Przed nami wielkie wydarzenie dla wielbicieli swobodnej improwizacji. W sobotni wieczór w ramach cyklu Nowy Wiek Awangardy wystąpi słynny lider i saksofonista Mats Gustafsson. Artysta zaprezentuje swój głośny autorski zespół Nu Ensemble. To kilkunastoosobowa formacja, w której skład wchodzą artyści z kilku krajów (Szwecji, Hiszpania, Stanów Zjednoczonych, Norwegii, Austrii). Muzycy dadzą specjalny koncert w Scenie Na Piętrze, a późnym wieczorem w Dragonie zapowiedziano jam session.

Muzyka, która kopie

"Cała historia jazzu to walka o wolność, by improwizować, aż dotrze się do czystej formy, free-jazzu. Preferuję grać muzykę, która jest dla mnie wyzwaniem. Muzykę, która kopie mnie w tyłek i w umysł, zmuszając do pójścia w nowych kierunkach. Co inni ludzie nazywają muzyką, w ogóle mnie nie obchodzi" - mówił Gustafsson w rozmowie cytowanej przez portal Jazzarium.pl.

Sam jest postacią nietuzinkową. Zaczynał, mając kilkanaście lat, występując w szwedzkich grupach jazz-rockowych i punkowych - te doświadczenia wciąż go w jakimś sensie inspirują. Z jazzem spotkał się na początku lat osiemdziesiątych. Od połowy tamtej dekady stawał się powoli jedną z najbardziej cenionych postaci skandynawskiej sceny free jazzowej, przede wszystkim jako saksofonista o wyrazistym, charakterystycznym tonie, pełnym ekspresyjnego grania. Grał m.in. w AALY Trio oraz zespole Gosh. Mówi się o nim jako jednym z najwybitniejszych kontynuatorów dokonań legend free improve - Petera Brotzmanna, Alberta Aylera czy Evana Parkera. Chętnie sięga jednak do języka muzyki rockowej, hard core'u, noise'u, a także współczesnej elektroniki.

Korzenie

Poznańska publiczność zna Gustafssona choćby z występów na czele własnego tria, zespołu Sonore, tentetu Petera Brotzmanna, ale też solowego grania. Na koncie ma też szalenie interesujące nagrania z koryfeuszami rockowej awangardy - Jimem O'Rourke, członkami The Ex czy Sonic Youth, z twórcami sceny japońskiej - Otomo Yoshihide czy Masami Akita aka Merzbow oraz wybitnymi postaciami sceny jazzowej improwizacji, takimi jak Joe McPhee, Barry Guy, Derek Bailey, Hamid Drake. Od 2000 roku wspólnie ze słynnymi norweskimi instrumentalistami Ingebrigtem Hakerem Flatenem i Paalem Nilssen-Lovem tworzy znakomite trio The Thing, o którym mówi się jako o "jednej z najważniejszych formacji XXI wieku" (nagrali oni m.in. wspaniałą płytę z Neneh Cherry). Gustafsson grywa też m.in. z formacjami Fire, Tarfala Trio, EFG Trio. O różnorodności swych artystycznych natchnień mówił we wspomnianym artykule na portalu Jazzarium.pl: "Tym, co nakręciło mnie na muzykę, gdy miałem jakieś 16 lat, było przeszywające brzmienie saksofonu, dobywające się zza głosu Richarda Wayne'a Pennimana", czyli klasyka rock'n'rolla Little Richarda. Gustafsson dodaje: "Później zrozumiałem, co mówił Evan Parker - moje korzenie są w mojej kolekcji płyt".

Dekonstrukcja

W Poznaniu artysta przedstawi swój Nu Ensamble. Formacja powstała w 1997 r. powraca niniejszym w swej kolejnej odsłonie. Poprzednie projekty dotyczyły kultury Samów, Patti Smith, Ligetiego, sięgały do architektury i innych obszarów kultury. Tymczasem "nowy skład to nowe spojrzenie na muzykę, gdzie kolejne muzyczne realizacje układają się w nowe wersje. Na najnowszej płycie Gustafsson czerpie z muzyki i tekstów legend rock'n'rolla - (m.in. właśnie Little Richarda) dekonstruuje je i składa w nową muzyczną całość".

W tego typu przedsięwzięciach szalenie istotna jest współpraca między muzykami, a więc i skład zespołu. Podobnie jest i tym razem, bowiem wspólnie z liderem zagrają tu artyści o wielkiej, międzynarodowej renomie, bardzo cenieni na scenie free improve czy szerzej - muzyki jazzowej, artyści znani z wielu zespołów i przedsięwzięć, swoimi nazwiskami wyznaczający najwyższy poziom artystyczny.

Zagrają dla nas zatem: Mats Gustafsson - saksofon, elektronika; Joe McPhee - trąbka, saksofon, space organ; Agustí Fernández- piano, organy; Per Åke Holmlander - tuba; Ingebrigt Håker Flaten - kontrabas; Paal Nilssen-Love - perkusja; Mariam Wallentin - wokal; Anders Nyqvist - trąbka; dieb13 - wibrafon; Christer Bothén - klarnet; Kjell Nordeson - perkusja, flexatone, glockenspiel oraz Jon Rune Strom - kontrabas.

Tomasz Janas

• Mats Gustafsson´s Nu Ensemble (Nowy Wiek Awangardy)
• 5.11, g. 20
• Scena na Piętrze
• bilety w cenie 70 zł (przedsprzedaż), 80 zł (w dniu koncertu)