Kultura w Poznaniu

Kalendarium

Plakat wydarzenia z czarno-białym zdjęciem Przybyszewskich

Dagny Juel Przybyszewska - spotkanie online z cyklu "Wyszukaj klasyka"

2020-06-24 ( środa )
18:00-19:00
Cała Polska, online

Organizatorzy zapraszają na drugą odsłonę cyklu "Wyszukaj Klasyka", w którym przybliżą sylwetki wybranych XIX- i XX-wiecznych autorów i autorek związanych z Krakowem. Bohaterką kolejnego spotkania będzie Dagny Juel Przybyszewska - norweska pisarka, tłumaczka i pianistka, żona Stanisława Przybyszewskiego i legenda młodopolskiej bohemy. O jej krótkim, tragicznym życiu i nierozstrzygalnych dylematach, co jest faktem, a co mitem w biografii "muzy" artystów belle époque, będzie rozmawiać Marcin Wilk z prof. Gabrielą Matuszek-Stec - historyczką literatury, tłumaczką języka niemieckiego, redaktorką powstającej dziesięciotomowej edycji dzieł zebranych Stanisława Przybyszewskiego. Transmisja na żywo ze spotkania odbędzie się w środę 24 czerwca o godz. 18.00 na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku.

Skromny objętościowo dorobek literacki Dagny Juel Przybyszewskiej (1867-1901) - kilka sztuk teatralnych, wiersze, poematy prozą i opowiadania - pozostaje przysłonięty nie tylko przez twórczość jej męża, ale przede wszystkim przez aurę obyczajowego skandalu, która towarzyszyła Przybyszewskim praktycznie przez całe życie. Dagny urodziła się w norweskim Kongsvinger, a autora "Śniegu" poznała w Berlinie. Ich przybycie w 1898 roku pod Wawel spowodowane przyjęciem przez Przybyszewskiego posady redaktora naczelnego pisma "Życie" było pstryczkiem w nos dla mieszczańskiego Krakowa, a jednocześnie - otwarciem nowego rozdziału w literackich dziejach miasta. Słynne i osnute legendą były przyjęcia w domu Przybyszewskich przy ul. Karmelickiej 53. Wokół Dagny powstał wówczas krąg hipnotycznie zapatrzonych - trudno powiedzieć czy w nią, czy w jej urodę - wielbicieli. Postrzegano ją jako "egzotyczną królewnę z dalekiego kraju fiordów, wyniosłą panią owianą famą berlińskiej cyganerii". "Jutrzenkę" (bo to znaczy jej imię po norwesku) portretowali m.in. Stanisław Wyspiański i Wojciech Weiss, a także poznany jeszcze w rodzinnym kraju Edvard Munch.

Romans Przybyszewskiego z Jadwigą Kasprowiczową (żoną Jana Kasprowicza, wybitnego poety pochodzącego także z Kujaw) skłonił Dagny do opuszczenia Krakowa w 1900 roku. Rok później pisarka została zastrzelona podczas pobytu w Tbilisi (wówczas Tyflis) przez jej kochanka Władysława Emeryka.

Podczas transmitowanego na żywo spotkania w słynnej młodopolskiej kawiarni Jama Michalika nasi rozmówcy postarają się przybliżyć do biograficznej prawdy o postaci, wokół której skupiły się jak w soczewce największe fantazje przełomu wieków. Transmisję na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku wzbogacą materiały archiwalne i zdjęcia z epoki.

"Wyszukaj Klasyka" to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Jego celem jest przybliżenie sylwetek autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Cykl prowadzi Marcin Wilk - pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.

Zobacz www.facebook.com/events/265941408055576/