Jego występ mógłby być ozdobą każdego festiwalu muzyki etnicznej czy folkowej, ale też muzyki jazzowej. Rabih Abou-Khalil bowiem od wielu już lat w błyskotliwy i wizjonerski sposób łączy w swojej twórczości te światy. W sobotni wieczór w Blue Note czeka nas - miejmy nadzieję - prawdziwe artystyczne wydarzenie.
Czar instrumentu
Oud to instrument, którego brzmienie trudno pomylić z jakimkolwiek innym. Jego ciepły, dźwięczny, aksamitny ton niesie w sobie zarówno obietnicę podróży w przeszłość, jak i całkiem realnego, współczesnego muzycznego "dziania się". Oud nazywany jest też arabską lutnią, warto jednak pamiętać, że to ponoć od niego wywodzi się lutnia europejska, nie odwrotnie.
Poznańscy słuchacze w ostatnich latach mają szczęście słyszeć co jakiś czas ten cudowny instrument w prawdziwe mistrzowskich rękach. Przypomnijmy choćby, że grali tu na nim członkowie Le Joubran Trio - palestyńscy bracia Samir, Wissam i Adnan Joubran - wszyscy "oudziści", grał Driss El Maloumi z 3MA trio czy wreszcie (w eklektycznej, ale i elektrycznej formule) Dhafer Youssef.
Ale w kontekście wszystkich wspomnianych muzyków twórczość - i pozycja - Abou-Khalila jest czymś szczególnym. Nie znaczy to absolutnie "lepszym" od wymienionych innych mistrzów, ale na pewno "niezwykle oryginalnym". Trochę podobną (umownie mówiąc etno jazzową) drogą idzie wybitny tunezyjski muzyk Anouar Brahem, proponując chyba jednak bardziej wyrafinowaną, subtelną muzykę. Khalil nie boi się mocniejszych brzmień - i to czyni jego muzykę tak charakterystyczną.
Magia artysty
Rabih Abou-Khalil pojawił się na horyzoncie międzynarodowej sceny muzycznej trzy i pół dekady temu. Ten urodzony w Bejrucie w 1957 roku artysta opuścił Liban w latach siedemdziesiątych i przeniósł się do Niemiec. Oczywiście przyczyną tej decyzji była wojenna zawierucha w ojczyźnie, ale efekty przyjazdu do zachodniej Europy były też artystyczne. Tu łatwiej było mu kreować muzykę, którą sobie wymyślił.
A ów patent polegał na charakterystycznym, starannie zbalansowanym połączeniu elementów muzyki Wschodu i Zachodu; brzmienia oudu, fletu, tradycyjnych instrumentów perkusyjnych z saksofonem czy innymi zachodnimi instrumentami; czy w końcu elementów tradycyjnej muzyki bliskowschodniej z jazzem. Jego idea "world jazzu" czerpała natchnienie w muzyce Dona Cherry'ego, grupy Oregon, nawet Ornette'a Colemana, ale dogłębnie osadzona była w tradycji perskiej, arabskiej.
Piękno muzyki
Pierwszymi próbami wykreowania takiej własnej wizji były płyty w rodzaju "Bitter Harvest" czy "Between Dusk and Dawn" - jeszcze z lat osiemdziesiątych - na których prezentował on już swą pociągającą muzyczną historię. Zresztą, na drugiej ze wspomnianych, świetnej płycie, pojawili się już znaczący muzycy ze świata jazzu, tacy jak zawsze skłonny do eksperymentów świetny saksofonista Charlie Mariano czy kontrabasista Glen Moore, znany z formacji Oregon.
Później nastąpiła długa seria kolejnych płyt, dziś dyskografia Khalila to ponad dwadzieścia krążków z oryginalnym, premierowym materiałem. Wśród nich tak głośne i znakomite dzieła jak "Blue Camel", "Sultan's Picnic", "Arabian Waltz" czy "Tarab". Większość płyt wydała prestiżowa oficyna Enja. A u boku Rabiha Abou-Khalila pojawiali się różnorodni muzycy, na przykład tej miary artyści co Kenny Wheeler, Steve Swallow, Sonny Fortune, Balanescu Quartet czy Joahim Kuhn. W 2010 Khalil zrealizował płytę "Trouble in Jerusalem" wspólnie z BJO Symphony Orchestra. Ostatni, jak dotąd, album artysty to świetny "Hungry People" z 2012 roku, na którym towarzyszy mu m.in. - nie po raz pierwszy w dyskografii - wybitny tubista Michel Godard.
Podczas poznańskiego koncertu lidera wspierać będą: Luciano Biondini - akordeon, Gavino Murgia - saksofon sopranowy i Jarrod Cagwin - perkusja, którzy brali udział w nagraniu wspomnianej płyty "Hungry People".
Tomasz Janas
- XXV Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii organizowane przez Dom Bretanii
- Koncert Rabiha Abou-Khalila
- Blue Note
- 21.03, g. 20
- bilety: 30/40 zł