Prawie każdy z nas zna mnóstwo polskich tang, nawet jeśli często nie zdaje sobie z tego sprawy. Kto ma lub miał w domu gramofon, kto serce ma choć trochę przedwojenne, kto darzy sentymentem piosenkę retro czy choćby tylko słucha w aucie Radia Pogoda. Przeszło sto lat temu tango argentino zaczęło inspirować polskich twórców, co zaowocowało bogatym dorobkiem kompozycyjnym i fonograficznym, a także ogromną popularnością tego tańca w międzywojennej Polsce. Dziś wymiana inspiracji i doświadczeń odbywa się w obu kierunkach - argentyńscy artyści, doceniając kulturę tanga w Polsce, znajdują tu partnerów do wspólnego kontynuowania i rozwijania tradycji.

Retro nuevo

Tango argentino jako taniec ma się w Polsce znakomicie, a sam Poznań na tangowej mapie kraju prezentuje się szczególnie aktywnie. Niemal każdego dnia na którymś z mniejszych lub większych parkietów naszego miasta słychać charakterystyczne szuranie tangowych kroków. Na bogatą ofertę szkół i kursów, regularne milongi i obecność jedynego w Polsce Teatru Tanga, który powstał właśnie w Poznaniu, ze słusznym podziwem spoglądać mogą mieszkańcy innych ośrodków.

W kontekście muzycznym tango cieszy się chyba jeszcze większą popularnością, natomiast w dużej mierze zbacza z tradycyjnego kierunku. Klasycznie wykształconych muzyków i większość słuchaczy pociąga głównie styl tango nuevo - nie taki znów nowy, bo zapoczątkowany przez Astora Piazzollę w latach 70., ale nieustannie inspirujący do jego pogłębiania. Styl bardziej kameralny, wirtuozowski - porywający, ale nie znajdujący szerokiego zastosowania w tangu typowym, społecznym, na milongach.

- Dzisiaj większość zespołów tangowych składa się z kwartetu, maksymalnie kwintetu, w tym jednego tylko bandoneonu - mówi Michał Kaczmarek, dyrektor Teatru Tanga, pomysłodawca i założyciel Polskiej Orkiestry Tanga. - Natomiast tango tradycyjne wymaga pełniejszego brzmienia. Orquesta típica, czyli typowa orkiestra tanga argentyńskiego w czasach jego złotej ery (w latach 30., 40. i 50. ubiegłego wieku), składała się z co najmniej czterech bandoneonów, czworga skrzypiec, kontrabasu, pianina lub fortepianu, wokalu oraz instrumentów towarzyszących - wyjaśnia. - Zawsze marzyłem, żeby i w Polsce zaistniała orkiestra tangowa z prawdziwego zdarzenia; żeby publiczność mogła na żywo zobaczyć, usłyszeć i zatańczyć tango zagrane właśnie w takim bogatszym składzie instrumentów.

Do realizacji tego marzenia obok polskich artystów zostali zaproszeni także muzycy z Argentyny. Trzon Międzynarodowej Orkiestry Tanga stanowią połączone siły dwóch zespołów - polskiego Cuarteto Re!Tango i czworo muzyków z argentyńskiej formacji San Luis Tango. Międzynarodowa więc Polska Orkiestra Tanga rozpocznie swoją działalność w ośmioosobowym składzie. Jego podstawę stanowi para bandoneonów (bandoneon to niezbędny w tango argentino instrument, na którym w Polsce gra zaledwie kilka osób). Towarzyszyć im będą kontrabas, fortepian, skrzypce i flet oraz dwoje argentyńskich wokalistów. Zespół brzmieniowo inspiruje się tradycyjnymi orkiestrami tanga, ale z otwartością sięga po inne jego style, a w repertuarze planuje także nowe kompozycje.

Długi weekend pełen tanga

Na inaugurację swojej działalności zespół wybrał datę szczególną, bo koncerty miały się początkowo odbyć 11 grudnia, kiedy to na całym świecie obchodzony jest międzynarodowy dzień tanga, na pamiątkę urodzin Carlosa Gardela - pierwszego, który w Argentynie zaśpiewał tango. Ale pandemiczne zakrzywienia kalendarza już chyba nikogo nie dziwią; tak jak Poznańska Wiosna Muzyczna rozkwitała w ubiegłym roku w październiku, tak to właśnie najbliższe, lutowe dni będą w Poznaniu prawdziwie międzynarodowym świętem tanga. Koncerty są bowiem jednym z wydarzeń Poznań Tango Weekend - cyklicznej już imprezy, której czterodniowy kalendarz wypełniony jest także milongami i warsztatami.

Obok twórczości wspomnianego Carlosa Gardela i innych tradycyjnych tang argentyńskich podczas koncertów zabrzmią kompozycje Astora Piazzolli oraz oczywiście polskie utwory. Na estradzie będziemy mogli podziwiać pokazy tańca poznańskich nauczycieli, artystów tancerzy Teatru Tanga oraz zaproszonych gości. Wystąpią m.in. Agata Czartoryska, Dominika Jasik, Natalia Wojewoda, Damian D'Arienzo, Michał Kaczmarek, Grzegorz Kałmuczak i Marek Mućko.

Po zakończonych występach, o godzinie 21.30 odbędzie się Milonga Teatralna, w której można uczestniczyć na podstawie biletów na koncert. Dla nowicjuszy w temacie tanga będzie to doskonała okazja, żeby poczuć atmosferę tango argentino w jego naturalnym, społecznym, parkietowym a nie estradowym środowisku. Również podczas milongi zagra Polska Orkiestra Tanga, a doświadczenie tego, jak tangueros spontanicznie interpretują tańcem graną na żywo muzykę, będzie dla publiczności doskonałym uzupełnieniem koncertu.

Magdalena Mateja

• Koncert Inauguracyjny Polskiej Orkiestry Tanga
• 12.02, g. 18 i 20
• Milonga Teatralna: g. 21.30-02
• Akademicki Teatr Muzyczny "Olimpia", ul. Grunwaldzka 22
• bilety: 45-65 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022