Czarno wszędzie, pośrodku wyznaczony wątłymi światłami ring, widzowie nie wiedzą, gdzie się podziać. Przechodzą pod lampami i przykucają na macie, przywykli, że w teatrze należy im się zwykle jakieś miejsce, choćby na schodach, na poduszce. Wtedy z ciemności wypada złożony z wielu nóg i rąk pędzący prosto na nich stwór, więc zrywają się w popłochu. Część siada na drewnianej posadzce, może tu znajdą spokój. Ale nie. Skulona grupa nagich, pomalowanych czarną farbą osób znów biegnie w ich stronę, okazuje się do tego, że farba brudzi. Widzowie wstają, zaczynają krążyć po sali, rodzi się chaos.

Aktorzy biegają spięci w uścisku, czasem wpadają na kogoś, czasem lądują na podłodze. Chaosem zaczyna rządzić psychologia tłumu - wokół przewróconego skupiska ciał zbiera się grupka ciekawskich, światła jaśnieją, wokół gromadzą się kolejne osoby. W pewnej chwili aktorzy wstają i ruszają na gapiów, rozbiegają się, każdy w swoją stronę. Po chwili czarne postaci spowalniają, zaczynają spacerować, podchodzić do przypadkowych widzów, pochylać się przed nimi, patrzeć im w oczy. Potem znów urządzają przepychanki między sobą, spinają się w jeden, toczący wewnętrzną walkę organizm.

Tak oto pod wpływem wykluczonych - bo aktorzy to naga, brudna i napastliwa mniejszość, od której chce się tylko uciec - wytwarzają się między widzami społeczne relacje. Niektórzy po prostu odwracają się i wychodzą. Pojedyncze osoby stoją z boku, niepewne, czy wytrzymają jeszcze chwilę w tej napiętej atmosferze, przy narastających dźwiękach basów. Inni chodzą wokół aktorów, unikając fizycznego kontaktu. Odważniejsi dają się przytulać obcym, paru chojraków specjalnie nastawia karku, by dać się dotknąć i ubrudzić.

W tym spektaklu margines staje się centrum. To nasze reakcje i stosunek wobec odmieńców wyznaczają teatralną przestrzeń oraz społeczną rolę innych. Nikt nikogo nie zmuszał do pozostania na spektaklu, a jednak wszystkich trochę ciągnęło w środek wydarzeń - każdy był ciekaw, co dalej. Dalej jednak nic nie ma, aktorzy po prostu odchodzą, a my czekamy niepewni, czy wrócą na oklaski. Nie wrócą, to nie oni odegrali tu główną rolę. Klaszczemy samym sobie. Wytrzymaliśmy całą godzinę z wykluczonymi, wychodzimy z bojowymi ranami w postaci czarnych plam na naszej białej skórze i ubraniach. Dumni czy zawstydzeni? To już kwestia osobista.

Anna Rogulska

• Malta Festival Poznan 2014
• "De repente fica tudo preto de gente", Demilition Inc./ Marcelo Evelin
• Sala Wielka CK Zamek
• 20-21.06.2014