Już w pierwszej turze wyborów (4 czerwca) kandydaci Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" zdobyli w Sejmie 160 mandatów, spośród 161, na których obsadzenie zgodzili się komuniści podczas obrad tzw. okrągłego stołu. Po drugiej turze głosowania (18 czerwca) opozycja wprowadziła do Sejmu jeszcze jednego posła, a pozostałe miejsca zajęli, zgodnie z wcześniejszą umową, kandydaci "obozu władzy" związani z PZPR, ZSL, SD. Wybory do Senatu były całkowicie wolne. Opozycja zdobyła w nich 99 miejsc, a jedynym senatorem spoza "Solidarności" został Henryk Stokłosa, który startował jako kandydat bezpartyjny, ale w przeszłości należał do PZPR. W pierwszej turze frekwencja wyniosła 62 proc., w drugiej już tylko 25 proc.
Posłami "Solidarności" z ówczesnego województwa poznańskiego zostali: Paweł Łączkowski, Ireneusz Pięta, Michał Wojtczak, Hanna Suchocka i Leonard Szymański. Do Senatu weszli również kandydaci "S": profesorowie Janusz Ziółkowski i Ryszard Ganowicz. W 2019 roku obchodziliśmy 30. rocznicę wyborów czerwcowych. W całym kraju odbyły się wydarzenia z tej okazji. W Poznaniu jedną z form uczczenia tej rocznicy była uchwała Rady Miasta nadająca nazwę skwer 4 Czerwca 1989 roku zielonemu terenowi nad Maltą. W uzasadnieniu napisano, że "zaproponowana przez radnych nazwa stanowić będzie upamiętnienie wydarzeń, które umożliwiły odbudowę samorządu terytorialnego w Polsce". Symboliczne było to, że projekt uchwały przedstawił na sesji przewodniczący RMP Grzegorz Ganowicz, syn senatora Ryszarda Ganowicza, wybranego w 1989 roku.
Skwer ma powierzchnię aż 5,5 ha. Położony jest między jeziorem Malta a ul. Jana Pawła II. Ogranicza go z jednej strony ul. abpa Baraniaka, z drugiej koryto rzeki Cybiny. Poza swoją symboliką historyczną, jest wspaniałym miejscem do spędzania wolnego czasu. Odwiedzają go nie tylko piesi spacerowicze, ale także rowerzyści i rolkarze. Skomplikowana sieć alejek zachęca do pozostania tu na dłużej i odwiedzenia ustronnych, odległych zakamarków. Zasłonę przed słońcem i hałasem ulicznym zapewniają liczne drzewa i krzewy. Drzewostan wysoki tworzą przede wszystkim topole kanadyjskie oraz wierzby białe, drzewostan niski (nasadzenia młode) to m.in. dąb kolumnowy, lipa drobnolistna oraz wiśnia piłkowana, zwana wiśnią japońską. Są też liczne i gęste krzewy, głównie tawuły biała i japońska oraz pięciorniki. Kryją się w nich ptaki i być może także inne, większe zwierzęta.
Interesującym obiektem na skwerze jest... kotwica. Pochodzi ona ze statku handlowego SS "Poznań", który pływał w latach 1926-1962 pod polską banderą. Kotwica z odcinkiem łańcucha kotwicznego jest jedną z niewielu pamiątek po tej jednostce. Warto, spacerując nad Maltą, pokazać ją najmłodszym, jako mało znaną miejską ciekawostkę. Północną granicą skweru jest sprawiająca wiele kłopotów Cybina, rzeczka płynąca z okolic Nekielki, przez Jezioro Swarzędzkie i Maltańskie do Warty. Niestety jej wody niosą wiele zanieczyszczeń, które dostając się do Malty, czynią ją niezdatną do kąpieli.
Interesująca jest nie tylko rzeczka Cybina, ale także nadszaniec i jaz cybiński, stanowiące część XIX-wiecznych fortyfikacji poznańskich. Wspomniany jaz to prosta konstrukcja hydrotechniczna składająca się z dwóch murowanych przepustów, w których znajdowały się zastawy służące do spiętrzania Cybiny. Dzięki nim poziom wody można było podnieść o ponad 5 metrów! Przepusty są zachowane do dziś pod ulicą Jana Pawła II. Są plany, by udostępnić je turystycznie.
Skwer to także miejsce wspaniale nadające się do uprawiania sportu. Przez cały rok działa tutaj klub-siłownia, gdzie można trenować sporty walki. Latem na brzegu jeziora działa jedyne w Poznaniu miejsce, gdzie można jeździć na wakeboardzie. Emocjonujące ślizgi na desce umożliwiają dwa zamontowane nad wodą wyciągi o długości 161 i 155 metrów. Z kolei od listopada do marca na skwerze uruchamiane jest sezonowe lodowisko cieszące się ogromną popularnością wśród łyżwiarzy. Po stronie wschodniej skweru znajduje się start Toru Regatowego Malta z wieżą sędziowską i wyspą startową. W czasie zawodów kajakarskich lub wioślarskich rangi międzynarodowej na masztach flagowych stojących od strony ul. Jana Pawła II łopoczą flagi państw uczestniczących w rywalizacji. W święta państwowe są tam zawieszane flagi narodowe.
Szymon Mazur
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023