Do Poznania przybywa, jakże rzadko tu słyszana, jedna z najświetniejszych i najoryginalniejszych polskich wokalistek - Krystyna Stańko. Promować będzie swą, ostatnią, póki co, wydaną półtora roku temu, znakomitą płytę "Eurodyka". To krążek inspirowany podróżami i klimatem wielu europejskich miast - każdy z utworów na nim zamieszonych ma w podtytule konkretną geograficzną wskazówkę. Natchnienia płynęły z różnych stron: od Lwowa po Porto, od Oslo do Aten, po drodze zahaczając m.in. o tak bliski artystce Gdańsk, a także Budapeszt, Malagę, Hamburg, Split czy Paryż. Wymieniam je wszystkie, bo są przecież nie tylko pretekstem powstania kolejnych nagrań, ale stanowią rzeczywistą, liryczną osnowę całości, jej narracyjny, dramaturgiczny sens.
Płytę powszechnie uznano za dzieło świetne. W "Jazz Forum" pisano, że "wibrafon, trąbka, klarnet, kontrabas, gitara basowa, marimba, gitara klasyczna... ciemny, a jednocześnie ciepły głos Krystyny Stańko, oddają nastrój współczesnej Europy, pięknej, wyjątkowej, gościnnej, ale też borykającej się w wieloma trudnościami". Recenzent cenionego portalu JazzPress dodawał, że krążek ten to "protest pieśniarki z Gdańska przeciw agresji, wojnom, ksenofobii, homofobii, nacjonalizmowi, rasizmowi. Dziesięć oryginalnych piosenek, dziesięć opowieści z różnych zakątków Starego Kontynentu. Pocztówki-impresje. Muzyczne obrazy, które układają się w spójną całość". I podsumowywał: "«Eurodyka» udowadnia, że Krystyna Stańko jest jazzmanką progresywną, ciągle poszukującą nowych muzycznych ścieżek. Nie ulega wątpliwości, że dzięki temu wydawnictwu artystka zyska nowych entuzjastów". Zachwyty potwierdzał też Dionizy Piątkowski na portalu jazz.pl pisząc, że Stańko "obdarzona oryginalnym kontraltem (...) prezentuje się albumem «Eurodyka» także jako ciekawa kompozytorka i autorka tekstów".
Na poznańskiej scenie Krystynie Stańko towarzyszyć bezie zespół, którego kluczowym członkiem jest znakomity wibrafonista Dominik Bukowski - współkompozytor repertuaru z najnowszej płyty, współpracujący z wokalistką już od kilkunastu lat. Na początku marca gościł w Poznaniu wraz z fantastycznym zespołem S.E.A. Trio. Awizowany jest też gitarzysta basowy Paul Rutschka - urodzony w Anglii, wykształcony w Holandii, a od wielu lat mieszkający i pracujący w Polsce - który był producentem albumu. Składu dopełniają Michał Bąk - kontrabas i Mikołaj Stańko - perkusja, instrumenty perkusyjne. Gościnnie pojawi się charyzmatyczna ukraińska wokalistka Laura Marti, której unikalna barwa głosu i emocjonalna ekspresja wprowadzą dodatkowy wymiar do muzyki proponowanej przez grupę. Krystyna Stańko mówi o niej: "myślę, że nasze głosy naprawdę dobrze współbrzmią, a wspólna ekspresja wzmocniła wyraz utworu «Serca z naszych ciał». Ta młoda, niezwykle wrażliwa wokalistka stała się moją muzyczną Siostrą".
Krystyna Stańko jest absolwentką Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej katowickiej Akademii Muzycznej, a od lat sama jest wykładowczynią gdańskiej Akademii Muzycznej. Jej niepowtarzalny głos i charyzmatyczną osobowość powinni dobrze znać sympatycy bluesa, wielbiciele piosenki autorskiej czy ambitnego popu i - chyba przede wszystkim - jazzowego śpiewania. Pierwsze kroki na profesjonalnej scenie stawiała jeszcze w latach 80. w składzie bluesowego zespołu Dekiel, z którym wystąpiła podczas jednej z edycji Rawy Blues. Znacznie większe uznanie zyskał założony przez nią na przełomie lat 80. i 90. kolejny zespół - For Dee. W roku 1991 zdobyła z nim pierwsze miejsce na festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. W połowie wspomnianej dekady For Dee, wtedy funkcjonujący już jako duet Krystyna Stańko - Jowita Tabaszewska, wydało świetną debiutancką płytę "Kobiety". Pochodziły z niej tak udane piosenki, jak m.in. tytułowa, "Naga chęć", "Sobie sami", "Cieszy mnie ta miłość" czy "Oni". Niektóre z nich cieszyły się zasłużonym uznaniem. Później była kilkuletnia współpraca z gitarzystą Maciejem Grzywaczem w zespole 0-58, w którego składzie grywał również m.in. znakomity basista Olo Walicki.
W 2008 roku Stańko zaproponowała płytę "Usłysz mnie", wreszcie pod własnym nazwiskiem i znów z autorskim repertuarem. Kolejne lata to seria niezwykle udanych fonograficznych dokonań: "Secretly" z wyrafinowanymi autorskimi opracowaniami piosenek Petera Gabriela, kolędowy "Cuda ogłaszają", a potem "Kropla słowa" - uznana płytą roku w prestiżowej ankiecie miesięcznika "Jazz Forum". Dalej były m.in. "Snik" - odwołujący się tradycji kaszubskich, "Novos Anos" - zerkający w stronę klasycznych brzmień latynoskich, "Aquarius" - zrealizowany z orkiestrą Sinfonia Viva pod dyrekcją Krzysztofa Herdzina i wyrafinowane , kameralne, gorąco przyjęte "Fale". "Eurodyka" to, póki co, ukoronowanie muzycznej drogi wokalistki, z którą spotkanie powinno być ekscytującym przeżyciem dla słuchaczy.
Tomasz Janas
- JazZamek: Krystyna Stańko Quintet feat. Laura Marti
- 14.03, g. 20
- CK Zamek, Sala Wielka
- bilety: 50-60 zł
© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2025