Kultura w Poznaniu

Kalendarium

Zdjęcie mumii.

Wystawa czasowa - Mumia Tajemniczej Damy. Studia i perspektywy

30.05 – 16.07.2023

Z powodów organizacyjnych z dniem 17 lipca br. zostanie zamknięta wystawa "Mumia tajemniczej damy. Studia i perspektywy". Ostatnia możliwość zwiedzania ekspozycji będzie w niedzielę 16 lipca br.

Ekspozycja zaprezentuje możliwości wykorzystania niektórych współcześnie stosowanych technik do badań nieinwazyjnych obiektów archeologicznych. Charakter takich badań ma szczególne znaczenie w przypadku egipskich mumii, ponieważ nie narusza ich struktury. Bez rozwijania bandaży, nacinania tkanki miękkiej, w sposób niedestrukcyjny można uzyskać wiele informacji, a wręcz dokonać wirtualnej autopsji. Możliwe jest między innymi określenie płci oraz wieku osoby w chwili śmierci, rozpoznanie niektórych chorób i przebytych urazów, pomierzenie kości i identyfikacja ciał obcych (np. ozdób), a nawet zbadanie sposobu mumifikacji, stanu zachowania tkanek i bandaży. Konfrontacja efektów obecnych metod z do niedawna stosowanymi praktykami rozwijania mumii z bandaży, uwiecznionych na archiwalnych zdjęciach, dobitnie pokazują przełom, jaki dokonał się na przestrzeni ostatnich lat w tego typu badaniach.

Na ekspozycji przedstawiono wyniki badań radiologicznych starożytnej mumii egipskiej, identyfikowanej do niedawna z kapłanem Hor-Dżehutim. Prace od 2015 roku prowadzi zespół polskich naukowców w ramach Warsaw Mummy Project we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie. Trumna i kartonaż z mumią zostały przywiezione do Warszawy i ofiarowane Królewskiemu Uniwersytetowi Warszawskiemu przez Jana Wężyka-Rudzkiego w 1826 roku. W 1918 roku obiekt ten został przekazany w depozyt Muzeum Narodowemu w Warszawie, gdzie znajduje się do dzisiaj. W XIX wieku badacze byli przekonani, że wewnątrz przywiezionej z Egiptu trumny znajduje się mumia kobiety i dopiero w latach 20. XX wieku odczytano hieroglify na sarkofagu, jednoznacznie wskazujące na jej właściciela - kapłana Hor-Dżehutiego z 2. poł. I wieku p.n.e. - 1. poł. I wieku n.e. Badania radiologiczne przeprowadzone w latach 90. XX wieku, ze względu na niedoskonałość ówczesnej technologii obrazowania, również nie wniosły żadnych ustaleń co do płci zmarłego. Dopiero podczas prac w ramach Warsaw Mummy Project ustalono, że w sarkofagu ewidentnie znajdują się szczątki kobiety. Naukowcy nazwali je Mumią Tajemniczej Damy. Przeprowadzone badania tomograficzne i rentgenowskie wykazały bowiem, że okręcone bandażami zwłoki mają delikatną budowę, typową dla kobiet. Aby w pełni przekonać się co do płci, przeprowadzono pomiary kości i analizy ich budowy, które potwierdziły płeć żeńską. Dodatkowym dowodem były widoczne również na skanach zmumifikowane piersi oraz żeńskie organy płciowe.

Ponadto, zdaniem badaczy z Warsaw Mummy Projekt, przeprowadzone badania nieinwazyjne wskazują na obecność w dolnej części  ciała zmumifikowanego płodu. Tajemnicza Dama zmarła pomiędzy 20. a 30. rokiem życia prawdopodobnie na raka, (badania z tym związane są jeszcze kontynuowane). Miała 158-159 cm wzrostu. Dane tomograficzne ujawniły, iż kobietę poddano najdroższemu i najbardziej skomplikowanemu procesowi mumifikacji, a jej uzębienie było w bardzo dobrym stanie, co świadczy o wysokim statusie społecznym i o dostępie do lepszej jakości pożywienia. Nie wiadomo natomiast, kim była, nie jest też znane miejsce jej pierwotnego pochówku, choć z istniejących, ale nie potwierdzonych przekazów wynika, że mumię wydobyto z królewskich grobowców w Tebach. Nie jest również ustalona chronologia Tajemniczej Damy. Sposób mumifikacji wykonany przy użyciu najwyższych standardów techniki balsamierskiej wskazuje na czasy XXI i XXII dynastii (I tys. p.n.e.). 

Kuratorzy wystawy: dr hab. Agnieszka Mączyńska, mgr Joanna Hoffa.

______________

Muzeum czynne:

  • wtorek-czwartek 9:00-16:00
  • piątek 10:00-17:00
  • sobota 11:00-18:00
  • niedziela 12:00-16:00

Bilety wstępu w cenie 15/10 zł (normalny/ulgowy).