagę. Osoby pojawiające się na jej zdjęciach traktuje jak bohaterów filmów, ale jej głównym celem zawsze było i wciąż jest uchwycenie piękna jednostki. Zależało jej na tym, żeby ludzie - przez pryzmat wykonanych przez nią zdjęć - dostrzegli swoje piękno. Goldin portretuje często życie prywatne, intymne, w latach 70. i 80. zaczęła organizować sławne pokazy slajdów, na których prezentowała swój dorobek fotograficzny, starannie dobierając zdjęcia i wybierając odpowiednią muzykę. Jednym z jej przełomowych dzieł była seria fotografii wykonanych w latach 1979-1986 (którą wydano także w formie albumu) The Ballad of Sexual Dependency.
Motyw "pokazu slajdów" towarzyszy nam także w filmie Całe to piękno i krew w reżyserii Laury Poitras. Na ekranie oglądamy dwie wersje Goldin, które są ze sobą nierozerwalnie związane: Goldin aktywistkę i Goldin artystkę. To dwa życiorysy scalone w jeden, przepełniony wspomnieniami, osobistymi traumami, ale także bizarnym światem i ogromną wolą walki. Tak jak wcześniej wspomniałam, historia Goldin jest portretowana fotografiami, które pojawiają się jedna po drugiej - w rozmowie z reżyserką artystka równocześnie opowiada o swoim dzieciństwie i początkach kariery. Przeszłość miesza się z teraźniejszością. Przeszłość to traumatyczna historia rodziny, strata siostry, która popełniła samobójstwo, samotnego dorastania z dala od domu i bez wsparcia rodziny, prób samodzielnego utrzymania się i znalezienia swojego miejsca wśród bohemy artystycznej. Teraźniejszość to z jednej strony wystawy w muzeach i galeriach, z drugiej zaś działalność aktywistyczna.
Goldin wielokrotnie podkreślała, że choć przez dużą część swojego życia czuła się samotna, to przyjaciele sprawili, że była w stanie przetrwać. Wspomina osoby, z którymi niegdyś mieszkała i współpracowała, a archiwalne fotografie są przeplatane aktualnymi wycinkami z życia artystki. "Tu i teraz", które pokazuje w filmie Poitras, to aktywistyczna walka Goldin z rodziną Sacklerów, właścicielami farmaceutycznych koncernów Purdue Pharma i Mundipharma. Sacklerowie wprowadzili na rynek silnie uzależniający lek OxyContin, stając się zarazem współodpowiedzialnymi za kryzys opioidowy w USA, który trwa do dziś i w wyniku którego zmarło ok. pół miliona Amerykanów. Są równocześnie jednymi z najbardziej znanych kolekcjonerów sztuki na świecie, którzy regularnie wspierają finansowo amerykańskie (i nie tylko) instytucje.
Artystce przepisano OxyContin jako środek przeciwbólowy, który miał pomóc w regeneracji po operacji kolana - nie pomógł, a uzależnił. Centralnym punktem filmu jest aktywistyczna działalność Goldin. Jesteśmy świadkami spotkań organizowanych w ramach grupy P.A.I.N (Prescription Addiction Intervention Now) zapoczątkowanej przez Goldin. P.A.I.N. było odpowiedzią na opiodowy kryzys i działalność rodziny Sacklerów, a cel grupy był jeden: pociągnąć Sacklerów do odpowiedzialności, sprawić, by kluczowe instytucje finansowane przez amerykańską rodzinę zajęły jednoznaczne stanowisko. Śledzimy walkę o sprawiedliwość, protesty Goldin i pozostałych aktywistów, które odbywają się w Guggenheim, Metropolitan Museum of Art, Luwrze czy National Portrait Gallery w Londynie. Obserwujemy codzienne starania o zmianę na światową skalę, dostrzegamy duże porażki i jeszcze większe zmiany.
Nan Goldin opowiada swoją historię powściągliwym głosem Całe to piękno i krew to dokument niezwykle intymny, gdzie barwne życie bohemy artystycznej kontrastuje z oszczędnymi wypowiedziami artystki, która w niewielu momentach kieruje w naszą stronę bardziej szkliste spojrzenie. To zapis walki o przetrwanie, ale i świadectwo walki z systemem - walki, która jeszcze długo pozostanie nierozstrzygnięta.
Klaudia Strzyżewska
- Millenium Docs Against Gravity: Całe to piękno i krew, reż. Laura Poitras
- Kino Muza
- 14.05
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023