Wiadomo od dekad, że jednym z żywych natchnień dla twórczości Jana Garbarka jest muzyka ludowa czy tradycyjna, zarówno norweska czy, szerzej, skandynawska, jak i odwołania do world music z innych regionów świata. Tymczasem również koncert Marsalisa zapowiadany jest jako spotkanie klasycznego amerykańskiego kwartetu z tradycją węgierską, czego potwierdzeniem jest awizowany w składzie wykonawców występ siedmiorga tamtejszych artystów! Czy trzeba większej zachęty?

Jan Garbarek ma jedną cechę, którą chciałby mieć chyba każdy muzykujący artysta na świecie, nie tylko spośród tych improwizujących, a mianowicie: własny, charakterystyczny, rozpoznawalny ton. Ciepłe, melodyjne brzmienie jego saksofonu (choć grywał też na fletach, instrumentach klawiszowych i perkusyjnych) jest najlepszym wyrazem jego oryginalności. Jest on - niejako przy okazji - jednym z symboli nie tylko skandynawskiego, ale i europejskiego jazzu, a wreszcie jednym z tych twórców, którzy są współodpowiedzialni za wielki sukces i wykreowanie specyficznego, niepowtarzalnego brzmienia typowego dla słynnej monachijskiej oficyny ECM.

To dla niej dokonywał swych epokowych nagrań w składzie wielkiego tzw. skandynawskiego kwartetu Keitha Jarretta (słynne płyty w rodzaju Belonging, Personal Mountains czy Nude Ants). W tym samym czasie był już - od początku lat 70. - związany z ECM dzięki własnym autorskim dokonaniom. Nagrał dla niej wiele pięknych płyt, na czele z Afric Pepperbird, Witchi-Tai-To, It's OK to Listen to the Grey Voice, Legend of Seven Dreams, I Took Up the Runes, Twelve Moons. We wspaniały sposób asymilował do swej twórczości elementy muzyki tradycyjnej. Wystarczy tu wspomnieć choćby tak znakomite płyty jak z jednej strony Rosensfole nagraną z Agnes Buen Garnas - na której sięgał do średniowiecznej tradycji norweskiej, z drugiej Ragas and Sagas - zrealizowaną wspólnie z artystami pakistańskimi.

Ma na koncie również współpracę z innymi cenionymi twórcami podczas realizacji ważnych albumów. Grał m.in. w trio z Egbertem Gismontim i Charliem Hadenem, ale też na płytach Zakira Hussaina, L. Shankara, Gary'ego Peacocka, Eberharda Webera i wielu innych. W stolicy Wielkopolski gościł kilkakrotnie - na czele swego jazzowego zespołu, jak i wspólnie ze słynnym kwartetem wokalnym Hilliard Ensemble. Tym razem Garbarek przybywa do Poznania z autorskim zespołem, którego drugą gwiazdą jest pochodzący z Indii słynny mistrz instrumentów perkusyjnych Trilok Gurtu.

Branford Marsalis pochodzi ze słynnej, niezwykle muzykalnej rodziny. Zaczynał pod skrzydłami wielkiego Arta Blakeya, później, w początkach lat 80., grał w zespole swego brata - Wyntona. Praktykował również u innych gigantów gatunku, grając m.in. z Milesem Davisem, Dizzym Gillespie'em, Sonnym Rollinsem czy Herbiem Hancockiem. Z czasem rozpoczął też poszukiwania w innych rejonach muzycznych, czego kluczowym przykładem była powołana przez niego formacja Buckshot LeFonque, proponująca rodzaj syntezy grania jazzowego z elementami hip-hopu, funku czy rocka. Niewątpliwą popularność przyniosła też saksofoniście wieloletnia współpraca ze Stingiem, począwszy od pierwszych płyt tego wokalisty. Marsalis grał także na krążkach takich artystów jak choćby Bruce Hornsby, Bela Fleck, Tina Turner, ale też u prawdziwie rockowych legend, jak Grateful Dead czy Allman Brothers.

Autorskie płyty Branford Marsalis nagrywa od 1984 roku. Wśród tych, które wysoko oceniano, były choćby I Heard You Twice the First Time czy Contemporary Jazz. Kwintesencją jego jazzowych osiągnięć są nagrania realizowane z autorskim kwartetem. Jego skład, który usłyszymy w Poznaniu, współtworzą: Joey Calderazzo - fortepian, Eric Revis - gitara basowa i Justin Faulkner - perkusja. No a poza nimi pojawi się grono węgierskich artystów grających na ludowych instrumentach. Zapowiadają się wielkie emocje! 

Tomasz Janas

• Jan Garbarek Group, Sala Ziemi MTP, 1.10, g. 20, bilety: 138-309 zł

• Branford Marsalis & Friends, Sala Ziemi MTP, 23.10, g. 20, bilety: 266-490 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2024