Poznań nie bez przyczyny nazywany jest miastem twierdzą. Otacza go pierścień XIX-wiecznych fortyfikacji, na który składają się m.in. forty i schrony. Samych fortów jest aż 18. W różnych punktach miasta zbudowano w czasie II wojny światowej wiele schronów i szczelin przeciwlotniczych, z których co najmniej kilkadziesiąt zachowało się do naszych czasów. W centrum wprawne oko dostrzeże pozostałości po średniowiecznych murach miejskich oraz budowle militarne z czasów tzw. twierdzy poligonalnej. Uwagę turystów i niesłabnące zainteresowanie poznaniaków przyciągają także ruiny ogromnego Fortu Winiary, tzw. Cytadeli Poznańskiej. Na jej terenie mieści się największy poznański park, ale także dwa ciekawe muzea militarne działające w podziemiach dawnego fortu.

Doskonałą okazją do poznania obiektów architektury militarnej są Dni Twierdzy Poznań, które odbędą się, jak zwykle, w ostatni weekend sierpnia. Będzie można zwiedzić około 30 obiektów, których położenie wskaże, przygotowana specjalnie na tę okazję, mapka.

Z pewnością największym zainteresowaniem będą cieszyły się forty. W tym roku możemy odwiedzić np. Fort I na Starołęce, Fort IIa na os. Czecha, Fort IVa na Wilczym Młynie czy Fort VI przy ul. Dojazd i Fort VII przy ul. Polskiej, w którym mieści się Muzeum Martyrologii Wielkopolan. Najwięcej atrakcji, poza konwencjonalnym zwiedzaniem, czeka w Forcie VI. Dla dzieci przygotowano wielką strefę dmuchańców, wystawę starych maszyn i urządzeń, ruchome modele parowozów i maszyn parowych oraz makietę twierdzy poligonalnej. Starszych zainteresuje zapewne wystawa dotycząca niemieckiej okupacji Poznania pt. Wartheland, stała wystawa o I wojnie światowej, wystawa pojazdów i sprzętu wojskowego, rekonstrukcje i dioramy, szpital polowy, strzelnice: laserowa, łucznicza, ASG oraz pneumatyczna, stoisko wybijania nieśmiertelników, kawiarenka w stylu lat 20. ubiegłego wieku lub pokaz strzelania z karabinu maszynowego MG-08/15.

Podobne atrakcje, choć na mniejszą skalę, czekają w innych fortach, np. Fort IIa zaprasza do punktu szyfrów, na tor przeszkód, do kącika kreatywnego i harcerskiego. Jednak przede wszystkim goście będą mogli zagłębić się w ciemne (i chłodne) korytarze tego tajemniczego obiektu. Będzie można zwiedzić podziemną część fortu, przejść trasą obejmującą poternę główną, kuchnię, schron pogotowia, majdan, wał artyleryjski i wał piechoty. Dostępne będą także koszary czołowe i kaponiera rewersowa wraz z ok. 130-metrową poterną. Wszystkie niejasne terminy z zakresu techniki militarnej wyjaśnią dobrze przygotowani przewodnicy.

W położonym po przeciwnej stronie miasta schronie przeciwatomowym przy ul. Babimojskiej o każdej pełnej godzinie rozpocznie się zwiedzanie z motywem przewodnim 110 lat od budowy pierwszych betonowych schronów w twierdzy. Po schronie będzie oprowadzał przewodnik w mundurze z epoki. Dodatkowo w nocy będzie można zwiedzić obiekt, idąc Ścieżką grozy!

Ciekawie zapowiada się wydarzenie organizowane przez Pasjonatów Podziemi. Jest to spacer w okolicach dworca Poznań Główny. Zwiedzający dowiedzą się, jakie obiekty obronne znajdują się w jego rejonie, czym są schrony Rundbau, zobaczą kaponierę kolejową, podziemne przejście na targi, tunel pocztowy, schrony dowodzenia i dla ludności cywilnej. By wziąć udział w wydarzeniu, trzeba się na nie zapisać, szczegóły znajdują się na Facebooku stowarzyszenia Pasjonaci Podziemi. Ta sama grupa zaprasza do schronu przeciwlotniczego przy ul. Kościelnej na Jeżycach, który jest dostępny dopiero od kilku lat (wcześniej był zasypany).

W tegorocznych Dniach Twierdzy wezmą też udział poznańskie muzea, które mają swoje siedziby w obiektach fortyfikacyjnych. Na specjalne wydarzenia z tej okazji zapraszają Muzeum Uzbrojenia na Cytadeli, Rezerwat Archeologiczny Genius loci oraz Galeria Śluza na Ostrowie Tumskim.

Szymon Mazur

• Dni Twierdzy Poznań
• 26-27.08
• więcej informacji tutaj
  

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023