Podobno Janusz Majewski połknął filmowego bakcyla już jako siedmiolatek, kiedy w Wigilię Bożego Narodzenia znalazł pod choinką dziecięcy miniprojektor. Jednak o mało co nie wypadł z obranej drogi - do łódzkiej filmówki chciał zdawać od razu po maturze, ale rodzice odwiedli go od tej "nierozsądnej" decyzji i ostatecznie trafił na architekturę. Na szczęście nie zrezygnował ze swojej pasji i kilka lat później rozpoczął studia reżyserskie w PWSFTViT w Łodzi, gdzie uczył się pod okiem między innymi Andrzeja Munka i Stanisława Różewicza, a także przyjaźnił się z Romanem Polańskim. Dziś reżyser za sprawą takich filmów jak "Sublokator" (1966), "Zaklęte rewiry" (1975) czy "C.K. Dezerterzy" (1985) cieszy się statusem niekwestionowanej legendy polskiego kina. Mało tego, mimo prawie 85 lat na karku wciąż pozostaje aktywny twórczo. Jego najnowszy film, a także najciekawsze dzieła z dorobku będzie można obejrzeć podczas zbliżającego się przeglądu organizowanego w Nowym Kinie Pałacowym.

W repertuarze nie mogło zabraknąć jego pełnometrażowego debiutu - nagrodzonego FIPRESCI "Sublokatora", z brawurową rolą Jana Machulskiego wcielającego się w młodego naukowca, który szukając zacisznego miejsca do pracy, wynajmuje pokój w domu zamieszkanym przez same kobiety. Niegdyś będący ostrą satyrą społeczną, film jest dziś odbierany przede wszystkim jako znakomita komedia o konflikcie płci.

Kariera Majewskiego rozwijała się pomyślnie, a jego dorobek nieustannie się poszerzał. Na początku lat siedemdziesiątych zaadaptował popularną powieść Michała Choromańskiego "Zazdrość i medycyna". Fabuła filmu koncentruje się wokół bogatego fabrykanta Widmara, który dowiaduje się, że jego żona ma romans z przystojnym lekarzem Tamtenem. Targany zazdrością bohater stara się za wszelką cenę dociec, czy jego podejrzenia są prawdziwe. Reżyser z przesadną wręcz dbałością o szczegóły odtworzył klimat górskiego uzdrowiska lat 30., dzięki czemu ugruntował swoją pozycję w filmowym światku.

W okresie międzywojennym rozgrywa się także akcja jego kolejnego dzieła. Bohaterem "Zaklętych rewirów" jest biedny chłopak ze wsi, który po przybyciu do miasta znajduje zatrudnienie w restauracji hotelu Pacyfik. Pracując jako pomywacz, szybko zaczyna sobie uświadamiać, że wkroczył do świata pełnego cynizmu, zawiści, lizusostwa, agresji i upokorzeń. Pnąc się w górę hierarchii, za wszelką cenę stara się zachować resztki wrażliwości oraz uchronić się przez moralnym upadkiem. Popis aktorskiej wirtuozerii dali Roman Wilhelmi i Marek Kondrat, chociaż dla tego drugiego była to pierwsza duża rola w karierze.

Kryzys w karierze Majewskiego nadszedł w latach 80., kiedy jego kolejne filmy cieszyły się coraz mniejszym zainteresowaniem. Swoistą perłą i wyjątkiem z tamtego okresu są "C.K. Dezerterzy" - doskonała komedia przygodowa o kilku maruderach różnej narodowości, którzy snują plan ucieczki z szeregów węgierskiej armii. Produkcja okazała się wielkim przebojem - wartka akcja, pierwszorzędne aktorstwo oraz bezpretensjonalny, "szwejkowski" humor sprawiły, że film do dziś cieszy się sporym powodzeniem wśród kolejnych pokoleń widzów.

Majewski już kilka razy żegnał się z kinem, ale za każdym razem filmowy bakcyl okazywał się silniejszy. W 2015 roku triumfalnie powrócił z nową produkcją, za którą otrzymał Srebrne Lwy podczas 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni. "Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy" to historia puzonisty jazzowego Fabiana, który pod koniec lat 50. powraca z emigracji. Wraz z grupą ekstrawaganckich muzyków zakłada jazz-band, poznaje też czarującą Modestę, która zostaje gwiazdą zespołu. Po osiągnięciu zaskakującego sukcesu, jako para przybierają miano "króla i królowej swingu" i ruszają w szaloną trasę koncertową po Polsce.

W trakcie pokazu "Excentryków" czekają na widzów dwie niespodzianki - projekcję poprzedzi występ swingującego tria, a po seansie odbędzie się spotkanie z samym Januszem Majewskim.

Adam Horowski

• Przegląd filmowy "Excentryczne kino Janusza Majewskiego"
• Nowe Kino Pałacowe, CK Zamek
• 10-14.03
• bilety: 10 zł