Niewiele jest w naszym kraju zespołów / projektów, które w równie ciekawy i inteligentny sposób, czerpiąc z hip-hopu, prezentowałyby muzykę tak nieortodoksyjną. Gadabit funkcjonuje od ponad ośmiu lat w Krakowie i być może właśnie ów niepowtarzalny, inspirujący klimat kulturalnej stolicy Polski, sprawia, że twórczość grupy jest tak otwarta; że tak chętnie współpracują z nią cenieni przedstawiciele innych gatunków; że spotyka się z tak dobrym przyjęciem fanów - i recenzentów.

Swe intrygujące muzyczne możliwości zespół zaprezentuje podczas klubowego koncertu w najbliższy czwartek. Warto jednak przy okazji zainteresować się również najnowszym wydawnictwem zespołu.

Drzewa

Wspomniany nowy album ukazał się staraniem oficyny For Tune, która większości słuchaczy kojarzy się głównie z muzyką spod znaku jazzu, szczególnie może free improve. Zarazem jednak odnajdziemy w jej katalogu coraz więcej interesujących płyt odwołujących się do tradycji innych gatunków.

Takim przykładem jest też krążek grupy Gadabit. Źródłem czy punktem wyjścia dla twórczości jej członków jest hip-hopowa tradycja i specyfika współpracy w trio: między wokalistą / raperem (Ind), producentem (K-Oui) oraz dbającym o strukturę rytmiczną, a czasem też freestylującym, Qubanem. Otwarte głowy, ale też artystyczna odwaga i wyobraźnia sprawiają, że w ich twórczości bez kłopotu odnajdziemy też echa innych gatunków - reggae, jazzu, ambitnej muzyki klubowej.

Najnowszy album skrzy się takimi nieoczywistymi pomysłami brzmieniowymi, a pomagała w jego nagrywaniu długa lista gości. Najlepiej o członkach zespołu mówi fakt, że wśród owych artystów gościnnie pojawiających się na płycie są m.in. ceniony jazzowy pianista Kuba Płużek, mezzosopranistka Magda Niedbała, znana głównie z folkowych scen wybitna wokalistka Joanna Słowińska, fascynujący się zarówno jazzem, jak i folkiem skrzypek Stanisław Słowiński czy czołowy polski producent DJ Feel-X. Na pewno warto tego nieoczywistego krążka posłuchać.

Free przyprawione po poznańsku

Skoro mowa o For Tune, trzeba jeszcze poświęcić kilka słów innym nowościom z tej oficyny. Zwłaszcza, że jest wśród nich album z jazzowych okolic free improve, w którym istotne są poznańskie wątki. Oto bowiem współliderem zespołu, który nagrał świetną płytę "Elements in Candor" jest poznański pianista Krzysztof Dys. Muzyk, świetnie znany na lokalnej scenie, staje się artystą coraz lepiej rozpoznawalnym w ogólnopolskiej perspektywie.

Tym razem odważnie stanął w nowym zespole pomiędzy cenionymi klarnecistami: Theo Jorgensmannem - jednym z najwybitniejszych przedstawicieli europejskiego free (który dokonał m.in. wielu pamiętnych pięknych nagrań z braćmi Olesiami) oraz Michaelem Marcusem (który notabene dekadę temu także grywał z powodzeniem w Poznaniu). Dys swoją czujną grą stawia swoisty pomost pomiędzy dialogującymi klarnecistami, prowadząc wyrafinowaną muzykę zespołu w odrobinę lirycznym, refleksyjnym kierunku. Z rozedrganym, pełnym napięcia i głębi graniem klarnecistów całość wznosi się na najwyższy poziom swobodnej, pełnej uczuć kreacji.

Dodajmy, że składu kwintetu dopełniają, budując jego wyrazisty, wciągający rytmiczny fundament, kontrabasista Andrzej Święs i perkusista Krzysztof Szmańda - obaj także związani z Poznaniem, wielokrotnie tu koncertujący, znani publiczności choćby z zespołu Soundcheck.

baRock

Niezwykle interesujący jest fakt, że wśród nowych płyt opublikowanych ostatnio przez For Tune są dwa krążki z muzyką barokową. Oficyna otwiera niniejszym nową serię w swym katalogu - srebrną. Płyty oznaczone tym kolorem będą przynosiły właśnie muzykę z dawnych epok.

Wspomniane dwa pierwsze albumy to: "Tutti Virtuosi" zespołu Trombastic i "baRock & Vienna" sygnowana: Jolanta Sosnowska & Friends. Tę drugą w większości wypełnia austriacka muzyka barokowa. Jest to album o tyle ciekawy, że przynosi trzy utwory nagrane po raz pierwszy w historii światowej fonografii. Te wspomniane kompozycje to: "Sonata in a" Giovanniego B. Vivianiego, "Sonata Prima" Heinricha Schmelzera i "Seconda Aria in D major" Leopolda I Habsburga.

Skromny, czteroosobowy skład zespołu realizującego to nagranie sprawia, że całość wybrzmiewa w subtelnych, wyrafinowanych, kameralnych zgoła nastrojach. Liderka, grająca na barokowych skrzypcach, otrzymuje piękne wsparcie w brzmieniu klawesynu, teorby lub gitary barokowej i violone. Lekkość i finezja muzykowania, przy niezwykłej komunikatywności i wirtuozerii wykonawców sprawiają, że również amator, który jest ledwie wielbicielem - a nie znawcą muzyki dawnej - musi się tym krążkiem zachwycić.

Virtuosi

Dla odmiany, zrealizowana w lipcu ubiegłego roku w warszawskim kościele ewangelicko-augsburskim Wniebowstąpienia Pańskiego płyta "Tutti Virtuosi" przynosi dwadzieścia jeden utworów wielu kompozytorów. Słuchamy muzyki z kilku epok, od średniowiecza po barok. A w repertuarze mamy m.in. tańce: sarabandy, gawoty, pawany, galiardy, spagnoletta. Utwory wykonywane są przez liczną, kilkunastoosobową grupę wykonawców. Trombastic to ceniony warszawski zespół wąskomenzurowych puzonów historycznych, który do tego nagrania zaprosił kilkoro innych instrumentalistów. Artyści poddają utwory autorskim opracowaniom i własnym instrumentacjom. Zachwyca tu bogactwo brzmienia, uchwyconego, podobnie jak w przypadku poprzedniej płyty, podczas koncertu.

Bogata formalnie, zmienna w nastojach muzyka przechodzi od dynamicznych utworów z porywającym brzmieniem trąbek i puzonów, jak zaczynająca całość monumentalnie brzmiąca kompozycja Daniela Speera "Aufzug 2" po następującą tuż po niej, odległą w emocjach "Pieśń o narodzeniu pańskim", tworzącego półtora wieku wcześniej Wacława z Szamotuł. Co może zaskakujące, tak różnorodny repertuar składa się na niezwykle spójną i porywająco brzmiącą płytę.

Najnowsze wydawnictwa For Tune przekonują po raz kolejny, ze "muzyka jest jedna". Że niezwykle odkrywcze bywa przełamywanie przyzwyczajeń, ograniczających niejednokrotnie muzyków, ale i odbiorców.

Tomasz Janas

Koncert:

• Gadabit, Meskalina, 11.02, godz. 19, bilety 10 / 15 zł (dostępne w CIM-ie)
  

Płyty:

• Gadabit - "Drzewa"
• Dys Jorgensmann Marcus - "Elements in Candor"
• Jolanta Sosnowska & Friends - "baRock & Vienna"
• Trombastic - "Tutti Virtuosi"
• Wszystkie wyd. Dom Wydawniczy For Tune