Kultura w Poznaniu

Historia

opublikowano:

Pamięć krwi

Kiedy w 1956 roku na budapeszteńskich ulicach trwały walki, poznaniacy spontanicznie organizowali pomoc dla walczących Węgrów.

Tablica w pracowni Romana Kosmali (fot. z archiwum Romana Kosmali) - grafika artykułu
Tablica w pracowni Romana Kosmali (fot. z archiwum Romana Kosmali)

23 października 1956 roku rozpoczęło się powstanie węgierskie. Bardzo wielu poznaniaków, pamiętając jeszcze wydarzenia z czerwca tego samego roku, które rozgrywały się w naszym mieście, zaangażowało się wówczas w pomoc dla węgierskich powstańców.

Dr János Tischler, dyrektor Instytutu Węgierskiego w Warszawie i wielki przyjaciel Poznania, wspomina: "Rewolucja węgierska, która praktycznie od pierwszych chwil przybrała charakter krwawy i tragiczny, spotkała się z żywym odzewem ze strony polskiego społeczeństwa. Chęć niesienia pomocy, jaką społeczeństwo polskie wykazało wobec Węgrów, wyrażała się przede wszystkim w oddawaniu krwi oraz w zbiórce pieniędzy, żywności i lekarstw. Ta akcja pomocy dla walczących o swoją wolność Braci-Węgrów objęła cały kraj, była organizowana spontanicznie i oddolnie przez polskie społeczeństwo. Była to pierwsza i zarazem największa pomoc, jaka w dniach węgierskiej rewolucji napłynęła z zagranicy".

Obecnie 23 października to święto narodowe Republiki Węgierskiej. W tym dniu, w Poznań City Center zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa. - Tablica upamiętnia spontaniczną akcję mieszkańców Poznania - mówi Przemysław Terlecki, rzecznik TriGranitu - którzy oddawali krew dla walczących mieszkańców Budapesztu, organizowali zbiórkę żywności i odzieży, pisali petycje i protesty do władz.

Pomysł uhonorowania w ten sposób ofiarności Węgrów i Polaków sprzed ponad pół wieku zaproponował dr János Tischler. Tablicę, ufundowaną w uznaniu bohaterstwa poznaniaków przez węgierskiego firmę TriGranit, wykonał artysta rzeźbiarz Roman Kosmala. W jej centralnej części jest symboliczna krew - ma upamiętniać zarówno tę przelewaną na ulicach obu miast, jak i tę oddawaną honorowo przez poznaniaków dla Węgrów. Napis, który znajduje się na tablicy (w językach polskim i węgierskim), głosi: "Mieszkańcom Poznania, którzy ofiarnie wspierali braci Węgrów podczas rewolucji węgierskiej 1956 roku i otwarcie zademonstrowali swoją solidarność".

W uroczystości odsłonięcia tablicy wezmą udział m.in.: prezydent Poznania Ryszard Grobelny, ambasador Republiki Węgierskiej dr Iván Gyurcsík, prezes TriGranit Development Corporation Sándor Demján, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie dr Janos Tischler. Aleksandra Banasiak, uczestniczka Powstania Poznańskiego Czerwca '56, złoży pod tablicą bukiet kwiatów w kształcie serca. Na spotkanie udało się też zaprosić dwóch dawców oraz pracownika ówczesnej stacji krwiodawstwa, którzy brali udział w akcji przed 50 laty. Ponadto swój udział zapowiedział László Mansfeld, brat Pétera Mansfelda, bohatera węgierskiego Października, a także Ákos Engelmayer, prezes Wspólnoty Węgierskiej w Polsce. (co)

Program wydarzeń 23 października

  • g. 12: odsłonięcie tablicy upamiętniającej solidarność poznaniaków z narodem węgierskim w czasie powstania węgierskiego w 1956 roku, miejsce: Poznań City Center, wejście kładką od strony Mostu Dworcowego
  • g. 13.15: złożenie kwiatów pod tablicą Petera Mansfelda przy ul. Mansfelda
  • g. 13.30: złożenie kwiatów pod tablicą Romka Strzałkowskiego przy ul. Strzałkowskiego
  • g. 17: prezentacja filmu pt. Poznań- węgierskim patriotom, czyli pamięć krwi, miejsce: kino Rialto, ul. Dąbrowskiego 38