KoncertGiganci polskiej muzyki będzie poświęcony muzyce zarówno pierwszej, jak i drugiej połowy XX wieku. Pierwsza zabrzmi Mała uwertura Wojciecha Kilara. Jest on jednym z niewielu twórców, którzy osiągnęli znaczące sukcesy zarówno w nurcie muzyki filmowej, jak i poważnej. Wprawdzie kompozycja z 1955 roku należy do bardzo wczesnego okresu twórczości Kilara, jednak znalazła uznanie, otrzymując II nagrodę na Konkursie Utworów Symfonicznych podczas V Festiwalu Młodzieży w Warszawie. Zaledwie sześciominutowy utwór zawiera w sobie mnóstwo młodzieńczej energii, umiejętnie rozplanowanej w orkiestrowym aparacie wykonawczym. Silne kontrasty i kulminacje Małej uwertury wprawdzie w przyszłości ustąpią wolno narastającej intensyfikacji, wręcz transowości, jednak wyczucie mocy orkiestry już zawsze będzie w muzyce Kilara obecne.

W opozycji do dzieła Kilara Adagio - IV Symfonia Krzysztofa Pendereckiego jest utworem dojrzałym. Zadedykowana Lorinowi Maazelowi symfonia z 1989 roku nie należy już do nurtu awangardowego. Delikatnie zwraca się nawet w stronę tradycji klasycznej, chociaż na swoich zasadach i nie rezygnując ze swojego charakterystycznego brzmienia. Struktura symfonii składa się z naprzemiennie występujących fragmentów wolnych i żywszych. Ta kontrastowość wynika właśnie z układu klasycznej formy sonatowej, a nawet z układu barokowych sonat czy suit. Niemniej jednak tematy muzyczne IV Symfonii (w odróżnieniu od klasycznych wzorców) nie mają funkcji konstrukcyjnej, a czysto ekspresyjną, o czym niewątpliwie przekonają się słuchacze.

Trzecią kompozycją prezentowaną na koncercie będzie II koncert skrzypcowy Karola Szymanowskiego. Jego przyjaźń z wybitnym skrzypkiem Pawłem Kochańskim zaowocowała powstaniem dwóch koncertów skrzypcowych. Drugi z nich powstał podczas pobytu Szymanowskiego w Zakopanem. Słychać w nim wyraźne inspiracje podhalańskim folklorem wyrażone w harmonii i doborze skal, chociaż próżno doszukiwać się cytatów ludowych melodii (podobnie działał Chopin, komponując mazurki). Wirtuozowska cadenza, czyli popisowy fragment, gdzie solista prezentuje swoje możliwości wykonawcze, podczas gdy cała orkiestra milczy, jest autorstwa właśnie Kochańskiego - pierwszego wykonawcy koncertów Szymanowskiego. W roli solisty wystąpi Jakub Jakowicz, który poza karierą solową może poszczycić się sukcesami na polu kameralistyki. Orkiestrę Filharmonii Poznańskiej poprowadzi wieloletni współpracownik Krzysztofa Pendereckiego - Maciej Tworek.

Kamil Zofiński

• 495. Koncert Poznański: Giganci polskiej muzyki
• 18.03, g. 19
• Aula UAM
• bilety: 25-55 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022