Wśród świeżo odrestaurowanych woluminów znajduje się między innymi pierwszy nowożytny atlas świata wydawany od 1570 roku przez flamandzkiego kartografa i geografa Abrahama Orteliusa, który zawiera pierwszą dokładną mapę Polski Wacława Grodeckiego. - W chwili wydania traktowana była w kraju i za granicą jako pierwsza dokładna mapa Rzeczypospolitej - mówi Krzysztof Grochowski z Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki Raczyńskich. Wszystkie poddane konserwacji atlasy są atrakcyjne wizualnie i bogato ilustrowane, jak m.in. ten pochodzący z 1710 r. z ręcznie kolorowanymi mapami i dekoracyjnymi planami miast, twierdz oraz bitew prowadzonych na początku XVIII wieku - Na pierwszej stronie atlasu podpisali się wszyscy jego właściciele. Jako pierwsi - w 1718 r. jezuici z kościoła św. Barbary w Krakowie. Kolejne wpisy pochodzą od Michała Skotnickiego z 1796 r. oraz Jana Feliksa Tarnowskiego - działacza politycznego, senatora Królestwa Polskiego, bibliofila. Ostatnim podpisanym na stronie właścicielem atlasu był zamieszkały w Poznaniu generał Adam Kiciński. Jego potomkowie prawdopodobnie przekazali atlas do antykwariatu, z którego w latach 60. XX wieku trafił do Biblioteki Raczyńskich - tłumaczy.
Niektóre z odnowionych atlasów pochodzą jeszcze z kolekcji założyciela książnicy - hrabiego Edwarda Raczyńskiego. Jak m.in. arcydzieło astronomii "Harmonia Macrocosmica" z połowy XVII w. opracowane przez holenderskiego matematyka i astronoma Andreasa Cellariusa. - To kilkadziesiąt czarno-białych map sklepienia niebieskiego przedstawiających trzy systemy budowy wszechświata: Ptolemeusza, Kopernika i Tycho Brahe - opowiada Krzysztof Grochowski. - Ponieważ ukazywał różne systemy - także te akceptowane przez kościół - mógł być wydany. Gdyby prezentował tylko Kopernikowski, znalazłby się zapewne na indeksie ksiąg zakazanych - dodaje. Plansze uzupełnia bogata ikonografia - portrety astronomów, instrumenty astronomiczne, postacie mitologiczne i biblijne, putta.
Cenne odrestaurowane dzieła kartografii są na co dzień przechowywane w Dziale Zbiorów Specjalnych Biblioteki Raczyńskich.
Sylwia Klimek
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2019