Platforma wspieramkulture.pl to nowy polski serwis crowdfundingowy poświęcony w całości projektom kulturalnym. Crowdfunding to nic innego jak zbiórka pieniędzy na dany projekt za pomocą internetowego serwisu społecznościowego. Darczyńcami mogą być wszyscy - od osób prywatnych wpłacających po kilka złotych, po firmy dotujące projekty o wiele większymi sumami. Mechanizm crowdfundingu opiera się o mecenat. Dajemy pieniądze na projekt przed zobaczeniem efektu końcowego, bo darzymy danego twórcę zaufaniem, należymy do grona jego fanów, znamy go osobiście lub pośrednio.

Autorzy projektów dokładnie je opisują, określając potrzebną im kwotę i czas na jej zebranie. Muszą się zmieścić w przedziale 14-60 dni. Wspieramkulture.pl działa w oparciu o zasadę "wszystko albo nic" - autorzy otrzymają pieniądze jedynie wtedy, gdy projekt uzbiera całą wskazaną na początku sumę w określonym z góry terminie. Informacja o ilości zebranych środków jest cały czas widoczna na stronie internetowej. Jeśli się nie uda, pieniądze wracają do darczyńców.

Co zyskują wpłacający? Inaczej niż w przypadku standardowej kwesty na ulicy, darczyńcy, oprócz satysfakcji, za określoną kwotę dostają tzw. prezenty. Może to być list z podziękowaniem, płyta, której nagranie wspierają, czy umieszczenie nazwiska w napisach końcowych filmu. Prezenty i kwoty określają autorzy projektu. Pieniądze można też przekazać anonimowo w dowolnej kwocie. Minimalna wpłata to 5 zł.

Co z nieuczciwymi autorami projektów lub osobami podszywającymi się pod daną instytucję kulturalną? Pierwszy mechanizm ich wykluczania wynika już z samego sposobu funkcjonowania serwisu społecznościowego i możliwości zostawiania komentarzy. Podarowane pieniądze można wycofać w każdej chwili przed zakończeniem projektu. Poza tym zanim projekt trafi na portal, jest weryfikowany przez twórców serwisu. - Sprawdzamy je głównie pod kątem ryzyka dla klienta. Kontrolujemy, czy nie są niezgodne z prawem - nie zawierają pornografii i nie są plagiatami. Kontaktujemy się również z autorami lub weryfikujemy tożsamość twórców w środowisku ludzi kultury - mówi Wiktoria Mikowska z Fundacji Eger, właściciela serwisu. - Poza tym, jeśli ktoś ma wątpliwości, może się skontaktować z twórcą za pomocą serwisu i umówić na spotkanie - dodaje.

Innym mechanizmem mającym wykluczyć nieprawidłowości są tzw. patroni. To znane osoby lub instytucje ze świata kulturalnego, które wspierają swoim autorytetem dany projekt. Weryfikują ich również twórcy portalu. Patronami są już m.in. Dorota Wellman i Lidia Popiel oraz Narodowe Centrum Kultury.

W tej chwili o pieniądze zabiega 10 projektów, które przez tydzień zebrały kwotę blisko 18 tys. złotych. Wśród nich jest Aneta Kopacz, która gromadzi środki na postprodukcję filmu dokumentalnego o Joanne Sałydze, nieuleczalnie chorej autorce bloga chustka.blogspot.com. Pieniądze można też przekazać na przykład Michałowi Szladze fotografującemu Stocznię Gdańską. Nie ma jeszcze żadnego projektu z Poznania.

Właścicielem platformy jest Fundacja Eger z Warszawy, która dostaje 11% z każdego zakończonego sukcesem projektu. - 2-3% zabierają opłaty za transfer pieniędzy. Trzeba też pamiętać, że pobieramy je tylko z projektów zakończonych sukcesem, a koszty związane z transferem ponosimy również w przypadku projektów, którym nie uda zebrać się zakładanej sumy - mówi Wiktoria Mikowska. Pozostałe pieniądze mają zostać przeznaczone na rozwój serwisu.

Mimo że crowdfunding w Polsce dopiero raczkuje, w Stanach Zjednoczonych i Zachodniej Europie rozwija się od ponad dziesięciu lat. Funkcjonuje dzięki Internetowi i dynamice portali społecznościowych. Najbardziej znany w Polsce projekt crowdfundingowy przeprowadziła Julia Marcell. W 2007 roku za pomocą niemieckiego serwisu Sellaband zebrała kwotę 50 tys. dolarów na wydanie swojego pierwszego albumu studyjnego.

Natalia Grudzień