Kultura w Poznaniu

Muzyka

opublikowano:

Arcydzieła pisane za młodu

Ideą filharmonicznych Koncertów Maltańskich jest nie tylko wykonywanie arcydzieł muzyki klasycznej, ale też działalność dobroczynna - dochód z koncertu zostanie przekazany na cele charytatywne. Z kolei słuchacze zgromadzeni w Auli Uniwersyteckiej będą mieli sposobność wysłuchać muzyki reprezentującej różne oblicza romantyzmu.

. - grafika artykułu
Marek Pijarowski, fot. Antoni Hoffmann

W repertuarze znalazły się Koncert skrzypcowy A-dur op. 8 Mieczysława Karłowicza i muzyka do Snu nocy letniej Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego. Solistą w koncercie Karłowicza będzie wybitny polski skrzypek Konstanty Andrzej Kulka. Artysta pierwsze międzynarodowe sukcesy osiągał już jako siedemnastolatek (wyróżnienie zdobyte podczas Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Niccolò Paganiniego w Genui), a drogę do  światowej kariery otworzyła mu pierwsza nagroda w Międzynarodowym Konkursie Radiowym ARD w Monachium w 1964 roku. Od tej pory Kulka intensywnie koncertuje z renomowanymi orkiestrami, a także jako kameralista. W dorobku płytowym solisty znajduje się wiele nagrań dla Polskiego Radia, Telewizji Polskiej oraz wytwórni krajowych i zagranicznych. Szczególną renomą cieszą się jego nagrania Czterech pór roku Vivaldiego, koncertów skrzypcowych Mendelssohna-Bartholdy'ego, Brahmsa, Szymanowskiego oraz rejestracje solowych sonat Jana Sebastiana Bacha. Ważną część repertuaru Kulki stanowi muzyka współczesna, w tym utwory Witolda Lutosławskiego, Krzysztofa Pendereckiego czy Eugeniusza Knapika. Znajduje się w nim także Koncert skrzypcowy A-dur Karłowicza, wielokrotnie przez artystę wykonywany.

Koncert powstał w roku 1902 podczas studiów kompozytora w Berlinie. Po raz pierwszy wykonał go wirtuoz skrzypiec Stanisław Barcewicz w 1903 roku. Dzieło nie zawiera jeszcze charakterystycznych cech warsztatu twórcy Powracających fal i Smutnej opowieści. Mimo to Koncert zajmuje ważne miejsce w polskiej muzyce skrzypcowej oraz w dorobku samego Karłowicza. Utwór wyróżnia się logiczną konstrukcją, oryginalnymi rozwiązaniami harmonicznymi oraz liryczną melodyką. Sposób skomponowania solowej partii skrzypiec ukazuje dużą znajomość instrumentu. Zanim Karłowicz poświęcił się kompozycji, kształcił się w grze na skrzypcach, m.in. u pierwszego wykonawcy Koncertu, któremu zresztą utwór został zadedykowany.

Sen nocy letniej Mendelssohna-Barthody'ego powstawał dwuetapowo. Uwertura do "Snu nocy letniej" została skomponowana w 1826 roku pod wpływem sztuki Szekspira. Mimo młodego wieku Mendelssohn stworzył dojrzałą i charakterystyczną dla siebie muzykę - nastrojową, liryczną, bogatą melodycznie i niepozbawioną lekkości. Do dzisiaj uważa się Uwerturę za jedno z jego najwybitniejszych dzieł, a jej wykonanie w Londynie w 1829 roku przypieczętowało sławę wschodzącej gwiazdy kompozycji. Prawie 20 lat później król pruski Fryderyk Wilhelm IV zamówił u Mendelssohna muzykę do teatralnego wystawienia Snu nocy letniej. Na pierwszy plan wysuwają się w niej Scherzo i nastrojowy Nokturn, choć najbardziej znaną częścią jest Marsz weselny - prawie nieodzowna muzyczna oprawa ślubów. Sen nocy letniej funkcjonuje także w formie suity oraz adaptacji baletowych, a od orkiestr wymaga dużej wyobraźni i technicznej perfekcji. Wszystko to przyczynia się do popularności utworu.

Na nadchodzący Koncert Maltański składają się nie tylko arcydzieła dwóch różnych odsłon romantyzmu; to jednocześnie utwory wymagające najwyższego kunsztu technicznego i umiejętności kreowania muzyczno-emocjonalnych obrazów. Z tym zadaniem zespół Filharmonii Poznańskiej zmierzy się pod kierownictwem Marka Pijarowskiego, swojego wcześniejszego dyrygenta-szefa, a obecnie dyrygenta honorowego.

Paweł Binek

  • XIII Maltański Koncert Charytatywny Rozważnie i romantycznie
  • Konstanty Andrzej Kulka (skrzypce), Marek Pijarowski (dyrygent)
  • Filharmonia Poznańska
  • 18.11, g. 19
  • Aula UAM
  • bilety: 20 - 55 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022