Prezentacja osiągnięć rosyjskiej kinematografii - to główny cel Sputnika. Podczas przeglądu pokazywane są dzieła klasyków rosyjskiego kina, ale też produkcje młodego pokolenia reżyserów oraz filmy dla dzieci ("Mały Sputnik"). - Czarna dziura to obszar czasoprzestrzeni, którego, z uwagi na grawitację, nic nie może opuścić. Otacza ją powierzchnia nazywana horyzontem zdarzeń, która wyznacza granicę bez powrotu. Tak też jest z rosyjską kinematografią. Gdy się z nią zetkniesz, nie będzie odwrotu - zachęcają do przyjścia na festiwal jego organizatorzy.

Impreza odbywa się w Warszawie, ale wybrane filmy prezentowane są też w ramach regionalnych replik festiwalu. W tym roku w Poznaniu pokazanych zostanie aż 14 tytułów, w tym dwa dla dzieci: Misz Puszatek oraz Czeburaszek. Przegląd - 13 stycznia, otworzy Port. Bohaterowie filmu marzą o ucieczce z Rosji, tytułowe miejsce jest dla nich symbolem otwartości na świat. Zdaniem jury konkursu, które przyznało mu III nagrodę w Konkursie Filmów Fabularnych, to "najciekawszy narracyjnie film, opowiadający historię bohaterów radykalnym językiem filmowym. Wielka metafora kraju. Szczególnego rodzaju, niezwykle odważna inscenizacja filmowa, która - mimo swego radykalizmu - nie gubi historii, którą opowiada, ale czyni ją zastanawiającą i niejednoznaczną". Reżyserką Portu jest Aleksandra Strielanaja, absolwentka Petersburskiego Uniwersytetu Telewizji.

Ponadto pokazane zostaną jeszcze takie tytuły jak m.in. Wielka poezja Aleksandra Łungina, w którym reżyser nawiązuje zarówno do wczesnej twórczości Quentina Tarantino, jak i dzieł Aleksieja Bałabanowa i Siergieja Bodrowa młodszego; Pewnego razu w Trubczewsku, czyli zrealizowany w paradokumentalnej formie melodramat Łarisy Sadiłowej; Siostrzyczka Aleksandra Galibina oraz dokument Wielka droga północna. Leonid Krugłow, fotograf i podróżnik zabiera widzów w podróż arktyczną szlakiem Siemiona Dieżniewa, który w XVII wieku przesunął granicę Księstwa Moskiewskiego daleko na wschód.

Warto także zwrócić uwagę na takie filmy jak Van Goghi Siergieja Liwniewa z Aleksiejem Sieriebriakowem i Danielem Olbrychskim oraz Braterstwo Pawła Łungina. W pierwszym z nich świetny aktorsko polsko-rosyjski duet wciela się w postaci schorowanego ojca i syna. Obydwoje są artystami - syn chce naprawić relacje z ojcem, jednak wcześniej musi rozwikłać tajemnicę osnutą wokół swojej matki. Drugi tytuł z kolei zdaniem jury konkursu to "spektakularne i jednocześnie skupione kino wojenne o wysmakowanej palecie barw. Patrzy szeroko na zjawisko, nie gubiąc szczegółu, nie zapominając o człowieku i jego mikrokosmosie. Sięga do faktów, ale nie ulega publicystyce, prowadząc do końca intensywną filmową narrację. Ważny temat: wojna, która pozostawia ślady także na tych, którzy z frontu powracają zwycięscy".

W programie także: Rosyjski bies, którego reżyserem jest Grigorij Konstantinopolskij, opowieść o współczesnej Moskwie i zamieszkujących ją elitach intelektualnych i finansowych; Niedziela Swietłany Proskurinej; Koniec sezonu Konstantina Chudiakowa, którego trzy bohaterki podobnie jak siostry u Czechowa marzą o tym, że się przeprowadzić do Moskwy, oraz Człowiek, który wszystkich zaskoczył, kolejne po głośnych Miejscach intymnych wspólne dzieło Nataszy Mierkułowej i Aleksieja Czupowa. Film demaskuje mieszkańców rosyjskiej prowincji, dla których inność bywa odchyleniem.  

Nie zabraknie także zdobywcy Grand Prix w Konkursie Filmów Fabularnych, czyli Byka w reżyserii Borisa Akopowa.  Bohaterem filmu jest młody kryminalista, były sportowiec, który po wyjściu z więzienia musi zająć się zarówno swoją rodziną, jak i zagubionymi, podobnie jak on sam, rówieśnikami. Zdaniem jury to "Pełny, dojrzały obraz. Lekcja niedawnej, wciąż ważnej, historii, opowiedziana przejmująco i bez dydaktyzmu. Historia o zagmatwanych relacjach rodzinnych i przyjacielskich, o korzeniach dobra i zła. Proste tematy bez uproszczeń. Świetna obsada, wybitnie poprowadzone role. Zmysłowe zdjęcia, zrealizowane z wizualną konsekwencją i filmową energią".

Monika Nawrocka-Leśnik

• 13. Festiwal Filmów Rosyjskich "Sputnik nad Polską"
• CK Zamek, Kino Pałacowe
• 13-19.01
• bilety: 15 zł (normalny) i 13 zł (ulgowy)

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2020