Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Historia poznańskiego KIK

Wydawnictwo Poznańskie, we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, wydało właśnie obszerną monografię historyczną przedstawiającą dzieje Klubu Inteligencji Katolickiej w Poznaniu.

Konrad Białecki "Klub Inteligencji Katolickiej w Poznaniu w latach 1956-1991" - grafika artykułu
Konrad Białecki "Klub Inteligencji Katolickiej w Poznaniu w latach 1956-1991"

Polska rzeczywistość społeczna i polityczna w czasach PRL - u zostawiała niewiele miejsca na działalność publiczną. Ci, którzy ją prowadzili wpadali w rodzaj pułapki, wpisującej wszelką aktywność w układ władza - opozycja. Warto jednak pamiętać, że funkcjonowały w tym czasie instytucje, które nie będąc jednoznacznie opozycyjnymi zachowywały spory zakres autonomii i były swego rodzaju enklawami wolności. Jednymi z najważniejszych takich organizacji były Kluby Inteligencji Katolickiej. Historię poznańskiego Klubu opisuje Konrad Białecki w książce wydanej w ramach znanej serii "Wielkopolska - historia, społeczeństwo, kultura".

Książka w chronologiczny sposób przedstawia dzieje Klubu, począwszy od jego powstania w 1956 roku. Poszczególne rozdziały odpowiadają okresom szefowania Klubowi przez poszczególnych prezesów. Jednym z elementów książki jest też aneks, zawierający biogramy prezesów, a dodatkowo wzbogacają ją obszerne przypisy, wykaz skrótów, bibliografia, indeks osób oraz spis ilustracji.

Konrad Białecki dokonał niezwykle starannej kwerendy materiałów źródłowych. Nie udało mu się dotrzeć tylko do dokumentów przechowywanych w Archiwum Archidiecezji Poznańskiej (materiałów nie udostępniono z uwagi na okres karencji). Wykorzystał także dostępne materiały prasowe oraz nagrania relacji świadków - kilkudziesięciu członków Klubu oraz osób, które się z nim zetknęły.  W wyniku jego pracy powstała publikacja o charakterze naukowym, ale jednocześnie interesująca, wciągająca lektura, zwłaszcza dla osób zainteresowanych polityką i współczesną historią Polski. Dowiadujemy się z niej między innymi, z jakiej tradycji wyrósł poznański KIK, jakie osoby go założyły, co stanowiło o materialnej bazie jego funkcjonowania, jak układały się relacje Klubu z władzą, ale i z kurią. Zdumiewa liczba nazwisk związanych z Klubem, a wśród nich wiele zasłużonych postaci życia publicznego, które kształtowały i kształtują oblicze polskiej demokracji po 1989 roku (np. Janusz Ziółkowski, Paweł Łączkowski, Wojciech Łączkowski, Marek Jurek, Przemysław Alexandrowicz, i wielu innych).

Klub prowadził także bogatą działalność intelektualną, społecznikowską i edukacyjną. W jego ramach działały liczne sekcje, m.in. Sekcja Rodzin, Sekcja Misjologiczna, Turystyczna, Esperanto, Młodzieżowa. Realizowały one idee Klubu, spajały jego członków, były w pewnym sensie realizacją, tak bliskiego poznaniakom,  etosu pracy organicznej i pozytywistycznej, ze swej istoty, myśli sformułowanej po latach przez Jacka Kuronia: "Nie palcie komitetów, zakładajcie własne". I choć czasy się zmieniły, a wraz z nimi rola Klubu, idee te są ciągle aktualne i mogą być inspiracją dla przyszłych pokoleń.

Katarzyna Kamińska

  • Konrad Białecki
  • "Klub Inteligencji Katolickiej w Poznaniu w latach 1956-1991"
  • Wydawnictwo Poznańskie 2012