Na przełomie lat 50. i 60. XX w., w podziemiach jednego z domów na obrzeżach Poznania (przy ul. Słupskiej), zbudowano ściśle tajny schron dla prezydenta miasta i najważniejszych urzędników magistratu. W przypadku zagrożenia lub wybuchu konfliktu zbrojnego miedzy NATO i Układem Warszawskim miał umożliwić władzom miejskim bezpieczne pełnienie obowiązków i zapewnić schronienie 40-50 osobom na okres kilku tygodni. Schron przez kilkadziesiąt lat był okryty mgłą tajemnicy, w gotowości operacyjnej był utrzymywany do 1994 roku. Nawet mieszkańcy najbliższych budynków nie wiedzieli o jego istnieniu. Dopiero w 2000 roku pokazano go publicznie.

Miasto oddało schron pod opiekę Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, które w 2012 roku udostępniło go turystom. W podziemiach o powierzchni około 500 m kw. znajduje się centrala alarmowa, akumulatorownia, pokój władz, gabinet prezydenta, centrala telefoniczna, magazyn podręczny, punkt przyjmowania meldunków i sala operacyjna. Schron jest  zachowany w nienaruszonym stanie, ocalała większość sprzętu i wyposażenia.

Ze względu na ograniczenia związane z pandemią miejsce nie jest obecnie udostępniane turystom. Wielkopolskie Muzeum Niepodległości zapowiada jednak, że po zniesieniu ograniczeń związanych z wysokim poziomem zakażeń koronawirusem, ponownie je udostępni. Czekając na ten moment można odwiedzić schron w internecie. Muzeum przygotowało profesjonalny, fabularyzowany spot, nakręcony w jego podziemiach.

Film pozwala cofnąć się o dekady, by poczuć ciężką atmosferę okresu zimnej wojny. Przedstawia sceny z roku 1979, gdy ze względu na zaostrzenie relacji między NATO i Układem Warszawskim, władze Poznania przenoszą się w bezpieczne miejsce - by z przeciwatomowego schronu kierować akcją ewakuacyjną i ratunkową. W spocie wystąpił znany poznański aktor - Tadeusz Falana (w roli pułkownika), w rolę prezydenta Poznania wcielił się Marcin Wesołowski. Towarzyszą im rekonstruktorzy historyczni (GRH 13, Batalion i GRH Braterstwo Broni'70) w mundurach Wojska Polskiego z lat 80. Żołnierze mają modne w tym czasie wąsy, mundury polowe z deseniem "moro", są uzbrojeni w karabiny AK47. W schronie rozlega się sygnał alarmu, dzwonią telefony, uruchamiane są wtyczkowe łącznice telefoniczne. Klimat grozy narasta...

Film do obejrzenia na kanale You Tube Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

Szymon Mazur

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021