To pierwszy spektakl Anny Augustynowicz po odejściu z Teatru Współczesnego w Szczecinie, który w roli dyrektora artystycznego prowadziła przez 30 lat. - Teatr jest najszybciej starzejącą się sztuką. Odnoszę wrażenie, że w tej chwili jest potrzeba nowego otwarcia i zmiany, która szczęśliwie nastąpi - mówiła w grudniu 2021 roku, kiedy przekazywała stery Współczesnego w ręce Jakuba Skrzywanka, reprezentanta najmłodszego pokolenia w teatrze (Śmierć Jana Pawła II w jego reżyserii od lutego możemy oglądać w Teatrze Polskim).

W 2008 roku w Teatrze Polskim Augustynowicz zrealizowała Norę Ibsena z Katarzyną Bujakiewicz w roli głównej. Teraz wraca - tym razem do Teatru Nowego - ponownie sięgając po twórczość norweskiego dramatopisarza. Dlaczego Wróg ludu? - Jest jednym z tytułów, którym w Teatrze Nowym własną obecność mocno zaznaczyła Izabella Cywińska - mówi Anna Augustynowicz. - Projekt stanowi wyzwanie. Jest inspirowany wyborami repertuarowymi artystki, dyrektora Teatru pozostającego w awangardzie swojego czasu. Izabella Cywińska zaproponowała poznańskiej publiczności Wroga ludu w 1982 roku. Przypuszczalnie z tego samego powodu proponujemy przedstawienie utworu w roku 2022 - z niezgody na autorytaryzm, patologię systemu społecznego, na jakość kultury politycznej, sposobu uprawiania polityki. Szukamy uzasadnienia udziału człowieka w życiu publicznym, jego obecności w teatrze polityki, który jest jak w dramacie Ibsena spotworniałą groteską - tłumaczy reżyserka.

Główny bohater doktor Thomas Stockmann z trudnością utrzymuje żonę i dzieci. Brat, który jest burmistrzem niewielkiego miasteczka w południowej Norwegii, pomaga mu finansowo, a w końcu załatwia dobrze płatną posadę lekarza w miejscowym uzdrowisku. Krótko po rozpoczęciu pracy Stockmann odkrywa, że woda doprowadzana do kąpieliska jest skażona, a kuracjusze nie są leczeni, tylko podtruwani. Raport, który przygotowuje, planuje upublicznić.

- Stawiam pytanie, kim jest doktor Thomas Stockmann - mówi Augustynowicz. - Utwór Ibsena z 1882 roku wydaje się napisany dziś. Nie interesuje mnie jednak publicystyczna aktualność tego utworu, jest widoczna na pierwszy rzut oka. Ciekawi mnie Ibsen ekspresjonista. Pytanie, co skrywa pod powierzchnią groteskowego obrazu schyłku wieku XIX. Doktor Stockmann jako wróg ludu, charakter ponad oceną. Wyłuskany z ekspresji pejzażu porewolucyjnej iluzji czyściciel świata. Ciekawi mnie możliwość dotknięcia tego miejsca w człowieku, kiedy idea zamienia się w ideologię - dodaje.

Anna Augustynowicz debiutowała jeszcze na studiach Życiem wewnętrznym Marka Koterskiego w Teatrze im. Bogusławskiego w Kaliszu. W 1992 roku została dyrektorem Teatru Współczesnego w Szczecinie. - Teatr jest dla wszystkich. Jeżeli działa na poziomie emocji, będzie skuteczny. Bo poza wykształceniem i pochodzeniem jesteśmy przecież skonstruowani z emocji. W teatrze nie trzeba wszystkiego rozumieć - mówiła w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" kilka lat temu. A w rozmowie na chwilę przed odejściem z Teatru Współczesnego tłumaczyła: - Teatr istnieje wyłącznie w relacji. Jeśli dwoje ludzi staje obok siebie, już mamy do czynienia z teatrem. (...) Zawszę pracuję tak, jakbym robiła ostatnie przedstawienie w życiu, bo nie ma innego sposobu, by wejść głębiej w relacje.

Sylwia Klimek

• Wróg ludu Henryka Ibsena
• reż. Anna Augustynowicz
• premiera: 25.03, g. 19
• kolejne spektakle: 26, 27, 29 i 30.03
• Teatr Nowy
• bilety: 45-65 zł
  

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022