Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Weteran polskiego przekładu

Są tacy twórcy, bez których trudno wyobrazić sobie współczesną literaturę w Polsce, a jednym z nich jest Piotr Sommer. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że Sommer sam napisał istotne dla polskiej poezji utwory, ale również dlatego, że to między innymi dzięki niemu możemy czytać polskie przekłady wielu poetów anglosaskich. 14.09. Sommer będzie gościem spotkania z cyklu Seryjni Poeci.

Piotr Sommer, fot. Jacek Mójta - grafika artykułu
Piotr Sommer, fot. Jacek Mójta

Sommer jest redaktorem "Literatury na Świecie", czasopisma, które skupia środowisko tłumaczy literackich. To tam pojawiają się jedne z ciekawszych przekładów z języków całego świata na język polski. W roku 1994 Sommer przejął rolę redaktora naczelnego od Wacława Kubackiego, a przez ostatnie 25 lat "Literatura na świecie" stała się kolebką literackich tłumaczy w tym kraju.

Bez Piotra Sommera krajobraz polskiej literatury byłby uboższy o twórczość wielu anglosaskich poetów, takich jak Seamus Heaney, John Ashbery, Charles Reznikoff czy Frank O'Hara. Nie bez powodu w twórczości Sommera widać silny i ewidentny wpływ tzw. szkoły nowojorskiej.

Wszystko to oznacza, że zarówno postać, jak i twórczość Sommera są silnie powiązane z kręgiem literatury amerykańskiej - nic więc dziwnego, że jedna z ostatnich publikacji z nazwiskiem poety to Tysiąc sztuk awangardowych Kennetha Kocha.

Stary/nowy poeta nowojorski

Przekład Tysiąc sztuk awangardowych to pewnego rodzaju zamknięcie w serii tłumaczeń autorstwa Sommera - jest to bowiem ostatni pisarz szkoły nowojorskiej, który do tej pory nie był dostępny w języku polskim. Od teraz trójca największych poetów nowojorskich - O'Hara, Ashbery i Koch - będzie tworzyć spójny obraz w świecie przekładów.

Tempo pracy Sommera, który zdaje się być weteranem polskiego przekładu literackiego, wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie - ostatecznie dopiero rok temu ukazała się także antologia wierszy poetów amerykańskich O krok od nich, również w jego przekładzie. Wybory tłumaczeniowe Sommera mają wspólny mianownik, a jest nim charakter obranej za przedmiot twórczości, która odnosi do innych utworów czy rzeczywistości pozaliterackiej. Podobnie jest w przypadku krótkich utworów scenicznych Kocha z Tysiąca sztuk awangardowych. W przedmowie do książki Sommer pisze: Bo i co komu po wierszu, który kurczowo trzyma się samego siebie (wiersza)? który wyczerpuje się i spełnia w samym sobie? Co komu po wierszu, który nas nie przenosi poza wiersz? - i trudno przekładom autorstwa Sommera zarzucić, że trzymają się kurczowo same siebie. Świadczy o tym chociażby wszechstronność przekładanych artystów: Koch był poetą, dramaturgiem, autorem komiksów i miniatur.

W 2020 roku Sommer wciąż nie będzie próżnował - wydawnictwo WBPiCAK zapowiedziało, że wiosną możemy spodziewać się zbioru szkiców o poezji, zatytułowanego Kolekcja wiosenna. Poeta i tłumacz podczas spotkań okazuje się skarbnicą ciekawych historii, i nigdy nie szczędzi ich publiczności - być może w CK Zamek dowiemy się również czegoś o nadchodzących inicjatywach.

Jola Kikiewicz

  • Seryjni poeci #65: Kenneth Koch w przekładzie Piotra Sommera
  • 14.01., g. 18
  • Scena Nowa, CK Zamek
  • wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2020