Agata Maksimowska jest psycholożką i antropolożką, która od 2001 roku prowadzi badania etnograficzne w krajach byłego ZSRR. Interesuje się przede wszystkim kwestiom tożsamości i dziedzictwa kulturowego. Jest redaktorką książki "Good Practices in the Preservation and Promotion of Jewish Heritage. A Guide Based on the Polish and Belarusian Experiences" (2012). Pracowała w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Muzeum Warszawskiej Pragi. Maksimowska jest też przewodniczącą Stowarzyszenia im. Szymona An-skiego.

"Birobidżan. Ziemia, na której mieliśmy być szczęśliwi", która ukazała się w lutym nakładem wydawnictwa Czarne, jest nie tylko wnikliwą analizą historii i czasów współczesnych, ale także zgrabnym opisem reguł, czy też zmian jakie przechodzi specyficzne, zamknięte środowisko. Tekst Maksimowicz to także relacja ze spotkań z ludźmi i ich historiami, notatka z podróży, szczegółowa obserwacja zjawisk.

Birobidżan jest dziś kojarzony z miejscem, w którym tradycyjne żydowskie obrzędy i kultura witają przechodnia na każdym kroku. Od czasu powstania i kolonizacji pod koniec lat dwudziestych XX wieku, przez kolejne fale stalinowskich represji, chaos pierestrojki, po niepewność czasów współczesnych, Żydowski Obwód Autonomiczny przeszedł jednak serię trwałych zmian. W książce Maksimowskiej można przeczytać, że dziś restaurację żydowską prowadzi na terenie Birobidżanu Chińczyk. Turysta złakniony pamiątki w postaci figurki Żyda lub menory znajdzie na nich notatki "made in China". Jak dokładnie miejsce przeżywające obecnie silne zmiany obyczajowo-kulturowe powstało i jak jego losy zmieniały się na przestrzeni historii Maksimowska dokładnie opowiada w swojej książce.

Okazuje się, że Birobidżan jest miejscem niezwykłym i godnym głębszego zainteresowania badaczy. Jak autorka wspominała w wywiadzie dla Onet.pl: - Żydowski Obwód Autonomiczny wydzielił się z Kraju Chabarowskiego. To wbrew pozorom istotny szczegół, bo po pierestrojce władze miasta stały się niezależne od wyższego organu partii w Chabarowsku. Ludzie mogli wreszcie otwarcie mówić o tym, co się działo w czasie tworzenia ZSRR, honorować wszystkich, którzy budowali Obwód i którzy ucierpieli w czasie represji. Zaczęto mówić o tym, że życie żydowskie i kultura żydowska w Birobidżanie powinny zostać odrodzone. Zaczęło się też ożywienie religijne, powstało mnóstwo organizacji, które nawiązywały do judaizmu - opowiadała.

Spotkanie z pisarką odbędzie się w ramach cyklu spotkań literackich "Spojrzenie na Wschód" współorganizowanych przez CK Zamek oraz Instytut Wschodni UAM. Rozmowę przeprowadzi Agnieszka Smólczyńska-Wiechetek - wschodoznawca, politolog, adiunkt w Zakładzie Badań nad Przemianami Politycznymi i Społecznymi Europy Wschodniej i Azji Instytutu Wschodniego UAM.

Julia Niedziejko

• Z cyklu: "Zamek Czyta - Spojrzenie na Wschód": spotkanie z Agatą Maksimowską
• CK Zamek, Scena Nowa
• 4.04, g. 18
• prowadzenie: Agnieszka Smólczyńska-Wiechetek
• bilety: 2 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2019