Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Historie nasze i naszych sąsiadów

Gdzie pojawiają się przemoc i cierpienie, tam zaraz obok, na zgliszczach okaleczonej rzeczywistości, kwitną empatia i bohaterstwo. Tak wygląda nasz świat. - By go zrozumieć, oswoić, potrzebujemy języka i narracji - zaznacza Marcin Jaworski, kurator Festiwalu Fabuły. Już po raz piąty CK Zamek zaprasza na serię wyjątkowych spotkań obfitujących w fascynujące, a często i bolesne historie. Motywem przewodnim tegorocznego festiwalu będzie sąsiedzkość. Zrozumieć sąsiadów i ich dramaty znaczy bowiem zrozumieć świat.

. - grafika artykułu
fot. materiały prasowe

Piąta edycja Festiwalu Fabuły, zaplanowana na 25-28 maja, to cztery dni szczelnie wypełnione literaturą - jej szczegółowymi analizami, pochwałami oraz, jeśli ktoś akurat sobie zasłużył, krytyką. Ponownie mamy przyjemność uczestniczyć w święcie narracji w zieleniącym się i pachnącym majowym anturażu. A ponadto - uczestniczyć bezpośrednio. W roku 2020 wszystkie wydarzenia czwartej odsłony Festiwalu Fabuły w obliczu napiętej sytuacji pandemicznej zostały przeniesione najpierw na nie tak barwny przecież listopad, a później także do rzeczywistości wirtualnej. Nic zatem dziwnego, że czytelnicy zdążyli zatęsknić za może i nie starym, ale niezmiennie dobrym festiwalem w sprawdzonej formule. A wraz z apetytem na niebanalne historie rosły oczekiwania. Czy organizatorzy byli w stanie im sprostać?

Zawieszone wyżej pytanie pełni oczywiście jedynie funkcję retoryczną. Spotkania z żywą literaturą współtworzące program tegorocznego festiwalu po raz kolejny pozwolą zainteresowanym przekonać się, wokół jakich problemów koncentruje się proza ostatnich lat, nie tylko polska, ale i światowa, a także - z repertuarów jakich gatunków i środków artystycznych czerpią jej autorki i autorzy. Na tapet weźmiemy debiuty - o tym, jak napisać quasi-biografię bohatera quasi-historycznego, drwiąc przy tym z naszego zamiłowania do romantyzowania postaci i wydarzeń historycznych, opowie Bartosz Sadulski, autor powieści Rzeszot. Elżbieta Łapczyńska wytłumaczy natomiast, jak czerpiąc obficie z poetyki surrealizmu, starała się ukazać proces wykuwania nowego, socjalistycznego człowieka w Bestiariuszu nowohuckim. Łukasz Barys, laureat Paszportu "Polityki" 2021, opowie natomiast, z jakimi trudnościami musiał się mierzyć, pisząc Kości, które nosisz w kieszeni - wielowarstwowy epos o Pabianicach, smakowity kupaż realizmu magicznego i dosadnego realizmu codziennego.

Wyczekiwane powroty

Na wspólnej scenie Sali Wielkiej spotkają się również autorki, które zdążyły pozbyć się łatki błyskotliwych debiutantek na rzecz opinii twórczyń, na których nowe książki czeka się z głodem czytelniczym. W ramach wspólnego panelu wystąpią bowiem Julia Fiedorczuk, nominowana do Nagrody Literackiej "Nike" za Pod słońcem, Salcia Hałas, proponująca nam Potop nieco inny i mniej patriarchalny od tego znanego nam ze szkoły, oraz Dominika Słowik, w 2019 roku uhonorowana Paszportem "Polityki" za Zimowlę, która w 2021 roku oczarowała czytelników zbiorem Samosiejki. Gościnią CK Zamek będzie również Joanna Bator, felietonistka, naukowczyni, a dla wielu zwłaszcza świetna pisarka, nagrodzona w 2013 roku Nagrodą Literacką "Nike" za Ciemno, prawie noc, a ponadto autorka powieści takich jak Rok królika, Purezento czy Gorzko, gorzko.

Głosy z sąsiedztwa

Listę gości uświetniają nazwiska naszych sąsiadów, twórczyń i twórców literatury światowej. Szczególnie cenny okaże się teraz, gdy tuż za wschodnią granicą rozgrywają się sceny rodem z najczarniejszych kart historii XX wieku, głos ukraińskiej pisarki Kateryny Babkiny. Jej powieść Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek (Angelus 2021) opowiada o trudnej drodze Ukrainy do niepodległości i ludziach, którzy dojrzewali w pierwszych latach po rozpadzie ZSRR, a więc ścierali się z wyzwaniami rzeczywistości, którą trzeba było zbudować od podstaw. Czeską prozę w Poznaniu reprezentować będzie Anna Bolavá, autorka książki W ciemność, poruszającej kwestię ludzkiej tęsknoty za bliskością z naturą. Czytelnicy, którzy zacierają ręce z zadowolenia na myśl o kolejnej wielkiej powieści anglojęzycznej, z pewnością skorzystają z zaproszenia na spotkanie z Douglasem Stuartem, autorem głośnej, nagrodzonej Nagrodą Bookera 2020 (i nominowanej do wszystkich chyba istotnych nagród) powieści Shuggie Bain. A więc immersyjnej i poruszającej do głębi fabuły traktującej o dramacie dzieci bezsilnych wobec tragedii rodziców, rozgrywającej się gdzieś na postindustrialnych przedmieściach Glasgow.

O literaturze w różnych kontekstach

Od samego początku Festiwal Fabuły był nie tylko czasem poświęconym wymianie doświadczeń na linii pisarz-czytelnik, lecz również przestrzenią zapewniającą swobodę dyskusji na tematy związane ze współczesną recepcją literatury sprzed dekad (a nawet stuleci), kondycją rynku i szeroko pojętym życiem literackim w Polsce. W ramach dobrze nam już znanej serii wykładów Kanon od nowa Agnieszka Gajewska na warsztat weźmie Lema, Dantego zaś - Jarosław Mikołajewski. Błażej Warkocki i Tomasz Kaliściak zapowiadają wykłady poświęcone poczuciu dezorientacji, w które niekiedy może nas wprowadzać literatura. Swój odczyt wygłosi również amerykański poeta i eseista Christopher Merrill. Podczas panelu prowadzonego przez Agnieszkę Budnik będziemy mieli z kolei okazję porozmawiać o zasadności, kryteriach i znaczeniu przyznawania nagród literackich.

Nagrody dla najwybitniejszych

Uroczystym zwieńczeniem festiwalu po raz kolejny będzie gala wręczenia Poznańskiej Nagrody Literackiej w dwóch kategoriach, czyli Nagrody im. Adama Mickiewicza za zasługi dla literatury i kultury oraz Stypendium im. Stanisława Barańczaka dla młodych twórców za dorobek artystyczny czy wkład w popularyzację humanistyki lub kultury. Nominowani spotkają się z uczestnikami festiwalu jeszcze przed galą. Uroczystość i inne punkty programu relacjonowane będą na żywo na Facebooku CK Zamek i Zamek Czyta. Nie ma więc już wymówek - w ten czy inny sposób trzeba uczestniczyć. Choć sąsiadów oczywiście zawsze warto poznać z bliska.

Jacek Adamiec

  • 5. Festiwal Fabuły
  • 25-28.05
  • CK Zamek
  • pełny program wydarzenia TUTAJ
  • bilety: 5-15 zł; na niektóre wydarzenia wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022