Jaka jest wiosna? Świeża, rześka, pachnąca. A jaka może być wiosna muzyczna? Podwójnie piękna, podwójnie młoda i ożywcza. Będziemy mieli okazję przekonać się o tym 21-25 marca, kiedy rozpocznie się 43. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna. Co zakwitnie, co zapachnie, co uderzy potężną feerią barw?

Artur Kroschel, dyrektor artystyczny imprezy, mówi o trzech ścieżkach, którymi nadejdzie ta nowa pora roku: - Po pierwsze, zaprezentujemy kanon polskiej muzyki II połowy XX wieku. Po drugie, przedstawimy najnowsze dzieła młodych kompozytorów związanych z Poznaniem. I po trzecie, otworzymy okno na świat, zapraszając do stolicy Wielkopolski uznanych, światowych kompozytorów i znakomitych wykonawców.

Miłośnicy współczesnej muzyki mogą już niecierpliwie odliczać dni do tego święta. Bo kolejna odsłona Poznańskiej Wiosny zapowiada się znów wyjątkowo - jako impreza i tradycyjna, i współczesna, i lokalna, i globalna.

Tradycja

Pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 1961 r. z inicjatywy prof. Tadeusza Szeligowskiego, ówczesnego prezesa Poznańskiego Koła Związku Kompozytorów Polskich, i była pomyślana jako okazja do zaprezentowania się dla wielkopolskich twórców. Na pierwszy festiwal złożyły się trzy koncerty - jeden symfoniczny i dwa kameralne, podczas których wykonano siedemnaście utworów. Poznańska Wiosna spotkała się z życzliwym przyjęciem krytyki, a zainteresowanie to było potwierdzeniem ogromnego zapotrzebowania na imprezę promującą nową muzykę właśnie w stolicy Wielkopolski, uskarżającej się na pewnego rodzaju zastój i brak rozmachu w obszarze kultury muzycznej. Od tego pierwszego festiwalu, o którym Ruch Muzyczny pisał jako o przedstawiającym "zasadnicze tendencje współczesnej twórczości muzycznej", wiele się zmieniło. Dzisiejsza Wiosna, wciąż wskazująca to, co w sztuce nowe, warte poznania i zachowania, jest bardziej otwarta, interdyscyplinarna, towarzyszą jej spotkania muzykologów i kompozytorów. Coraz częściej do udziału w imprezach zaprasza się także międzynarodowe sławy. Kroschel podkreśla jednak, że tradycja wciąż stanowi potężny motor napędowy festiwalu - ważne przypomnienie o randze wydarzenia, bez którego kolejne odsłony Wiosny traciłyby swój wydźwięk.

Nowoczesność

Repertuar tegorocznego festiwalu jest dostosowany do potrzeb i możliwości rożnych grup odbiorców. Dla dzieci organizatorzy festiwalu wraz z Centrum Sztuki Dziecka zaplanowali cykl Wiosna Najmłodszych. W jego ramach odbędzie się szereg imprez wprowadzających kilkulatki w świat muzyki: m.in. Teatr Instrumentalny lub prezentacja Wiosną Kwitną Instrumenty, a także zabawowe instalacje dźwiękowe i performance. - Edukacja dzieci jest szczególnie istotna, bo pozwala przygotować je do późniejszego świadomego odbioru współczesnej muzyki - mówi Kroschel. - Takiego przygotowania brakuje części dorosłych słuchaczy. Nieco starsi odbiorcy zainteresują się Wiosną Młodych - koncertem laureatów Konkursu Pianistycznego im. T. Szeligowskiego i Koncertem Kompozytorskim Studentów Akademii Muzycznej, podczas którego zabrzmią utwory z "przedwiośnia" współczesnej muzyki.

Są też propozycje dla miłośników i znawców: m.in. spotkania z kompozytorami takimi jak Monika Kędziora i Magdalena Długosz. Stworzą one okazję do wymiany doświadczeń i dialogu o kierunkach rozwoju twórczości muzycznej. Do szczególnie oczekiwanych atrakcji należą prawykonanie utworu Katarzyny Taborowskiej i koncert perkusyjny w wykonaniu poznańskiego zespołu Idiom Project Ensemble. To dzięki takim inicjatywom grono sympatyków nowej sztuki systematycznie się powiększa. - Zainteresowanie festiwalem jest zaskakująco duże - potwierdza Kroschel. - W zeszłym roku podczas kilku koncertów sala była wypełniona po brzegi. W takich sytuacjach przekonujemy się, że popularyzacja współczesnej muzyki, ta promocja, którą przeprowadzamy małymi kroczkami, przynosi dobre rezultaty.

Lokalność i globalność

Poznańska Wiosna w swoich zamierzeniach miała promować kulturę lokalną - wielkopolskich twórców i wykonawców. To się nie zmienia. Podczas festiwalu usłyszymy dzieła kompozytorów związanych z poznańską Akademią Muzyczną - m.in. Kroschela, Ewy Fabiańskiej- Jelińskiej, Zbigniewa Kozuba, Janusza Stalmierskiego i Rafała Zapały. Wystąpią też muzycy znani w stolicy Wielkopolski: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Poznańskiej, Poznański Chór Chłopięcy, SEPIA Ensemble. Równocześnie organizatorzy nie zapomnieli, że wiosna nie byłaby tak świeżą i ożywczą porą roku, gdyby zamykała się na to, co odleglejsze i bardziej wymagające. Aby skonfrontować sztukę poznańskich kompozytorów z utworami twórców spoza lokalnego środowiska, do udziału w imprezie zaproszono wykonawców z całego świata. Jednym z zespołów, które odwiedzą Poznań, jest Thrensemble z Węgier - grupa specjalizująca się w instrumentalnej muzyce XXI wieku, stawiająca sobie za cel popularyzację twórczości kompozytorów najmłodszego pokolenia. Zaproszono także Prague Modern z Czech - zespół muzyków, którzy w wykonaniach współczesnych utworów łączą młodzieńczą pasję i entuzjazm ze znawstwem i profesjonalizmem. Prague Modern prasa okrzyknęła niedawno najlepszym czeskim zespołem zajmującym się nową muzyką.

Poznańscy kompozytorzy ze szczególną niecierpliwością oczekują Unsuk Chin - południowokoreańskiej kompozytorki, zdobywczyni prestiżowej Arnold Schönberg Prize, artystki skoncentrowanej na brzmieniach i kolorystyce. Chin zaprezentuje w stolicy Wielkopolski swoje najnowsze utwory.

Obecność światowych gwiazd w Poznaniu jest nie tylko okazją do konfrontacji doświadczeń i stylów i poznania nowych nurtów, ale ma też inny cel: - Zagraniczni artyści wykonują utwory polskich kompozytorów i włączają je do swoich repertuarów, dzięki czemu coraz szersza grupa melomanów ma okazję poznać to, co w naszej kulturze muzycznej jest cenne - podsumowuje Kroschel. Dzięki temu młoda polska muzyka ma szansę zakwitnąć nie tylko w Poznaniu i podczas Warszawskiej Jesieni, ale także na festiwalach poza granicami kraju. Na taką wiosnę czekamy!

Agata Szulc

• 43. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna,
• 21-25 marca
• więcej na www.wiosnamuzyczna.pl