Wystawa czasowa "Architektura - zapis idei...", otwarta od 11 sierpnia w Galerii Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego, stanowi zaproszenie dla tych, którzy są zainteresowani nie tylko architekturą w wymiarze ogólnym, ale także w odniesieniu do kształtowania przestrzeni miasta Poznania. W odróżnieniu od wielu tego typu ekspozycji, ta - zgodnie z zamysłem - kładzie nacisk na problematykę procesu twórczego w pierwszych fazach projektowania. Zachęca widza do spojrzenia na architektów jak na artystów, a nie tylko rzemieślników czy budowniczych. To w końcu od nich często zależy charakter całych miast.

Zamysł zorganizowania wystawy o takim charakterze pojawił się już pięć lat temu w środowisku poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. Inicjatorem był Przemysław Woźny, którego zainspirowało to, co oferują Muzeum Architektury we Wrocławiu i nowojorska MoMA. Woźny, trafnie odczytując "ducha czasu", podjął się misji pokazania architektów w nowym świetle: osadzając ich w roli twórców kultury materialnej. Celowo skoncentrował się na twórcach działających w Poznaniu. Wraz z innym pasjonatem architektury, Krzysztofem Kalitko dołożył wszelkich starań, aby na otwarcie "Zapisu idei..." zgromadzić w Muzeum Narodowym jak najwięcej interesujących i reprezentatywnych dla środowiska eksponatów.

Na wystawę składają się przykłady finalnych dokonań architektów - przedstawionych w formie makiet, fotografii gotowych budowli czy wizualizacji. Zawiera także zbiór plansz, obrazujących moment, w którym rodzi się koncepcja architektoniczna, przenoszona następnie przez twórcę na papier pod postacią symbolicznej "pierwszej kreski", aby finalnie stać się faktyczną budowlą. To część ekspozycji silnie pobudzająca wyobraźnię i skłaniająca do refleksji.

Wśród eksponatów pierwszego rodzaju wystawiono prace autorstwa m.in. pracowni Ewy i Stanisława Sipińskich (koncepcja Andersia); pracowni Ultra Architects (kawiarnia na Malcie, Dom w szczerym polu); Jerzego Gurawskiego (Krzyk w przestrzeni); Marcina Batko (Emergency shelter). Całość uzupełniają prace Rafała Lisiaka oraz Mariana Fikusa. Dzieła twórców spoza Polski reprezentuje m.in. holenderski zespół architektów MVRDV, projektujący obiekt po dawnym kinie Bałtyk.

Eksponaty zgromadzone w ramach "Zapisu idei" mogą stanowić zaczątek kolekcji, która w przyszłości przerodzić by się mogła w odrębny dział architektury poznańskiego Muzeum Narodowego. Z pewnością wystawa stanowi dostatecznie silny impuls do rozpoczęcia dyskusji na temat jego powstania. Dyskusji, do której powinni przyłączyć się przede wszystkim sami architekci.

Jerzy Gołębiewski

• wystawa "Architektura - zapis idei..."
• Muzeum Narodowe w Poznaniu
• Galeria Malarstwa i Rzeźby
• 11.08-27.10
• bilety: 8/12 zł, w sobotę wstęp wolny