Kongresy historyków odbywają się zwykle co pięć lat. Ta edycja jest nietypowa, bowiem od ostatniego zjazdu minęło już siedem lat. Poprzedni odbył się w 2015 roku w Jinan w Chinach. To właśnie tam wskazano Poznań, jako miejsce kolejnego spotkania. Kongres miał się odbyć w 2020 roku, ale pandemia uniemożliwiła organizację tak wielkiej imprezy. W 2021 roku także było to niemożliwe, więc datę kongresu przesunięto po raz drugi - na rok 2022, co zapewne raczej pomoże niż zaszkodzi. Naukowcy mający wygłosić swoje wykłady mieli przecież znacznie więcej czasu na dopracowanie swoich wystąpień.
Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych to jedno z najważniejszych światowych spotkań historyków. Pierwsza edycja odbyła się w Paryżu w 1900 roku. Kolejne odbywały się w odstępie pięcioletnim (z wyjątkiem okresu I i II wojny światowej). Od 1926 r. Kongres organizowany jest przez Międzynarodowy Komitet Nauk Historycznych (CISH - Comite International des Sciences Historiques).
Uroczyste otwarcie obyło się w niedzielę 21 sierpnia w Auli UAM, a wykład inauguracyjny wygłosiła prof. Bogumiła Kaniewska, rektor UAM. Organizatorami są Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) i Komitet Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Organizację i logistykę powierzono Międzynarodowym Targom Poznańskim. - Udział w Kongresie zapowiedziało 870 uczestników i prawie 80 wykładowców. Zaplanowano prawie 100 sesji dyskusyjnych - mówi Karolina Filipowska, szefowa Biura Kongresu.
Centrum Kongresowe mieści się w CK Zamek, a wykłady odbywają się w budynkach uniwersyteckich w centrum miasta, by ułatwić uczestnikom przemieszczanie się z wykładu na wykład. Sesje naukowe, wykłady i prezentacje odbywają się w języku angielskim i francuskim, dla zarejestrowanych uczestników są dostępne on-line i na żywo. Obserwatorzy niezarejestrowani mogli obejrzeć galę otwarcia, zobaczą także ceremonię zamknięcia i galę wręczenia nagród. W czasie Kongresu przyznawana jest Nagroda CISH, zwana "historycznym Noblem". Otrzyma ją prof. Sanjay Subrahmanyam, specjalista historii ekonomii z Uniwersytetu w Delhi w Indiach, wykładający również w Oxfordzie, gdzie utworzył Katedrę Historii i Kultury Indii, związany także z UCLA w Los Angeles i College de France, wielokrotnie nagradzany, autor kilkunastu książek i setek publikacji.
W programie znalazło się kilkadziesiąt różnych spotkań panelowych. Wśród nich najważniejsze będą tzw. wielkie tematy (Major Themes). Planowanych jest też kilkanaście tzw. Joint Sessions, około 20 okrągłych stołów (Round Tables) i kilkadziesiąt sesji specjalistycznych poświęconych różnym zagadnieniom od starożytności do współczesności. Ponadto odbędą się trzy sesje wieczorne.
Wśród poruszanych tematów będą m.in. zagadnienia totalitaryzmu, militaryzmu i imperializmu w nawiązaniu do toczącej się wojny w Ukrainie. Ważnym punktem programu będzie kwestia roli zwierząt i relacji ludzie-zwierzęta w historii, zagadnienie, którym polscy historycy dopiero zaczynają się zajmować. Najwięcej tematów dotyczy XIX i XX wieku, ale nie zapomniano o Starożytności i Średniowieczu.
Kongres jest zawsze jest okazją do promocji miasta-organizatora na arenie międzynarodowej. Poznań wiąże z nim wielkie nadzieje. Dla uczestników przygotowano liczne atrakcje dodatkowe - m.in. spacer po Poznaniu ze startem z Ostrowa Tumskiego, zwiedzanie i prezentację kolekcji poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej (wraz z przejazdem trasą protestu robotników z Czerwca 1956 roku), zwiedzanie Archiwum Państwowego połączone z warsztatem konserwacji dokumentów, zwiedzanie Archiwum Archidiecezjalnego, Muzeum Narodowego i jego oddziałów, a także wystawy Rękodzielni w Galerii Śluza, Centrum Szyfrów Enigma, Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Genius loci, Biblioteki Uniwersyteckiej, Raczyńskich i PTPN-u.
Kongresowi towarzyszy wystawa Poznań - Strasbourg. Imperialne powinowactwa prezentowana w Bibliotece Raczyńskich, a także wystawa plenerowa Historia dokumentem pisana na pl. Adama Mickiewicza. Ukazały się też okolicznościowe wydawnictwa (m.in. o Poznaniu), a w Zamku odbędą się Międzynarodowe Targi Książki Historycznej (wstęp wolny).
Wydarzenie potrwa do 27 sierpnia. Kolejna edycja odbędzie się w Jerozolimie.
Szymon Mazur
- XXIII Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych 2020/2022
- 21-27.08
- Poznań, różne lokalizacje
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022