Tematem przewodnim tegorocznej edycji festiwalu jest idiom "Platforma Bałkany". W jego ramach oprócz spektakli teatralnych i spotkań dotyczących historii i kultury Bałkanów odbędą się także projekcje filmów zaliczanych do tzw. Jugosłowiańskiej Czarnej Fali - awangardowego nurtu z lat 60. i 70.

Tragikomiczna Czarna Fala

Jego głównym przedstawicielem jest serbski reżyser Želimir Žilnik. Podczas festiwalowych pokazów widzowie obejrzą jego filmy z najlepszego okresu Czarnej Fali. Będą to "Młode lata" - opowieść o dwójce mężczyzn i dziewczynie o imieniu Jugoslava, którzy zainspirowani lekturą "Kapitału" Marksa próbują bezskutecznie pobudzić sumienie klasy robotniczej i chłopskiej. Pokazany zostanie też film "Raj. Imperialistyczna tragikomedia". Szefowa dużej korporacji, aby wytłumaczyć bankructwo firmy i ocalić swoje dobre imię, zatrudnia grupę anarchistów i finguje własne porwanie. Film został zainspirowany historią porwania prawicowego berlińskiego polityka Petera Lorenza, z początku lat 70. XX w.

Widzowie będą mieli okazję obejrzeć także nowszą produkcję serbskiego reżysera. "Forteca Europa" to film z 2000 roku przedstawiający historię rosyjskiej rodziny. W wyniku nieprzewidzianych wydarzeń dwójka bohaterów zostaje pozbawiona dokumentów poświadczających ich legalny wyjazd z Rosji. Znajdują się na granicy Strefy Schengen - fortecy administracyjnej, której sforsowanie może odbyć się jedynie, gdy posiada się odpowiednie pisma.

Želimir Žilnik odwiedzi też Poznań. Spotkanie z reżyserem odbędzie się 20 czerwca na dziedzińcu Szkoły Baletowej, a poprowadzi je Jakub Majmurek.

Ale kinowe Bałkany to nie tyko Czarna Fala. W ramach festiwalu widzowie obejrzą też obraz Aleksandra Petrovića "Spotkałem nawet szczęśliwych Cyganów" - określany jako "film w stylu Kusturicy, ale 30 lat przed nim". To nominowana do Oscara filmowa opowieść o Romach, w których wcielają się autentyczni przedstawiciele romskiej społeczności. W komediowym duchu utrzymany jest także "Słodki film" Dušana Makavejeva, czyli historia o zwyciężczyni konkursu piękności i kapitanie statku, którym na pokładzie towarzyszy wielka głowa... Karola Marksa.

Muzyka, polityka, kino

W duchu idiomu utrzymują się także filmy poświęcone zespołowi Laibach, który wystąpi podczas tegorocznej edycji festiwalu. "Liberation Day" w reżyserii Uģisa Olte i Mortena Traavika to "musical dokumentalny", który pokazuje zespół podczas przygotowań do występu w Korei Północnej. Laibach przyjął zaproszenie i zagrał w tym kraju koncert z okazji Święta Wyzwolenia. Podczas Malty odbędzie się premierowy pokaz filmu.

Laibach jest także bohaterem obrazu "Divided States of America" Sašo Podgorška. Tym razem zespół koncertuje w Ameryce roku 2004, tuż po wyborach, w których wygrał George Bush. Silnie krytyczna postawa zespołu zdaje się oddawać powyborcze, pełne napięcia nastroje społeczne.

Wątki związane z aktualną sytuacją polityczną - a co za tym idzie kryzysem migracyjnym - komentuje także film Gianfranco Rosi, nominowany do Oscara i nagrodzony Złotym Niedźwiedziem "Ogień na morzu". Dokument opowiada o położonej sto kilometrów od Afryki wyspie Lampedusa, na którą dociera w ciągu roku około 150 tys. uchodźców. Bohaterowie filmu to naoczni świadkowie największej tragedii humanitarnej XXI wieku. 

Aleksandra Skowrońska

• Malta Festival Poznań 2017
• 16-25.06