Kultura w Poznaniu

Kultura Poznań - Wydarzenia Kulturalne, Informacje i Aktualności

opublikowano:

"Egzorcyzmy" Tadeusza Janiszewskiego w Teatrze Ósmego Dnia [recenzja]

- Tadeusz Janiszewski w swoim monodramie o społecznej stygmatyzacji i wykluczeniu przekonuje, że nawet współcześnie źródłem zła wciąż jest zabobon - po poniedziałkowej premierze pisze Anna Rogulska.

. - grafika artykułu
Fot. Krzysztof Fabiański

Monodram Tadeusza Janiszewskiego to galeria postaci z polskiego podwórka, które w różnym stopniu są ofiarami lub sprawcami dyskryminacji. Raz opowiada o sobie inżynier z miasta o wiejskim pochodzeniu, którego razi obecność "Cyganów" i "czarnych", raz samotna kobieta z małego miasteczka, wytykana palcami przez sąsiadów za swoją drobną odmienność. Skąd po latach politycznych i kulturowych przemian w Polsce taka nienawiść i agresja wobec innego? Skąd pełne agresji starsze panie rzucające wyzwiskami i młode bojówki z kamieniami w garści? Tadeusz Janiszewski przekonuje, że te wrogie zachowania nie mają logicznego wyjaśnienia, bo stoi za nimi wiara - wiara w diabła.

Choć to XXI wiek, człowiek nadal potrafi doszukiwać się diabła w sztuce (tu odwołanie do niedawnych poznańskich wydarzeń wokół "Golgoty Picnic" Rodrigo Garcii), w cudzych poglądach (medialna wojna o gender), a przede wszystkim w drugim człowieku (próby "leczenia" homoseksualistów, wiara w moc egzorcyzmów). Stygmatyzować można wszystko, co "diabli nadali": od psich kup, po parady równości, a w ten sposób nietrudno samemu przystąpić do egzorcystów. Społeczeństwo, które stara się ukazać Janiszewski, jest podzielone na egzorcystów i egzorcyzmowanych, przy czym ci pierwsi stanowią zdecydowaną większość. Początkowo zwyczajni, zdawałoby się, ludzie z sąsiedztwa - wykształceni, popijający w spokoju mleko z kanki - zdolni są do okrucieństwa wobec każdego słabszego: ludzi, ale także bezdomnych lub hodowlanych zwierząt. Kiedy zbiorowy bohater Janiszewskiego w prostej końcowej scenie wiesza na łańcuchach "ochrzczone" konary, odprawia rytuał w swojej naturze bardziej związany z siłami zła niż dobra.

Więcej...