Barbara Czerwijowska urodziła się w 1886 roku w Dyneburgu, zmarła w roku 1974 w Warszawie. Jako Barbara Zan publikowała poezje w "Dzienniku Wileńskim", "Słowie Polskim", a także w legendarnej "Chimerze". W historii literatury polskiej zapisała się również jako tłumaczka Szekspira, Dickensa czy Huxleya. Zarówno literacko, jak i malarsko uwiecznił ją Witkacy. W 2014 nakładem WBPiCAK ukazały się listy Iłłakowiczówny adresowane do starszej siostry, pochodzące z lat 1946-1959.

Wspomnienia Czerwijowskiej (Wydawnictwo Naukowe UMK) nie tylko pozwalają nam zbliżyć się do autorki na tyle, na ile umożliwia to forma pamiętnikarska, lecz również dają szansę prześledzić ważne przemiany społeczne z przełomu XIX i XX wieku. Jak widnieje w oficjalnym opisie wydawnictwa, twórczość Czerwijowskiej wpisuje się w nurt herstorii. Autorka, w dzieciństwie wychowywana przez wiele rodzin zróżnicowanych pod względem statusu materialnego i towarzyskiego, mogła powiedzieć wiele o życiu zubożałej arystokracji, ziemiaństwa czy inteligencji. Należy jednak podkreślić, że jej wspomnienia to przede wszystkim opowieść o kobietach. Decyduje o tym nie tylko perspektywa autorki, lecz również fakt, że "opisuje świat niemal bez wyjątku żeński: środowisko kobiet samodzielnych, zazwyczaj osobiście zarządzających domem i mniej lub bardziej rozległymi interesami nawet w tych nielicznych rodzinach, w których mężczyzna jest obecny". Zapiski Czerwijowskiej, choć dotyczą wydarzeń sprzed ponad stu lat, okazują się wyjątkowo aktualne w kontekście feministycznych badań nad sposobami rekonstrukcji przeszłości.

Profesor Marcin Wołk oraz profesor Magdalena Bizior-Dombrowskiej to literaturoznawcy związani z Uniwersytetem im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W obszarze ich zainteresowań znajduje się m.in. zagadnienie literackiego autobiografizmu. Wraz z Marią Woźniak odpowiadali za naukowe opracowanie Wspomnień Czerwijowskiej. Fragmenty jej pamiętników ukazały się już w 1991 roku w miesięczniku "W Drodze", jednak, jak zauważa Bizior-Dombrowska, dopiero najnowsza publikacja zachowuje integralność, która jest zgodna z intencją autorską. Spotkanie w Domu Literatury poprowadzi dr Lucyna Marzec z UAM, badaczka specjalizująca się w pisarstwie kobiet.

Jacek Adamiec

• Spotkanie z prof. Marcinem Wołkiem i prof. Magdaleną Bizior-Dombrowską wokół Wspomnień Barbary Czerwijowskiej
• 5.12, g. 18
• Dom Literatury Biblioteki Raczyńskich przy ul. Wronieckiej 14
• wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023