Dla wielu bywalców festiwalu Ethno Port Poznań byli jednym z największych polskich odkryć dotychczasowych edycji imprezy. Dlatego że o Mosaiku, choć jest zespołem świetnym, wielu jego potencjalnych sympatyków po prostu wcześniej nie słyszało. Cóż, taki specyficzny jest polski rynek muzyczny, że wykonawcy, o których jest głośno, budzą często zawstydzenie słuchaczy nijakością swojej artystycznej oferty, zaś twórcy naprawdę oryginalni (a przy tym grający muzykę bardzo komunikatywną) nie mają szczęścia, by być dostrzeżonym przez media. Warto więc wykorzystać nadarzającą się w sobotę okazję do spotkania z takim naprawdę interesującym zespołem.

Na wielką górę

Latem ubiegłego roku członkowie Mosaika "weszli na wielką górę z całym sprzętem na plecach i w samotnej chacie nagrali nowy, trzeci już w dorobku zespołu, album". Jak mówią, weszli na ową górę, żeby zagrać muzykę przywiezioną z nizin. Stworzyli, wydany własnym sumptem, album "Całe szczęście", jedną z najlepszych polskich płyt ubiegłego roku. To kolejny w ich dorobku dowód niezwykłej muzykalności: grania akustycznego - jednocześnie czerpiącego z tradycji i nad wyraz współcześnie brzmiącego, zasłuchanego w polską muzykę wiejską, ale też muzykę świata, z powiewem orientu i upodobaniem do muzyki dawnej - tworzą one nad wyraz spójną w swym eklektyzmie całość.

Poza szufladkami

Zespół powstał w drugiej połowie poprzedniej dekady (wówczas jeszcze jako Mosaic). Debiutował przed siedmioma laty na festiwalu Nowa Tradycja, jako grupa młodych ludzi wyrosłych m.in. z głębokiej fascynacji muzyką dawną, ale też tutejszą kulturą wiejską i szeroko rozumianą muzyką świata. Jako grupa, która w tak zarysowanym kręgu fascynacji, próbowała kreować własny muzyczny język. Wkrótce okazało się, że ten pomysł przynosi znakomite efekty. Potwierdziły to też dwie wydane w 2010 roku płyty zespołu: "Ludovava" i koncertowa "...a my do Betlejem" z folkowymi kolędami ze świata.

Klasę zespołu potwierdzają nie tylko własne płyty. Muzycznym arcydziełem jest cover piosenki "Samobójstwa" zespołu Moskwa, przygotowany z myślą o składankowej płycie "Tribute To Moskwa". Nastrój tego utworu, sposób budowania napięcia i jego dramaturgia pokazują, że akustyczna wersja może być niemniej wyrazista i poruszająca niż pełen rockowej furii oryginał. Potwierdza to też, że Mosaik jest zespołem niebanalnym, nie dającym się łatwo zaszufladkować.

Ich pięcioro

O specyfice brzmienia zespołu decyduje nie tylko fakt, że tworzą go znakomici artyści, ale także i to, że wykorzystują oryginalne instrumentarium, doskonale współgrające z ich nieoczywistym pomysłem na muzykowanie. Liderką Mosaika jest Jolanta Kossakowska - śpiewająca oraz grająca na fideli średniowiecznej i gęślach (brała też m.in. udział w realizacji kobiecego projektu Pochwalone oraz nagraniu płyt zespołu R.U.T.A.). Zofia Kolbe-Wojdyr śpiewa i gra na dudach galicyjskich, fletach (jest absolwentką poznańskiej ASP, występowała też m.in. w zespołach Sharena i Charivari). Na instrumentach perkusyjnych i duduku gra Wojciech Lubertowicz (współpracował również z Adamem Strugiem czy Marią Pomianowską). Mateusz Szemraj gra na takich instrumentach jak lutnia arabska, tar, saz, cymbały polskie (to muzyk znany na folkowej scenie także z takich zespołów jak Wielbłądy czy Nisza, ale też ze współpracy z Karoliną Cichą). Składu dopełnia najmłodszy stażem w Mosaiku, choć niezwykle doświadczony Bart Pałyga - grający m.in. na basach i drumli, którego folkowa publiczność kojarzy choćby z legendarnego już zespołu Yerba Mater, z Zespołu Polskiego Marii Pomianowskiej, Masali, Village Kollektiv czy Laterny Ryszarda Lateckiego, a ostatnio jako współtwórcę artystycznego sukcesu Karoliny Cichej (grand prix Nowej Tradycji 2013 i świetna ubiegłoroczna płyta).

Muzyka ludowawa

Najtrafniej swoją twórczość skomentowali chyba sami artyści, pisząc na okładce debiutanckiej płyty (i tłumacząc przy okazji jej tytuł) takie oto słowa: "Nasza muzyka nie może być ludowa. Może być tylko ludowawa. Jak miasto, w którym żyjemy. Pozlepiana z różnych kawałków, które pozornie często nie tworzą całości, ale które w całość może złączyć nasz wspólny rytm i wspólne uczucie. Fale tego rytmu rozchodzą sie od Środkowej Azji, przez Bliski Wschód aż po Zachodnią Afrykę. Ale jego źródło bije wciąż gdzieś tu, pod Radomiem, koło Zamościa, za Ciechanowem. W tej kulturze, której już nie można przywrócić, ale której pamięcią będziemy zawsze oddychać".

Euforia

Najnowszą płytę artyści postanowili wydać własnym sumptem, dzięki finansowemu wsparciu grupy przyjaciół. To muzyka o niezwykłym uroku, o wielkiej intensywności grania, pełna radości i spontaniczna, ale też, kiedy trzeba, bardzo powściągliwa, kameralna, delikatna. 

I rzeczywiście, kto uważnie nastawi ucha, ten bez kłopotu usłyszy, że muzyka wiejska nie jest tu jakąś koturnowo rozumianą inspiracją, ale pretekstem do pełnej życia, czasem wręcz euforycznej twórczości. I nie przeszkadza to grupie absolutnie w odwołaniach do muzyki orientalnej. A można powiedzieć, że ten najnowszy krążek jest też muzyką "czterech żywiołów", natury, przyrody. Słychać na nim, że nagrywany był na "wielkiej górze". Szczególnym wyrazem tego ostatniego jest zamykający album utwór "Wszyscy przyjechali", spontaniczny, zaśpiewany i zagrany przy wtórze odgłosów burzy.

Karnety!

Sobotni wieczór zaczyna wiosenny cykl Ethno Port Powroty, który potrwa do maja, a podczas niego wystąpią też m.in. Nawal, Chemirani's, Christine Salem i Iva Bittova. Ważna informacja dla sympatyków gatunku: poza biletami można kupować też karnety, który upoważniają do wejścia na wszystkie koncerty cyklu.

Karnet na cały cykl sześciu koncertów kosztuje 150 zł (ulgowy) lub 200 zł (normalny). Można je kupować w kasie CK Zamek, a osoby mieszkające poza Poznaniem mogą dokonać rezerwacji drogą mailową pod adresem: kasa@ckzamek.pl, i odebrać karnet przed pierwszym koncertem.

Tomasz Janas

• Mosaik (Ethno Port Powroty)
• 25.01, g. 20
• Sala Wielka CK Zamek
• bilety: miejsca siedzące: 15 zł i 20 zł