Piątkowa gala otwarcia miała charakter quasi-benefisu. Koncert dedykowany był Janowi A.P. Kaczmarkowi, który 29 kwietnia skończył 60 lat. - Planowałem świętowanie w kameralnym gronie i świętuję - mówił z charakterystycznym dla siebie poczuciem humoru do kilkuset gości zgromadzonych w Auli UAM. I pewnie kilku tysięcy kolejnych przed telewizorami (Galę Otwarcia na żywo transmitowała TVP Kultura).

Marzyciel kupił nam Hollywood

Jubilat właściwie sam poprowadził koncert, sam zapowiadał kolejnych gości, sam wreszcie przez moment dyrygował gorzowską orkiestrą, która wystąpiła podczas koncertu. - Bo Jan najbardziej lubi wszystko robić sam - mówiła towarzysząca mu na scenie Katarzyna Janowska, szefowa TVP Kultura. - Tę galę od początku do końca też chciał prowadzić sam, ale uznaliśmy, że nie najlepiej będzie jak sam będzie składał sobie życzenia - tłumaczyła swoją krótką obecność na scenie Janowska. 

Taki właśnie - lekki i żartobliwy, benefisowy - był początek wieczoru. Jubilat miał dla widzów zresztą dwie zabawne niespodzianki. Najpierw ogłosił, że Sejm RP na osiem najbliższych dni przeniósł stolicę z Warszawy na Zachód, do Poznania. A na dowód tego oczom gości ukazał się zabawny fotomontaż: warszawska syrenka i poznańskie koziołki kąpiące się wspólnie w fontannie przed Operą. Po czym dodał kolejną rewelację: - Transatlantyk kupił legendarny napis Hollywood! I tu przedstawił kolejny zgrabny fotograficzny dowód: litery słynnego napisu ze wzgórza w Los Angeles wmontowane... w dach i wieżę Zamku Przemysła.  - Cieszymy się, że pani konserwator wyraziła na to zgodę. Nie musieliśmy w ten sposób kupować całego wzgórza - kontynuował lekko kabaretową konwencję pierwszych minut wieczoru.

Marzyciel szuka wolności

Gdzieś pomiędzy żartami pojawiały się na ekranie fragmenty z filmów o Kaczmarku z różnych etapów jego życia. Współpraca z Teatrem Laboratorium Jerzego Grotowskiego, działalność w Orkiestrze Ósmego Dnia. Wreszcie John Travolta wręczający mu Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel". Jan w objęciach Johnny'ego Deppa, Kate Winslet, owacja na stojąco całego Hollywood. Pamiętny wieczór w 2005 r...

- Wybrałem muzykę, bo to ostatnia ze stref wolności w świecie, w którym przyszło nam żyć - mówi w pewnym momencie w filmie Jan A.P. Kaczmarek. Jaką konkretnie muzykę wybrał na swój jubileuszowy wieczór?

Najjaśniejszą gwiazdą piątkowego koncertu była bez wątpienia Gloria Campaner - utalentowana włoska pianistka młodego pokolenia, która na specjalne życzenie Jana wykonała brawurowo lubiany przez niego II koncert fortepianowy Rachmaninowa. Towarzyszyli jej na scenie filharmonicy gorzowscy pod batutą Moniki Wolińskiej. Ich interpretację monumentalnego, wielobarwnego dzieła z początku XX w. ilustrowały czarno-białe projekcje, fragmenty dokumentów, rejestrujących wydarzenia Wiosny Arabskiej. To zaskakujące dość połączenie dało efekt przejmujący, muzyka Rachmaninowa zyskała całkiem nowy kontekst i wymiar.

Marzyciel wciąż tworzy

Nie mogło zabraknąć tego wieczoru także muzyki Jubilata. Ze swojego imponującego dorobku wybrał: oskarowego "Marzyciela" i znane motywy z muzyki do filmu "Niewierna", które zagrał dla niego w piątek Leszek Możdżer - przyjaciel i współtwórca kilku muzycznych projektów, stały gość Transatlantyku. A także "Koncert Jankiela", który tym razem porywająco wykonały trzy białoruskie cymbalistki z zespołu Vasilinki z towarzyszeniem gorzowskiej orkiestry. Ten utwór brzmi zresztą w różnych interpretacjach od pierwszej edycji festiwalu w 2011 r.

Wreszcie, na koniec, publiczność miała okazję wysłuchać prapremierowo muzyki Jana A.P. Kaczmarka do filmu "Anna Karenina". Kolejny niezbity dowód na to, że w tworzeniu muzyki szef Transatlantyku wciąż odnajduje to, czego szukał od zawsze...

Sylwia Klimek

• Gala Otwarcia festiwalu
• 2.08, g. 19.30
• Aula UAM