Tekst kantyku pochodzi z pierwszego rozdziału Ewangelii według św. Łukasza. Krótko po zwiastowaniu Maryja udaje się z wizytą do swojej krewniaczki Elżbiety. Obie rozpoznają wzajemnie swój błogosławiony stan oraz jego nadzwyczajną proweniencję. Maryja odpowiada na pozdrowienie Elżbiety hymnem, rozpoczynającym się słowami "wielbi dusza moja Pana", będącym nawiązaniem do hymnów Starego Testamentu, w szczególności do pieśni Anny z Pierwszej Księgi Samuela. Tekst ten stał się jednym z ważniejszych hymnów w tradycji chrześcijańskiej - jego recytacja lub odśpiewanie jest częścią nieszporów, będących zwieńczeniem każdego dnia kalendarza liturgicznego. Wielokrotnie był on umuzykalniany zarówno jako część nieszporów (np. Vespro della Beata Virgine Monteverdiego) czy jako samodzielne dzieło.

Vivaldi swoje Magnificat skomponował na potrzeby weneckiego sierocińca dla dziewcząt Ospedale della Pietà. Kompozytor był związany z ośrodkiem przez większość swojego życia jako nauczyciel muzyki, a za jego działalności zespół sierocińca cieszył się zasłużenie europejską sławą (według świadectw słuchaczy poziom artystyczny wykonań był niespotykanie wysoki). Utwór przewidziany jest na solistów, chór i niewielki zespół smyczkowy. Poszczególne części utrzymane są naprzemiennie w poważnym (wolne tempo z dość skomplikowanymi zmianami harmonicznymi) i radosnym charakterze (żywe tempa, elementy wirtuozerii).

Magnificat Bacha powstało w jego pierwszym roku na stanowisku kantora przy kościele św. Tomasza w Lipsku. Było wykonywane z okazji najważniejszych świąt, co poświadcza użycie łacińskiego tekstu (na co dzień wykonywano niemiecką wersję hymnu) oraz użycie trąbek i kotłów (instrumenty te były na wyposażeniu zespołów wojskowych, ich użycie wiązało się z dodatkowymi opłatami za wypożyczenie). Dekadę po pierwszym wykonaniu, w czasie Bożego Narodzenia 1723 roku, Bach przetworzył utwór, usuwając z niego cztery numery o tekstach związanych ściśle z tą uroczystością, aby móc go wykonywać również podczas innych wielkich świąt.

Podczas piątkowego koncertu w kościele karmelitów dwa odmienne temperamenty przełożone na jeden tekst zabrzmią w wykonaniu Orkiestry i Chóru Teatru Wielkiego im. S. Moniuszki pod dyrekcją maestro Marco Giudariniego. W roli solistów wystąpią Lucyna Białas, Magdalena Mych-Nowicka (soprany), Dominika Stefańska (mezzosopran), Piotr Friebe (tenor) i Damian Konieczek (Bas).

Kamil Zofiński

• Magnificat Bach/Vivaldi Teatru Wielkiego
  
• 25.11, g. 20
• kościół oo. karmelitów
• bilety: 30 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022