Żelazna dama w Poznaniu

Wszystko zaczęło się 3 lipca, kiedy z ponad 20-minutowym opóźnieniem na lotnisku Ławica wylądował brytyjski samolot Hawker 800 wiozący byłą już wtedy premier Wielkiej Brytanii i jej męża Denisa. Gości witali: wojewoda poznański Włodzimierz Łęcki, prezydent Poznania Wojciech Szczęsny Kaczmarek oraz rektor Akademii Ekonomicznej, prof. Bohdan Gruchman. Żelazna Dama przyjechała do Polski, aby odebrać tytuł Honorowego Obywatela Miasta przyznany jej przez radnych miejskich 28 czerwca 1996 roku oraz doktorat honoris causa poznańskiej Akademii Ekonomicznej w uznaniu jej szczególnego wkładu w rozwój gospodarki rynkowej w Polsce.
Pierwszym punktem wizyty Thatcher w Poznaniu było złożenie kwiatów pod pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956. Następnie lady Margaret udała się do Urzędu Miasta, gdzie w Sali Białej otrzymała pamiątkowy dyplom, klucze do miasta i brązowy posążek lwicy nawiązujący zarówno do brytyjskiej heraldyki, jak i osobistych przymiotów oraz politycznej skuteczności Żelaznej Damy. Po tej uroczystości Thatcher w towarzystwie przedstawicieli miasta przeszła do ratusza na Starym Rynku. Po drodze była pozdrawiana przez poznaniaków, a jeden z nich wręczył jej drewnianą figurkę poznańskich koziołków, pamiątkę, jaką w tamtych czasach przywozili z Poznania prawie wszyscy turyści. W Sali Renesansowej ratusza Thatcher dokonała uroczystego otwarcia poznańskiej filii Brytyjskiej Izby Handlowej w Polsce, a potem wzięła udział w bankiecie w Sali Królewskiej.
Następnego dnia w Auli Akademii Ekonomicznej odbył się kulminacyjny punkt wizyty - nadanie Margaret Thatcher tytułu doktora honoris causa. Uhonorowanie Żelaznej Damy miało być także formą podziękowania za wsparcie dla działającej przy uczelni Wielkopolskiej Szkoły Biznesu, na rzecz której założony przez lady Margaret Fundusz Know How przekazał ponad 1,2 mln funtów. Promotorem honorowego doktoratu był jeden z najwybitniejszych polskich ekonomistów prof. Wacław Wilczyński. Thatcher otrzymała od władz uczelni pozłacaną miniaturkę oryginalnego łańcucha rektorskiego wykonaną w pracowni Wojciecha Kruka. Uroczystość była jednym z ważniejszych elementów obchodów 70-lecia Akademii Ekonomicznej. O oprawę artystyczną wydarzenia zadbały Poznańskie Słowiki Stefana Stuligrosza, co podobno bardzo ucieszyło lady Margaret, która w młodości śpiewała w chórze.
Dwudniowa wizyta Żelaznej Damy w Poznaniu miała charakter prywatny. Nie przewidziano konferencji prasowych, a fotoreporterzy byli raczej zniechęcani do pracy przez organizatorów. Na szczęście byli tacy, którym udało się te wydarzenia sfotografować. Jednym z nich był Andrzej Szozda i to jego zdjęcia tworzą cyrylową kolekcję upamiętniającą wizytę lady Margaret w naszym mieście.
Paweł Michalak
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2025