Ze spektaklu "Śpij dobrze słodki księżycu" w wykonaniu afrykańskiego Teatru IYASA zrozumiałam tylko jedno słowo - "mama". Artyści nie mieli kolorowych i wymyślnych kostiumów, a jedynymi rekwizytami, jakimi się posługiwali, były poduszki, kołdra i różnej wielkości deski. Na czym w takim razie polega fenomen tego przedstawienia?

Muzyka miękka jak poduszka

W czwartkowe przedpołudnie Scena Wspólna pękała w szwach. W pierwszych kilku rzędach, na poduchach, poduszkach i poduszeczkach siedziało mnóstwo maluchów. To wszystko za sprawą ośmiorga artystów z Zimbabwe, którzy postanowili zaśpiewać dla małych poznaniaków. Kołysanki usłyszeliśmy w wykonaniu czterech głosów kobiecych i czterech męskich. Trudno dokładnie powiedzieć, o czym śpiewali, bo piosenki wykonali na żywo, a cappella, w swoim ojczystym języku. Wiemy tylko, że była to opowieść o tym, jak księżyc czuwa, kiedy słońce powie dobranoc. Ale nie to w tym spektaklu było najważniejsze.

Artyści nucili kołysanki, ale też śpiewali je chórem. Ich muzyka była miękka, uduchowiona i sprawiała wrażenie, że płynie prosto z serca. Słychać w niej było modlitwę, jak w utworach gospel. Jej lekkość działała na emocje widzów tak jak dźwięki muzyki soul.

Piosenki wzruszały, wprawiały w nostalgię i hipnotyzowały. Kilka razy również chciały wciągnąć do zabawy. Przez zmianę tempa ich śpiewania - od tych bardziej dynamicznych po liryczne - artyści stopniowo zmniejszali napięcie. Zmianie uległa także intensywność i żywiołowość ruchu. Na początku zaczepiali się nawzajem, budowali szałas z desek, skakali po podłodze czy układali - jak z klocków - półki, schody i most, po czym rytmicznie kołysali się z poduszką na boku oraz wzajemnie tulili do snu.

Rytuał zasypiania i więzi międzyludzkie

Artyści śpiewając, stworzyli niesamowite tło dla prostych i naturalnych działań, które towarzyszą nam podczas codziennego rytuału zasypiania. Zaprezentowali dopracowaną w każdym szczególe sekwencję ruchów, przez którą przechodzi każdy, zanim przeniesie się do krainy snów. Czynności te schowane były często pod zasłoną metafor, czytelnych jednak dla wszystkich, bez względu na miejsce zamieszkania. Spektakl poza walorami estetycznymi, niósł ze sobą także wartość edukacyjną. Współpracując ze sobą na scenie, uczestnicząc we wspólnym rytuale zasypiania, artyści pokazali, jak ważne jest współdziałanie oraz ile piękna, emocji oraz uczuć drzemie w relacjach między ludźmi. Podali przepis na ich zacieśnianie.

Monika Nawrocka-Leśnik

• "Śpij dobrze słodki księżycu" Teatru IYASA i Dschungel Wien
• scenariusz i reżyseria: Stephan Rabl
• 29.05, g. 11
• Scena Wspólna, ul. Brandstaettera 1/ul. Za Cytadelą
• spektakl to jedno z wydarzeń w ramach 20. Biennale Sztuki dla Dziecka 2014-2015
• organizator: Centrum Sztuki Dziecka